ARES Tersanesi ve Meteksan Savunma, bir süredir kendi öz kaynaklarıyla ve ortak olarak yürüttükleri Ar-Ge faaliyetleri neticesinde geliştirdikleri insansız muharip deniz araçları ailesi ULAQ’ı, Cumhuriyet Bayramı’nın hemen öncesinde, 28 Ekim’de düzenledikleri basın toplantısı ile tanıttı. ULAQ, toplantıda, insansız deniz araçları (İDA) alanında, Türkiye’nin ilk sistemi ve “Mavi Vatan’ın Yeni Muhafızı” olarak lanse edildi. ULAQ ailesinin ilk üyesi ise ateş gücü ve kabiliyetleri ile dikkat çeken Silahlı İnsansız Deniz Aracı (SİDA) olacak.
Basın toplantısının gerçekleştirildiği tarihte, üretim aşamasının sonlarına yaklaşan SİDA’nın, 400 km seyir menziline ve saatte 65 km azami sürate sahip olması planlanıyor. Platformda, stabilize bir taret üzerinde, Roketsan tarafından geliştirilen 2 adet UMTAS ya da L-UMTAS füzesine ilave olarak, 4 adet CİRİT füzesi bulunacak. Gündüz ve gece görüş kabiliyeti ile milli kriptolu haberleşme altyapısına da sahip olacak SİDA, seyir ve gözetleme radarları gibi faydalı yükler de taşıyabilecek.
Tüm Üyeleri ile Büyük Bir Aile Olacak
ULAQ ailesi, silah sistemlerinin yanı sıra farklı operasyonel harekât ihtiyaçlarına cevap verebilecek şekilde, elektronik harp ve karıştırma sistemleri gibi çeşitli tiplerde faydalı yükler, haberleşme sistemleri ve istihbarat sistemleri ile donatılabilecek. ULAQ ailesi, bu faydalı yükler ile birlikte, aşağıdaki görevleri üstlenebilecek:
- Keşif, Gözetleme ve İstihbarat
- Su Üstü Harbi (SUH)
- Denizaltı Savunma Harbi (DSH)
- Mayın Avlama
- Hava Savunma Harbi (HSH)
- Asimetrik Harp
- Yangın Söndürme
- İnsani Yardım ve Tahliye
- Silahlı Eskort ve Kuvvet Koruma
- Stratejik Tesis Güvenliği
Projenin ilk fazı olan SİDA ile ilgili testlerin tamamlanmasının ardından, açık mimarili ve ölçeklenebilir yapıda tasarlanan ULAQ’ın diğer platformları da üretime hazır hale getirilecek. ULAQ ailesinin çeşitli üyeleri, SİDA ile aynı su üstü platformunu paylaşıyor. Diğer üyeleri ise 24 metre kadar boya ulaşabilen farklı platformlar üzerine kurgulanıyor.
Tablo 1. ULAQ Ailesinin Çeşitli Üyelerinin Özellikleri
| Platform / Görev Türü | SİDA | Mayın Avlama | Su Üstü Harbi (SUH) |
| Uzunluk (metre) | 11 | 13 | 24 |
| Azami Sürat (km/sa.) | 65 | 55 | 100 |
| Menzil (km) | 400 | 400 | 550 |
| Kabiliyetler / Faydalı Yükler | – Gündüz ve gece görüş sistemleri – Seyir ve gözetleme radarı – Stabilize silah sistemi – 4 adet CİRİT füzesi – 2 adet UMTAS/L-UMTAS füzesi | – Opsiyonel olarak insanlı görev yapabilme – Gündüz ve gece görüş sistemleri – Hassas seyir radarı – Denizaltı tespit sonarı – DSH roketi – Kıçtan daldırma ROW sistemi – Taşıyıcı matafora – 7,62 mm UKSS* | – Opsiyonel olarak insanlı görev yapabilme – Gündüz ve gece görüş sistemleri – Arama radarı – 4 adet ATMACA güdümlü mermisi ya da 4 adet TRG 230 güdümlü füzesi – 12,7 mm UKSS* – Sert karinalı şişme bot (RHIB) platformu |
Gelecekte Otonom Kabiliyetler de Kazanacak
Silah taşıyan ve uzaktan komuta edilen bir su üstü platformunun çok ötesinde kabiliyetler hedeflenerek geliştirilen ULAQ ailesinin, yapay zekâ ile donatılarak otonomi ve sürü harbi gibi yetenekler de kazanması hedefleniyor. ULAQ platformlarının, farklı firmalar tarafından geliştirilen diğer İDA, İHA, SİHA ve insanlı uçaklar ile birlikte görev yapabilecek olması da hedefler arasında yer alıyor. Bu kabiliyetler, ULAQ’a; keşif gözetleme veri bağı, ağ merkezli haberleşme ve kol içi veri bağı gibi teknolojiler ile kazandırılacak.
Savaş Yönetim Sistemlerine Entegrasyonu da Gündemde
ULAQ platformları, Sahil Kontrol İstasyonları (SAKİ) üzerinden kontrol edilecek. SAKİ’nin donanım ve yazılımları, pazarda bulunan farklı ticari araçlar üzerine entegre edilebileceği gibi karargâh komuta merkezlerine veya yüzer platformlara da entegre edilebilecek. Ayrıca, Deniz Kuvvetleri Komutanlığının envanterine girmesi ve kullanıcının talep etmesi halinde, ULAQ’ın, ADVENT ve GENESİS gibi savaş yönetim sistemlerine entegrasyonunun da yapılması planlanıyor.
SAKİ ve ULAQ platformları arasında, 200 km’ye kadar mesafeden iletişim kurulabilecek. Bu menzil, ULAQ’a, telsiz rölesi ve uydu iletişimi (SATCOM) gibi kabiliyetler kazandırılması ile daha da arttırılabilecek.
Sektör için Örnek İş Birliği
ARES Tersanesi, ULAQ platformlarının tasarımını ve üretimini üstleniyor. Platformlar, gelişmiş kompozit malzemeler kullanılarak üretiliyor. Meteksan Savunma ise platform üzerinde bulunan haberleşme ve seyrüsefer sistemleri, görev bilgisayarı, komuta kontrol yazılımları ve otonom algoritmalar gibi kritik elektronik sistemleri ve yazılımları geliştiriyor.
ULAQ ürün ailesinin geliştirilmesi ile ilgili olarak 2018 yılında başlatılan çalışmalar, 2018-2019 yıllarında, Ar-Ge faaliyetleri ve farklı konseptlerin oluşturulması ile devam etti. Prototip tasarımı, bu yılın ilk çeyreğinde tamamlandı. Bu yılın ortasında başlayan prototip botun üretiminin, yıl sonunda tamamlanması, 2021’in ilk çeyreğinde ise atış testlerinin yapılması planlanıyor.
Tarifsiz Mutluluk ve Gurur
Basın toplantısında konuşan ARES Tersanesi Genel Müdürü Utku Alanç, şunları söyledi: “Birkaç yıl önce kurduğumuz bu hayali gerçekleştirmek üzere yaptığımız emek yoğun çalışmalar ve yatırımlar neticesinde, insansız deniz araçları alanında; ilk insansız milli muharip deniz aracı çözümünü hayata geçirmekten duyduğumuz gurur ve mutluluk tarifsizdir. Bu başarı ve gurura, her zaman olduğu gibi milli menfaatlerimizi ön planda tutarak tamamıyla öz sermaye yatırımlarımızla ulaştık. Üretimi Aralık ayında tamamlanacak olan Silahlı İnsansız Deniz Aracı (SİDA) Projesini, ‘ULAQ’ serisinin ilk platformu olarak yüce Türk Milleti’nin bilgilerine sunuyoruz.”
Alanç, yeni ürünün ailesi için ULAQ isminin seçilmesi ile ilgili yaklaşımı ise şu şekilde aktardı: “Kadim Türk kültürümüzde, Orta Asya’dan itibaren devleti her alanda temsil eden ve sahip olduğu tüm özelliklerle kendilerine hayran bırakan devlet görevlisi elçilere verilen isimdir ULAQ. ULAQ’lar zekâ ve tecrübelerinin yanında savaşçılıkları ile de ön plana çıkmışlardır. Geliştirdiğimiz insansız deniz araçları da bu anlamda ismi ile müsemmadır.”
Alanç ayrıca, dünya üzerindeki benzer İDA’ların, kabiliyetleri itibarıyla sadece kıyı savunması yapabilen araçlar olduklarını vurgulayarak, ULAQ ailesinin çok daha üstün bir platform olduğunun altını çizdi.
“TSK’nın Harekât İhtiyaçlarını Dikkate Aldık”
Meteksan Savunma Genel Müdürü Selçuk Alparslan ise şöyle konuştu: “3 tarafı denizlerle çevrili ülkemizin mavi vatan savunmasının, deniz kıta sahanlığımızın ve münhasır ekonomik bölge korunmasının ne kadar elzem olduğunu, son yıllarda ortaya çıkan gelişmeler ile bir kez daha anlıyoruz. Meteksan Savunma olarak uzun yıllardır haberleşme ve sensör sistemleri alanında elde ettiğimiz teknolojik bilgi birikimini insansız deniz araçları için değerlendirmekten; ARES Tersanesi ile birlikte bugün sizlere Türkiye’nin ilk muharip insansız deniz aracını sunmaktan büyük gurur duyuyoruz. Bu platformun üzerinde yer alacak kritik elektronik sistemleri tasarlarken azami yerli katkı oranını gözettiğimizi ve Türk Silahlı Kuvvetlerimizin harekât ihtiyaçlarını bütünüyle dikkate aldığımızı belirtmek isterim. ULAQ; ülkemize, mavi vatana, silahlı kuvvetlerimize hayırlı olsun.”
Alanç ve Alparslan’ın ardından, ARES Tersanesi Üretim Müdürü Oğuzhan Pehlivanlı ve Meteksan Savunma Haberleşme Sistemleri Genel Müdür Yardımcısı Dr. Erdal Torun, ULAQ’ın kabiliyetlerini anlatan bir sunum yaptılar.
ULAQ, Tanıtımı ile de Fark Yarattı
ARES Tersanesi ve Meteksan Savunma, ULAQ’ın basın toplantısı öncesinde düzenledikleri tanıtım kampanyası ile de fark yarattılar. Her iki firma da basın toplantısının bir hafta kadar öncesinde, sosyal medyadan yayınladıkları;
- “Adalar Denizi’nde bir mızrak hayaletiyim…”
- “Mavi Vatan’ın yeni muhafızı ile tanışmaya hazır mısınız?”
- “Mavi Vatan’ın her karışına selam olsun.”
gibi kısa mesaj ve görsellerle takipçilerinin ilgisini sıcak tutarak sektörde büyük bir merak uyandırdılar.
