Mevcut ya da geliştirilmekte olan bir sistemin operasyonel koşullarda nasıl bir performans göstereceğinin sanal bir ortamda simüle edilebilmesi, hem son kullanıcılara hem de ürün geliştiricilere bir dizi avantaj sağlıyor. CEY Savunma, SITE adını verdiği simülasyon ve test ortamı çözümüyle bu avantajları hayata geçirecek bir yazılım aracını, savunma ve havacılık sektörünün kullanımına sunuyor.
Modern ve esnek bir sanal simülasyon ve test ortamı olan SITE, harp oyunu simülasyonlarıyla taktik çevre simülasyonlarının kabiliyetlerini bir araya getiriyor. Bu kapsamda harp oyunu simülasyonlarındaki stratejik ve operatif bakış açısını, taktik çevre simülasyonlarındaki ana sistemi besleyen taktik ortam verilerinin üretilmesi konseptiyle birleştiriyor. SITE, koşturulacak senaryonun planlanmasına, senaryolarda yer alacak unsuların tanımlanmasına (envanter tanımlama), veri kaydetmeye, yeniden oynatmaya (debrief), analiz ve raporlama yapmaya ve 2 ve 3 boyutlu görselleştirmeye imkân tanıyan kabiliyetlere ve araçlara sahip. Böylece SITE, herhangi bir savunma ve havacılık ürününün tüm ömür devrinde kullanılabilecek bir araç haline geliyor.
Ürünler, Sahaya Çıkmadan, Farklı Senaryolarda Denenebiliyor
SITE, farklı savunma ve havacılık sistemlerinin jenerik modelleri ve farklı taktik ortamlarla birlikte hazır olarak geliyor. Kullanıcısı, bu modelleri ve ortamları, kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor. Örneğin, insansız bir araç tasarlayan bir ekip, SITE’ta yer alan ve geliştirdikleri aracın modeline temel oluşturacak jenerik modeli, kendi araçlarını temsil edecek şekilde uyarlayabiliyor ya da kendi geliştirdiği modeli, SITE’ta kullanabiliyor.
Model ortaya konduktan sonra, bu insansız aracın; hava şartları, arazi, deniz durumu gibi belli çevre koşullarında nasıl bir performans göstereceği, SITE kullanarak test edilebiliyor. Testlerde, insansız araca, belli bir taktik ortamda bir rota tanımlanabiliyor ve bu rota boyunca karşılaşacağı olası hedefler ve tehditler eklenebiliyor. Benzer şekilde, farklı taktik ortamları içeren çeşitli senaryolar tanımlanıp bunlar istendiği kadar koşturulabiliyor. Böylece, insansız araç, gerçek anlamda sahaya çıkmadan, defalarca test edilebiliyor. Bu testler sayesinde de hangi tasarım parametrelerinin hangi ortam koşullarından nasıl etkilendiği ya da tasarımdan kaynaklanabilecek sorunlar daha en baştan görülebiliyor. Tüm bu girdilerle tasarım, gereksinimleri daha iyi karşılayacak şekilde güncellenebiliyor.
SITE, benzer kullanım senaryolarında, son kullanıcılara, envanterdeki bir sistemi, harekât ortamının benzetiminde test etme imkânı da tanıyor. Son kullanıcı, harekât ortamını ve düşman unsurlarını tanımlayarak oluşturduğu senaryolarda, elindeki sistemlerin etkinliğini ya da harekât planının geçerliliğini test edebiliyor. Son kullanıcı, SITE’ı kullanarak harekât ihtiyaçları analizi de yapabiliyor.
SITE, Kapsamlı Analizlerin Önünü Açıyor
SITE, senaryo koşturumu sırasında kendi kaydettiği verilerin ya da gerçek bir platform üzerinde toplanan verilerin yeniden oynatılmasına da olanak sağlıyor. Yine insanız araç örneğinden devam edilecek olursa; bu aracın modeli kullanılarak SITE ile koşturulan senaryoların kayıtları, istenildiği zaman tekrar oynatılarak gerçekleşen olaylar ayrıntılı olarak değerlendirilebiliyor. Söz konusu insansız araç, sahada kullanılan bir araç ise bir görev sırasında kaydettiği rota bilgisi, üzerindeki algılayıcıların ürettiği veri ve benzeri kayıtlar da SITE’a aktarılabiliyor. Bu bilgiler, aracın bulunduğu taktik ortam da SITE’de simüle edilerek tekrar oynatılabiliyor. SITE, burada bir adım daha ileri giderek bu oynatımı, görsel olarak da gerçekleştirebiliyor. Diğer bir deyişle SITE’nin kullanıcısı, insansız aracı, görevini gerçekleştirirken taktik ortamında görebiliyor.
SITE’nin tekrar oynatım kabiliyetleri sayesinde sanal ya da gerçek ortamda gerçekleştirilen görevlerin her bir ayrıntısı analiz edilebiliyor; “Şu parametre farklı olsaydı nasıl bir sonuç alınırdı?” sorusunun cevabı ortaya konulabiliyor. SITE, sunduğu bu imkânlarla aynı zamanda bir karar destek aracı haline geliyor.
SITE, talep edilirse bünyesinde oluşturulan unsurları, ortam koşullarını ve diğer taktik verileri, başka modelleme ortamlarına da aktarabiliyor.
SITE, Farklı Frekanslara Sahip Modellerle Çalışabilme ve Oyun Motoru Kullanma Özellikleriyle Fark Yaratıyor
SITE, farklı frekanslara sahip modelleri de çalıştırabiliyor ve bu özelliği sayesinde benzer araçlar arasında öne çıkıyor. Simülasyon modellerinin farklı frekanslarda ya da farklı zaman adımlarında çalışması, o modellerin ne kadar hassas olduğu ya da ne amaçla kullanıldığı ile ilgili bir parametre. Örneğin, harp oyunu simülasyonu gibi bir uygulamada, simülasyon zaman adımı (frekans) çok yüksek olmak zorunda değil. Bu doğrultuda modellerin de oyunun gerektirdiği düşük frekanslarda çalışması yeterli. Ancak mühendislik tasarımı yapılan bir sensör veya silah sisteminin modelinin, daha yüksek frekanslarda çalışması gerekiyor. Dolayısıyla bu sistemleri besleyen taktik ortamların da yüksek hızlarda veri sağlaması bekleniyor. SITE, bu farklı frekanslardaki model ve ortamları bir arada çalıştırabiliyor.
SITE’nin bir diğer önemli özelliği, benzer araçlardan farklı olarak görselleştirme için oyun motoru kullanması. SITE, bu sayede, simülasyon görselleştirme uygulamalarının yeterli hassasiyette modellemekte zorlandığı denizin altı gibi ortamları, çok daha yüksek bir başarımla modelleyebiliyor ve yüksek çözünürlüklü, gerçekçi görüntüler sunabiliyor.
SITE, Alan Uzmanları Tarafından Kolaylıkla Kullanılabiliyor
SITE, kullanımı için detay seviye mühendislik veya yazılım bilgisi gerektirmiyor ve alan uzmanları tarafından rahatlıkla kullanılabiliyor. Bununla birlikte yazılım mühendisliği bilgisi de olan kullanıcıların elinde, sunduğu tüm esneklik hayata geçirilebiliyor. CEY Savunma, SITE’nin kullanımı için farklı seviyede kullanıcı tiplerine göre eğitimler de sunuyor.
CEY Savunma Genel Müdürü Dr. Orkun Zorba, ürünleriyle oluşturdukları uçtan uca çözümün, SITE kullanıcıları için önemli bir avantaj sağladığını vurguluyor: “SITE, diğer CEY Savunma ürünleriyle birlikte çalışabilen, kapsamlı bir çerçeve çalışmasının önemli bir bileşeni. Çerçeve çalışmamız kapsamında geliştirdiğimiz ürünlerden biri olan ARTI; HLA, DIS veya başka bir standarda uygun geliştirilmiş bir simülasyon sistemiyle kolayca entegre olunabilmesine olanak sağlıyor. Yani farklı ortamlarda, farklı standartlara göre geliştirilmiş bir insansız platform modelinin, ARTI üzerinden SITE’a kolayca aktarılabilmesi mümkün. Ya da SITE’ta çalışmakta olan bir insansız hava aracı modeli, başka bir ortamda koşan bir harp oyunu simülasyonu ile paylaşılabilir; taktik bir simülasyondaki bir hedef bilgisi SITE ile paylaşıldığında, ilgili insansız hava aracı ile bu hedefe angajman yapılabilir.
Öte yandan, böyle bir platform modeli hazır değilse CEY Savunma’nın MODE aracı kullanılarak ilgili model hızlıca geliştirilebilir ve çıktıları SITE’a kolayca entegre edilebilir. MODE’nin sunduğu otomatik kod üretme kabiliyeti, kullanım kolaylığı ve formül kütüphanesi gibi kolaylıklar sayesinde modelleme süreleri kısaltılabilir.
Bu üçlü çözümü içeren altyapı, bugün CEY Savunma bünyesinde geliştirilen birçok projede başarıyla kullanılıyor.”
CEY Savunma Modelleme ve Simülasyon Grup Yöneticisi Mehmet Akif Çevik ise SITE’ın sağladığı maliyet ve zaman tasarrufunun altını çiziyor: “SITE’ın kullanımı, ciddi bir maliyet ve zaman tasarrufu sağlıyor. Her şeyden önce, geliştirdiğiniz sistemi sahaya çıkarmadan önce onlarca, yüzlerce kez test edebiliyorsunuz. Böylece, sahada yapılacak testlerin sayısını ve karmaşıklığını azaltmış oluyorsunuz. Sistemin sahada başına gelebileceklerle ilgili riskleri de azaltıyorsunuz. Böylece bu risklerin gerçekleşmesi durumunda, sisteminiz geçici ya da kalıcı olarak kullanım dışı kalmıyor.
SITE sayesinde gerçek hayatta gerçekleştirilmesi çok zor testleri de koşturabiliyorsunuz. Örneğin, bir deniz platformunu, yüksek bir deniz durumunda test edebilmeniz için gerçek hayatta o şartların oluşmasını beklemek yerine, SITE’ta, bu taktik ortamı yaratarak testler gerçekleştirebiliyorsunuz. Gerçek hayatta oluşturulması neredeyse imkânsız olan birçok farklı koşulu, SITE’ta hızlı ve kolay bir şekilde oluşturabiliyorsunuz.”
SITE, Kendini Projelerde İspat Etti
CEY Savunma, SITE’ı, ürünleşme serüveni devam eden bir çözüm kümesi olarak görüyor. SITE’ı oluşturan bu çözüm kümesi, son yıllarda, CEY Savunma dışında yürütülen 5 projede, kullanıcısı için özelleştirilerek kullanıldı. Bu projelerde, önemli savunma ve havacılık sistemleri, başarıyla geliştirildi. CEY Savunma, 4 yeni proje ile ilgili de hazırlıklarını sürdürüyor.
SITE, kullanıcı beklentilerine uygun bir şekilde ve kısa sürede özelleştirilebiliyor. Böylece, kullanıcının istediği tüm yenilikler ve özel çözümler, SITE’a kazandırılabiliyor. Bununla birlikte CEY Savunma, kısa bir süre zarfında, SITE’ın lisanslı bir ürün olarak da piyasaya sunulmasını hedefliyor. SITE’ın böylece daha jenerik bir yapıda, daha fazla sayıda kullanıcıya ulaşması ve bir sonraki aşamada uluslararası pazarlarda da kendisine yer bulabilmesi hedefleniyor.
Dr. Zorba, SITE’ın geleceğiyle ilgili şunları söylüyor: “SITE’ın, en çok platform üreticileri tarafından kullanılacağını değerlendiriyoruz. Platform üreticileri, geliştirdikleri platformları, pazardaki rakiplerinin önüne geçebilmek için daha hızlı, daha maliyet etkin ve daha güvenilir yöntemlerle geliştirmek ve üretmek isterler. Bu noktada da SITE’ın onlar açısından ciddi avantajlar sağlayacağını görüyoruz. Biz de SITE’ın geliştiricisi ve bakımından sorumlu şirket olarak, ürünümüzün arkasında duruyor; ürünle birlikte bakım sözleşmeleri yapıyor; yerinde ve hızlı destek sağlıyor; eğitim, dokümantasyon ve entegrasyon desteği vererek ürünün etkin bir şekilde kullanılabilmesi için gerekli hizmetleri sağlıyoruz.
Ürünümüzün çok yakında lisanslı bir ürün olarak yurt içi ve yurt dışı pazarlarda yerini almasının dışında, yol haritasında yer alan bir hedefimizi daha paylaşmak isteriz: SITE kapsamında kullanılan simülasyon modellerinin, yapay zekâ desteği ile farklı davranışlar için pekiştirmeli öğrenim yöntemi ile yeteneklerini genişletmeyi planlıyoruz. Böylece, örneğin, bir insansız platform modeli, görev uzayında sonsuz sayıdaki olası hedefe karşı en uygun angajman planlamasını, farklı alternatifleri kendi başına deneyerek yapabilecek ve optimum sonuçlara ulaşabilecek. Bu da platformun geliştiricisine, tasarım ve üretim aşamalarında çeşitli fikirler verecek. Bu sayede, aynı zamanda insansız platformun operasyonel kullanımı için de farklı senaryolar oluşturulabilecek ve taktik sahadaki başarımın arttırılmasına da katkı sağlanacak.”
SITE’ın, dijital ikizlerin oluşturulması ve koşturulması için kullanımı da CEY Savunma’nın gündeminde yer alıyor.
