TÜBİTAK BİLGEM ve HAVELSAN arasında Gerçek Zamanlı İşletim Sistemi (GİS) İş Birliği Projesi Çerçeve Sözleşmesi İmza Töreni, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sayın Mustafa Varank’ın katılımlarıyla TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’nde (MAM) yapıldı. Gelişmenin ayrıntıları, HAVELSAN tarafından, 9 Ağustos’ta kamuoyuyla paylaşıldı.
GİS, kritik alanlarda, yerli teknolojinin ve yerli yazılımın beyni niteliğini taşıması hedefleniyor. Bu işletim sistemi;
- Emniyet kritik sistemlerdeki dışa bağımlılığın asgari seviyeye indirilmesine,
- Sızmalara ve müdahalelere karşı tam koruma sağlamaya,
- Sistemler üzerinde tam hâkimiyet kurulmasına, bilinmeyen arka kapılar ile sistem bilgilerinin izinsiz kullanımının engellenmesine imkân sunuyor.
Sözleşmeyle; GİS’in yurt içi ve yurt dışındaki tanıtımı, yaygınlaştırılması, pazarlanması, satışı, eğitimleri, kart destek paketlerinin geliştirilmesi, saha desteği, bakım ve idame faaliyetleri ile ilgili hakları HAVELSAN’a lisanslandı. HAVELSAN, ayrıca ara katman seviyesine eklenecek yeni yeteneklerin ve özeliklerin geliştirilmesine de katkı sunacak.
TÜBİTAK BİLGEM ise HAVELSAN’ın tecrübe, yetenek ve desteği ile yeni teknolojik gelişmelere ve sektörlerin emniyet kritik sistem ihtiyaçlarına yönelik olarak GİS’in geliştirme faaliyetlerine devam edecek.
GİS; HAVELSAN’a lisanslanarak yerli pazarda yaygınlaşmasıyla birlikte yurt dışı pazarında da Integrity, Vxworks, Qnx gibi çeşitli işletim sistemleri ile rekabet edebilecek.
HAVELSAN ve TÜBİTAK BİLGEM, iş ekosistemindeki firmalar ile yurt dışı bağımlılığının devam ettiği Aviyonik Arayüz Geliştirme Ortamı yazılımları (Presagis VAPS XT, Ansys SCADE vb.) yerine, GİS ile uyumlu yerli ve milli “Aviyonik Arayüz Geliştirme Ortamı” yazılımı da geliştirecek.
İlave olarak otomotiv alanına yönelik “GİS Otomotiv” adında gerçek zamanlı bir işletim sistemi ve Nesnelerin İnterneti (IoT) tabanlı cihazlara yönelik “GİS Nesnelerin İnterneti İşletim Sistemi” geliştirilecek.
HAVELSAN ile TÜBİTAK BİLGEM’in yapmış olduğu bu iş birliği, başta savunma ve havacılık olmak üzere pek çok kritik teknoloji alanının yerli ve milli yazılım temelli gelişmesine hizmet edecek.
Gerçek Zamanlı İşletim Sistemi Nedir?
Bilgisayar donanımları üzerinde birden fazla karmaşık fonksiyonun icra edilebilmesi için işletim sistemlerine ihtiyaç duyuluyor. İşletim sistemleri, bilgisayar donanımının fonksiyonlar arasında paylaşımlı olarak kullanılmasına imkân sağlıyor. Donanım üzerinde çalışacak fonksiyonların çalışma zamanı açısından kritikliği söz konusu olduğunda, gerçek zamanlı işletim sistemlerinde çalışılması gerekiyor. Bu anlamda gerçek zamanlı işletim sistemleri, klasik işletim sistemlerine kıyasla, fonksiyonların tanımlanmış zaman ve sırada deterministtik (belirleyici) olarak güvenilir şekilde çalışmasına olanak sağlıyor.
GİS’in Kullanılabileceği Sektörler
Fonksiyonları tanımlanmış zaman ve sırada olması nedeniyle gerçek zamanlı işletim sistemleri; Savunma, Havacılık, Uzay, Otomotiv, Raylı Ulaşım, Nükleer Enerji Santralleri, Tıp Elektroniği ve daha birçok emniyet kritik sektörde hizmet veriyor, gömülü bilgisayarlarda işletim sistemi olarak kullanılıyor.
Hâlihazırda ASELSAN, TÜBİTAK SAGE, TUSAŞ, TÜBİTAK BİLGEM İLTAREN ve TEI ile birçok yerli ve milli projede çalışmalar devam ediyor.
GİS’in yerli ve milli bir sistem olması, kullanıldığı tüm sistemlerdeki siber güvenlik tedbirleri bakımından da kritik öneme işaret ediyor.
