Teknolojinin gelişmesiyle birlikte hayatımıza giren farklı uygulama alanlarından biri de gömülü simülatörler. BİTES, yapay zeka, arttırılmış gerçeklik, simülasyon teknolojileri, sanal gerçeklik gibi alanlardaki uzmanlığını gömülü eğitim sistemlerinde kullanıyor. Gömülü eğitim sistemleri; bir dizüstü bilgisayar ve bir arayüz kutusu ile sisteme entegre edilerek, kullanıcıların adeta bir savaş ortamındaymış gibi eğitim almasına olanak sağlarken, eğitim maliyetlerini düşürmesi bakımından da dikkat çekiyor. BİTES’in hedefinde, kullanıcıyı simülatörlerle Miliverse (Askeri Metaverse) ortamına dahil ederek, eğitimi, gerçek ortamda sanal unsurlarla tamamlamak var. Hedefi için gerekli olan anahtar teknoloji çalışmasını bitirmiş olan BİTES, simülatörleri binalarından çıkararak, onları özgürleştirecek.
Türk savunma ve havacılık sanayisine getirdiği yeniliklerle adından sıklıkla söz ettiren BİTES’in geleceğin dünyasında yerini alma yolunda üzerinde çalıştığı teknoloji alanlarından biri de gömülü eğitim sistemleri. Geliştirdiği çözümlerde “Savaştığın Gibi Eğitim Al” (Train as You Fight) konseptini uygulayan BİTES, kullanıcılarına gerçeğe en yakın eğitim deneyimini sunuyor. Gömülü eğitim sistemleri, bir dizüstü bilgisayar ve bir arayüz kutusu aracılığıyla eğitim alınacak platforma dahil ediliyor. Platform üzerinde koşturulan çeşitli senaryolar eşliğinde kullanıcılar, gerçek bir muharebe deneyimine çok yakın bir şekilde eğitim alabiliyor. Gömülü sistemler sayesinde kullanıcıların hem kas hafızaları hem de refleksleri gelişiyor.
BİTES, gömülü eğitim sistemlerinin sağladığı avantajları görerek 2021 yılından itibaren bu alandaki faaliyetlerini hızlandırdı. İlk olarak FNSS ile Silah Taşıyıcı Araçlar (STA) projesi kapsamında gömülü simülatör geliştirmeye yönelik çalışmalar yürüten BİTES, ardından ASELSAN’ın SARP Uzaktan Komutalı Silah Sistemi için geliştirdiği SARP-SIM gömülü eğitim simülatörü ile arttırılmış gerçeklik teknolojisini gerçek muharebe sahasına taşıdı. BİTES, en büyük gömülü eğitim simülatörünü ise Kara Kuvvetleri Komutanlığının (K.K.K.lığı) ihtiyaçları doğrultusunda ALTAY tankı için geliştirecek. Bu çerçevede yürütülen Tank Mürettebat Eğitim Sistemi (TMES) projesi tamamlandığında, tank mürettebatının atış eğitimi, tank topçuluğu eğitimi ve tank nişancılığı eğitimleri aynı anda gerçekleştiriliyor olacak.
STA-SIM ile Kullanıcı Yeteneklerinin Geliştirilmesi Amaçlanıyor
BİTES’in gömülü eğitim sistemleri alanındaki ilk projesi olan ve FNSS ile birlikte yürütülen Silah Taşıyıcı Araç Simülatörü (STA-SIM) ile zırhlı araç içindeki personelin araç ile ilgili yeterliliklerinin geliştirilmesi amaçlandı. 2022 yılında Tuzla Piyade Okulu’nda kabul testleri başarıyla gerçekleştirilen projeyle araçta görev yapan nişancı personelin muharebe sahasına gitmeden önce gerçekçi canlandırmalar ile tecrübe kazanması sağlanıyor. Aynı zamanda simülatöre entegre edilebilen yapay zekâ algoritmaları sayesinde çevredeki nesnelerin doğal sürece uygun hareket etmesi ve eğitim alan nişancı personelde gerçekçi bir his yaratılması mümkün hale geliyor. Bu da eğitimin kalitesini daha yüksek seviyelere çekmeye yardımcı oluyor.
KUTU:
STA-SIM Yazılım Bileşenleri:
• Balistik simülasyon ve taktik çevre
• Sentetik çevre geliştirme
• Araç dinamiği simülasyonu
• Taktik ve operatif senaryolar
BİTES, SARP-SIM ile Dikkatleri Üzerine Çekti
2019 yılının başında ASELSAN iştiraki olan BİTES, ASELSAN’ın ürettiği SARP Uzaktan Komutalı Stabilize Silah Sistemi için geliştirdiği SARP-SIM gömülü eğitim sistemiyle dikkatleri üzerine çekti. BİTES’in son teknolojileri kullanarak geliştirdiği SARP-SIM ile birlikte, birliklerin simülatör eğitiminde kazandıkları kabiliyetlerin, harekât sahasında da kolaylıkla kullanılabilmesi hedefleniyor. Farklı araçlardaki SARP operatörlerinin SARP-SIM üzerinden birbirleriyle bağlantı kurarak aynı taktik senaryoda görev yapabilmeleri de SARP-SIM’in öne çıkan özelliklerinden biri. BİTES, sadece sistem yazılımının çalıştığı dizüstü bilgisayar ve geliştirilen arayüz kutusu sayesinde SARP’ı taşıyan her aracı, nişancı için eğitim simülatörüne dönüştürüyor. Bu bileşenlerin SARP sistemine bağlanıp, SARP-SIM’in hazır hale getirilmesi dakikalar içerisinde gerçekleşiyor. SARP silah kulesinin tüm arıza ve modlarının gerçekçi bir şekilde simüle edildiği sistemde, kullanıcılar gerçek ekipman, gösterge, monitör ve kontrol kumandalarını kullanarak eğitim alıyor. SARP-SIM ile yerinde sağlanan eğitim, aynı zamanda gerçeğe de en yakın eğitim olarak görülüyor. SARP sistemine bağlanarak, BİTES tarafından hazırlanan senaryoların yer aldığı SARP-SIM’in enjekte edilmesiyle kullanıcılar, gerçek bir tehdit varmışçasına deneyim kazanma olanağı bulabiliyor.
ALTAY Tankı için TMES
Başarıyla tamamladığı her gömülü eğitim simülatörü projesinde bu alandaki yetkinliğini daha da arttıran BİTES, en büyük gömülü eğitim simülatörünü ise ALTAY tankı için yapacak. ASELSAN ile ortak geliştirilen TMES projesi ile ALTAY ana muharebe tankında görev yapacak K.K.K.lığı personelinin eğitim seviyesi arttırılacak. Tank mürettebatının atış eğitimi, tank topçuluğu eğitimi ve tank nişancılığı eğitimlerinin aynı anda gerçekleştirilebildiği TMES’te, 3 mürettebat tankın içerisine girerek aynı anda eğitim alabilecek. Eğitimin gerçekçiliğini arttırabilmek için araç hareket ediyormuşçasına seslerin dahil edildiği TMES’te hareketli görüntüler de yer alıyor. Mürettebattın tank içerisinde ortak eğitim yapabilmesi sayesinde personelin göreve hazırlık seviyesinin de daha yukarılara taşınması öngörülüyor.
Tasarlanan eğitim sisteminde, görüş kısıtının olduğu zırhlı araçlarda tankı kullanan personelin monitörler üzerinden görevlerini yaptığı göz önüne alınarak, daha çok sensör ve monitör yerleştirilerek, bu sayede gerçeğe en uygun eğitimin alınması hedefleniyor. Taktik çevre ortamlarının oluşturulduğu sistemde, yapay zekâ kullanımı sayesinde düşman unsurlar da daha zeki hale getiriliyor. Bu unsurlar; ateş edildiğinde bunu algılayıp kaçmaya başlamak, yerde sürünmek, saklanmak, karşı ateş açmak gibi davranış modelleri sergileyebiliyor.
TMES sayesinde gerçek sistem üzerinde gerekli eğitim süresi asgariye indirilerek sistemlerin yıpranması ve sarf malzeme harcamaları da azaltılacak.
Tank Mürettebat Eğitim Sistemi
Tank Mürettebat Eğitim Sistemi (TMES), ALTAY’da yer alan VOLKAN-II tank atış kontrol sistemi başta olmak üzere, uzaktan komutalı silah sistemi ve Tank Komuta Kontrol Bilgi Sistemi’ni etkin bir şekilde kullanabilecek operatörler yetiştirmek amacıyla geliştirilen bilgisayar temelli bir eğitim simülatörüdür. TMES sayesinde, gerçek kara ve hava hedef hareketlerine ihtiyaç duyulmadan, farklı senaryolarda personel eğitimi mümkündür.
Sistemin Yazılım Bileşenleri:
• Senaryo oluşturma yazılımı
• Simülasyon kontrol yazılımı
• Ana simülasyon yazılımı
• Çevresel ses yazılımı
• Taktik çevre yazılımı
• Görüntü üreteci yazılımı
• Veri kayıt yazılımı
• Tekrar oynatma ve raporlama yazılımı
“Generative AI Unsurlarıyla Çalışıyoruz”
BİTES Genel Müdürü Uğur Coşkun, gömülü eğitim sistemleri alanında yaptıkları çalışmalar ve ileriye dönük hedeflerine ilişkin olarak şunları söylüyor: “Özellikle sistem mühendisliği ve sistem entegrasyonu alanındaki kabiliyetlerimizi geliştirdik. Sensör füzyonu ve sensörlerden veri okumanın yanı sıra sistemleri gerçekçi bir şekilde modelleme konusunda da ciddi bir bilgi birikimimiz var. Bir aracın modelinin oluşturulması, sensörlerin modellenmesi için de şu anda dijital ikiz tarafındaki bu bilgi birikimimizden ve deneyimli insan kaynağımızdan faydalanıyoruz. Bu sayede de hem yüksek seviyede gerçekçilik elde edebiliyor hem de bu sistemleri çok hızlı bir şekilde geliştirebiliyoruz. ASELSAN’la olan doğal güven ortamında, onların sistem mühendisliği ekipleriyle çok hızlı bir şekilde koordinasyon kurduk ve çok kısa zamanda bu tür sistemleri ete kemiğe büründürdük. Şu an yaratıcı yapay zekâ dediğimiz Generative AI unsurlarıyla çalışıyoruz. Rakiplerimize oranla da çok daha hızlı ilerliyoruz. Önümüzdeki süreçte simülasyonlardaki senaryoların Generative AI tarafından üretilmesi konusuna kafa yoruyoruz. Kısa bir süre sonra, senaryoları biz değil yaratıcı yapay zekâ üretecek. Kullanıcı, simülatöre her girdiğinde, farklı bir düşman senaryosuyla karşılaşacak. Eğitimin kalitesi ve eğitilen kişinin farklı senaryolarla çalışması da kişinin taktik oluşturabilmesini ve farklı taktiklere cevap verebilmesine olanak sağlayacak.”
“Sektörün Lider Oyuncusuyuz”
Kullanıcının tüm davranış modellerinin yapay zekâ tarafından tasarlanması konsepti üzerine de yoğunlaştıklarını dile getiren Coşkun, BİTES’in gömülü eğitim sistemlerindeki iddiasını şu sözlerle destekliyor: “Kişi tehditle mücadele ederken yapay zekâ bunu değerlendirecek ve kişinin eksik olduğu ve düzeltmesi gereken yerleri belirleyerek, kişinin o işe uygunluğunu veya eksik kaldığı noktaları ya da streslerini algılayıp bir rapor çıkaracak. Bu raporla kişinin hangi konularda pratiklerini arttırması gerektiği, hangi konularda eğitim alması gerektiği ortaya çıkacak. İlerleyen zaman diliminde, Metaverse ortamında gerçek unsurlarla sanal muharebe gerçekleştireceğimiz bir anahtar teknoloji çalışmasını da bitirmiş durumdayız. Bu yetkinlikle beraber, gerçek platformlar veya gerçek sistemlerin içerisinde kullanıcılara bir tatbikat senaryosunu canlandırabilecek kritik bir dönemeci geçtik ve rüştümüzü ispat ettik. Simülatörleri binalarından çıkartıyoruz; özgürleştiriyoruz. BİTES olarak, şu anda ana yüklenici seviyesinde iş alabilme noktasına geldik. Kullanıcıyla doğrudan muhatap olabilen ve sistem mühendisliği seviyesinde böyle bir altyapıya sahip sektördeki lider oyuncu olduğumuzu düşünüyorum. Çünkü sektörde kurgu yapabilme yeteneğine sahip ve kullanıcının talep ettiğinden fazlasını sunabilecek altyapısı hazır başka bir oyuncu görmüyorum şu anda. Çok iddialı belki ama böyle.”
KUTU
Gömülü Eğitim Sistemlerinin Sunduğu Avantajlar
Kesintisiz Öğrenme Deneyimi: Gömülü eğitim sistemleri, kullanıcılara hareket halindeyken öğrenme sağlayarak platformdan ayrılmadan yeni beceriler ve bilgiler edinmelerine imkan tanır. Bu sayede farklı kaynaklar arasında geçiş yapma ihtiyacını azalır ve genel kullanıcı deneyimi geliştirilir.
Hızlandırılmış Öğrenme Eğrisi: Karmaşık özelliklere sahip platformlar, yeni kullanıcılar için göz korkutucu olabilir. Gömülü eğitim sistemleri, öğrenme sürecini basitleştiren rehberli eğitimler, araç ipuçları ve etkileşimli izlenecek yollar sunar. Bu da daha kısa bir öğrenme eğrisi ve daha hızlı kullanıcı yetkinliği ile sonuçlanır.
Anında Yardım ve Destek: Kullanıcılar, bir platformu kullanırken genellikle zorluklarla veya sorularla karşılaşır. Yerleşik bir eğitim sistemi, gerçek zamanlı yardım sunarak kullanıcıların harici kaynaklar aramak zorunda kalmadan çözümler ve yanıtlar bulmasına yardımcı olur. Bu da daha hızlı sorun çözümüne ve artan kullanıcı memnuniyetine yol açar.
Kişiselleştirilmiş Öğrenme Yolları: Eğitim içerisine kullanılan yapay zekâ, kabiliyeti ile bireysel kullanıcı davranışlarına ve tercihlerine uyum sağlayabilir. Sistem, kullanıcı etkileşimlerini analiz ederek, en çok gelişmeye ihtiyaç duyulan alanları tespit edebilir ve kişiselleştirilmiş öğrenme yolları önerebilir.
Verimli Katılım: Yerleşik bir eğitim sistemi, yeni kullanıcıların sisteme katılım sürecini kolaylaştırır. Kullanıcılar, sistemin temel özelliklerinin nasıl kullanılacağını hızla anlayabilir. Kullanıcıların platformda etkin bir şekilde gezinebilmesi sayesinde hayal kırıklığı yaşama ihtimali azaltılabilir ve kullanıcının kendine güveni arttırılabilir.
Azaltılmış Maliyetler: Gömülü eğitim sistemlerinde, kullanıcılar sorularının yanıtlarını platformun kendisinde bulabildiğinden, kullanıcı destek taleplerinin sayısı azaltılır ve işletme maliyeti düşürülür. Simülatör sistemi için özel bir altyapı ve tesis gerekmiyor olması da maliyet tasarrufu sağlar.
Özellik Keşfedilebilirliği: Karmaşık platformlar, genellikle gizli veya daha az bilinen özelliklere sahiptir. Gömülü eğitim sistemleri, kullanıcıların platformun özelliklerinden en iyi şekilde yararlanmasını sağlayarak bu özellikleri vurgulayabilir.
Platform Değişikliklerine Uyum Sağlama: Platformlar geliştikçe ve yeni özellikler sundukça, yerleşik bir eğitim sistemi bu değişiklikleri yansıtacak şekilde güncellenebilir. Bu da kullanıcıların, her zaman en son işlevlerden ve bunları nasıl etkili bir şekilde kullanacaklarından haberdar olmalarını sağlar.
