HAVELSAN Müşterek Harp Oyunu ve Eğitim Merkezi

MSI Dergisi’nin 179’ncu sayısında yayımlanan tanıtıcı makale, derginin İnternet sitesinde paylaşılmıştır:

 

İsmail Erdoğan, HAVELSAN EST Programlar Grup Müdürü

Başar Kasım, HAVELSAN JWTC Proje Teknik Yöneticisi

Mehmet Akif Nacar, HAVELSAN Eğitim ve Simülasyon Teknolojileri Genel Müdür Yardımcısı

Muhittin Solmaz, HAVELSAN Eğitim ve Simülasyon Teknolojileri AR-GE ve Mühendislik Grup Müdürü

Mehmet Alper Şahin, HAVELSAN JWTC Proje Yöneticisi

Oktay Tuncer, HAVELSAN Eğitim Hizmetleri ve ELD Grup Müdürü

 

1. GİRİŞ

Simülatör alanında dünya ölçeğinde ilk 5 büyük firma arasında yer alan HAVELSAN; canlı, sanal ve yapısal simülasyon alanında birçok ürüne sahiptir. Askeri alanda geliştirilen ürünler arasında şunlar bulunmaktadır:

• Sabit veya döner kanatlı, pilotlu veya insansız hava araçlarına ait tam görev ve silah taktik eğitici simülatörleri:
  • Savaş uçağı (örneğin F-16) simülatörleri,
  • Taarruz helikopteri (örneğin T129 ATAK) simülatörleri,
  • Eğitim uçağı (örneğin KT-1T) simülatörleri,
  • Yük ve personel taşıma helikopteri (örneğin Cougar veya BLACK HAWK) simülatörleri,
• Sualtı ve su üstü platform simülatörleri (köprü üstü simülatörü, taktik harekât simülatörü ve denizaltı dalış simülatörü gibi),
• Kara platformları simülatörleri (sürücü simülatörleri, zırhlı birlik taktik eğitim simülatörleri ve tank eğitim simülatörleri gibi),
• Taktik ve ferdi görev mürettebat eğitim merkezleri,
• Paraşüt eğitim simülatörleri,
• Elektronik harp, test ve eğitim sahaları ile mühimmat skorlama sistemleri (görüntülü veya akustik),
• Müşterek harp oyunu merkezleri,
• Analiz maksatlı, etmen tabanlı simülasyon yazılımları,
• Ciddi oyun (serious games) uygulamaları,
• Lazer tabanlı tatbikat eğitim merkezleri,
• Meskûn mahalde askeri harekât (MOUT) ve keskin nişancı simülatörleri,

Benzer şekilde hava savunma simülasyonları, komuta kontrol simülasyonları askeri alandaki diğer çözümlerdendir.

Son dönemde sivil simülatör alanında da büyük bir gelişim göstermekte olan HAVELSAN, sivil uçak simülatörleri, hava trafik kontrolörü eğiticileri, mühendislik simülatörleri, otonom sistemler ve sivil sağlık simülatörü alanlarında çok çeşitli ürünlere sahiptir.

 

HAVELSAN, dünya üzerinde var olan veya gelecekte var olacağı değerlendirilen askeri / sivil sistemlerin simülasyon ve simülatörünü oluşturabilme kabiliyetine sahiptir. Simülatör ve simülasyon alanında bu kadar geniş bir etki alanına sahip olması nedeniyle de dünya üzerinde tektir. Faaliyet alanında, milli ihtiyaçların yerli kaynaklarla karşılanmasını sağlamakta olan HAVELSAN, dost ve müttefik ülkelere de birçok ürününü ihraç etmiştir.

Bu çalışmada, HAVELSAN tarafından geliştirilerek ihracatı da gerçekleştirilen Müşterek Harp Oyunu ve Eğitim Merkezi tanıtılmaktadır. Harbe hazırlık seviyesinin yükseltilerek birimler arası koordinasyonun geliştirilmesinde önemli rolü bulunan bu tür merkezler, modern silahlı kuvvetlerin tümü ve NATO gibi organizasyonların ayrılmaz birer parçasıdır.

 

2. Bilgisayar Destekli Tatbikat ve Harp Oyunları

Günümüzün modern silahlı kuvvetleri; kara, hava, deniz, uzay ve siber güvenlik dâhil olmak üzere, birçok alanda müşterek harekât prensiplerine uygun şekilde faaliyet göstermek zorundadır. Coğrafi olarak dağıtık istihbarat kaynaklarından gelen bilgiyi işleyip komuta kadrosuna sunan komuta kontrol sistemleri, bilgi güvenliği saldırıları, sosyal medya ve sivil halk etkileri; muhabere ortamının sınırlarını genişletmekte, karmaşıklığını artırmaktadır. Bu karmaşık müşterek harekât ortamında başarı; askeri ve sivil her birimin kendi yeteneklerini, diğer birimlerle eş güdüm sağlayarak, üst seviyede kullanması ile mümkün olabilmektedir.

Askeri tatbikatlar, orduların harbe hazırlık seviyesini üst seviyeye taşıyarak bu seviyede tutabilmek için gerçekleştirilen faaliyetlerdir. Tatbikatlar, karar vericilerin değişik taktik durumlarda uygun hâl tarzları geliştirmelerinin ve askeri birimler arasındaki eş güdümün güçlendirilmesi maksadıyla geliştirilen senaryolar çerçevesinde tasarlanmaktadır. Hem bireysel yeteneklerin hem de müşterek kuvvetler (joint forces) ve koalisyon kuvvetleri (coalition forces) arasındaki iş birliği ve koordinasyonun geliştirilmesine yardım etmektedir.

Tatbikatlardan elde edilecek faydayı üst düzeye çekebilmenin ön şartı, hazırlanan senaryo ve tatbikat ortamlarının gerçek harp ortamına benzer şekilde kurgulanmasıdır. “Savaştığın gibi eğit” (train as you fight) olarak da adlandırılan bu prensip, komutan ve karargâhına, gerçek hayatta karşılaşılması olası durumlara karşı hareket tarzları geliştirmesine ve muharebe sahası fonksiyon alanlarındaki planlama ve icra süreçlerinin etkinlikle uygulanmasına yardımcı olmaktadır. Ayrıca günümüzde, tatbikatların az kaynakla, asgari seviyede risk alarak ve çevreye zarar vermeden planlanması ve icra edilmesi de bir ihtiyaç olarak ortaya çıkmıştır.

Fiili arazi tatbikatları (geleneksel tatbikatlar), gerçek arazi şartlarında yapılan, birliklerin aynı ortama taşınmasını, ulaşım ve konaklama masraflarının karşılanmasını ve tatbikatta kullanılan gerçek ekipmanın bakım-idamesinin yapılmasını gerektirmektedir. Bunlarda sürenin ilerleyişi gerçek zamanda olmakta, bir olayın gerçekleşmesi için gereken sürenin hızlandırılması veya zaman atlaması yapılması mümkün olmamaktadır. Nükleer, kimyasal ve biyolojik tehditlere karşı, gerçek muharebe şartlarında tatbikat gerçekleştirilmesi çoğu zaman mümkün olamamaktadır. Bu eksiklikleri gidermek üzere, fiili arazi tatbikatlarının “Bilgisayar Destekli Tatbikat (BDT) ve Harp Oyunu” sistemleriyle desteklenmesi ihtiyacını ortaya çıkmıştır.

BDT ve harp oyunu sistemleri; örneğin komutan ve karargâhından oluşan eğitilen kitle (training audience)’nin;

• Farklı taktikler uygulayan düşman unsurlar,
• Kullanılan araç/silahlar,
• Arazi ve hava şartları (dış etkenler),

gibi faktörleri hesaba katarak, harbe hazırlık eğitimi yapabilmeleri amacıyla kullanılmaktadır. Bu sistemler;

• Eğitim hedefleriyle uyumlu faklı taktik durumların oluşturulmasına,
• Amaçlanan yetenekler elde edilene kadar süreçlerin tekrarlanmasına ve
• Tatbikata katılan birimler arasındaki koordinasyonu artırıcı senaryolar kullanılmasına,

olanak vermektedir.

“Harp Oyunu” ve BDT terimleri, çoğu zaman eş anlamlı terimler gibi kullanılmakla birlikte, aralarında çok temel farklılıklar bulunmaktadır. Harp oyunları, askeri planlar üzerinde yoğunlaşmaktadır ve asıl amaç, oyun kapsamında verilen hedefleri gözeterek harp oyununun kazanılmasıdır. BDT’de ise askeri planlama süreçlerinin uygulanması, öğrenilmesi ve kabiliyet geliştirilmesi ana hedeftir. Diğer bir deyişle, BDT’lerde askeri süreçlerle ilgili yetenek kazanarak süreçlerin etkin şekilde uygulanmasının öğrenilmesi gerekmektedir. Bu yönüyle harp oyunlarından farklı olarak BDT uygulamalarında, eğitilen kitlenin, özellikle komuta kontrol sistemi kullanıcı ara yüzleri de dâhil olmak üzere, gerçek harekât ortamında kullandığı sistemleri birebir kullanması vazgeçilmez bir gerekliliktir. Harp oyunlarında ise eğitilen kitlenin, doğrudan simülasyon programlarının kullanıcı ara yüzlerini kullanarak oyuna müdahale etmesi mümkün olabilmektedir.

Harp oyunu ve BDT arasındaki temel farklar, Tablo 1’de özetlenmiştir.

 

3. Müşterek Harp Oyunu ve Tatbikat Merkezi

HAVELSAN tarafından geliştirilmekte olan Müşterek Harp Oyunu ve Eğitim Merkezi (Joint Warfare Training Center – JWTC)’nde; harp oyunu, BDT, planlama ve simülasyon tabanlı tedarik faaliyetleri gerçekleştirilecektir. HAVELSAN ve Katar Emirliği Savunma Bakanlığı arasında, 2017 yılında imzalanan sözleşme çerçevesinde geliştirilmeye başlanan projenin, 2020 yılı içerisinde tamamlanarak hizmete sunulması planlanmaktadır.

Merkez, Şekil 1’de gösterilen süreç alanlarında hizmet vermektedir. Bu süreç alanlarında; eğitim, öğretim, tatbikat, deney ve değerlendirme (ETE.3: Education, Training, Exercises, Experimentation and Evaluation) faaliyetlerinin tümü gerçekleştirilebilmektedir.

 

 

Silahlı kuvvetler envanterine uçak gemisi eklenmesi aşamaları, merkezin faaliyet alanlarından olan deney ve değerlendirmeye örnektir. Savunma planlama ve simülasyon tabanlı tedarik süreci, uçak gemisi teminine gerek var mı sorusuna cevap ararken, nasıl bir uçak gemisi alınması gerektiğini belirleyecektir. Uçak gemisi ve destek unsurlarının, kadro (organizasyon) ve lojistik (askeri üs, yedek parçalar) ihtiyaçları ile geminin temini ile mevcut doktrinde oluşacak farklılıklar da ilgili Müşterek Harp Oyunu ve Eğitim Merkezi süreç alanlarında (kabiliyet paketi, doktrin, ihtimalat planlaması vb.) adreslenecektir. Kazanılan uçak gemisi kabiliyeti kapsamında, özellikle stratejik seviyede yapılacak müşterek eğitimler de merkezin faaliyet alanı içerisindedir. Tüm bu süreçler, NATO’nun DOTMLPF-I (doctrine, organization, training, material, leadership/education, personnel, facilities, integration) ve boşluk analizi (gap analysis) yaklaşımı ile uyumlu şekilde geliştirilmiştir.

 

Müşterek Harp Oyunu ve Eğitim Merkezi, aşağıda verilen yazılım ve sistemlerden oluşmaktadır:

3.1. HAVELSAN ETE.3 Yazılımı (H.ETE.3)

Müşterek Harp Oyunu ve Eğitim Merkezinde gerçekleştirilecek tüm faaliyetlerin bilgisayar destekli olarak planlanması, yönetilmesi ve icra edilmesi için HAVELSAN tarafından geliştirilen bir uygulamadır. Faaliyetlerin bütünleşik işletimini sağlayan özgün bir yazılımdır. Yazılımın temel yetenekleri şunlardır:

• Planlama ve programlama
• Senaryo geliştirme ve yönetimi
• Hedef geliştirme ve yönetimi
• Tatbikat kontrolü ve olay akış tasarımı
• Deney / deneme tasarım ve yönetimi
• Öğrenilen dersler yönetimi
• Yaşam destek faaliyetleri (ulaşım, güvenlik, konaklama vb.)

 

Şekil 3. HAVELSAN ETE.3 Olay Akış Tasarımı (solda), Şekil 4. HAVELSAN ETE.3 Akış Yönetimi (sağda)

 

3.2. HAVELSAN Sosyal Medya Simülasyonu Yazılımı (H.SMS)

BDT sırasında, senaryoya istihbarat bilgisi (doğru veya yanıltıcı) enjekte etmek ve eğitilen komutan ve karargâhına psikolojik baskı üretmek amacıyla çeşitli medya ortamlarından yararlanılmaktadır. Sosyal medya, basılı gazete ve eğitim ihtiyaçları doğrultusunda kurgulanmış televizyon haberleri, medya simülasyonu içerisinde yer almaktadır.

H.SMS, Facebook, Twitter ve WhatsApp gibi popüler sosyal medya uygulamalarına ait özellikleri içerisinde barındıran ve HAVELSAN tarafından geliştirilmiş bir uygulamadır. Uygulama, hem mobil cihazlarda hem de PC ortamında çalışabilmektedir.

 

3.3. Televizyon Stüdyosu ve Gazete Basım Merkezi

Tam fonksiyonlu TV stüdyosunda, canlı ve bant kaydı televizyon yayınları hazırlanabilmektedir. Stüdyoda oluşturulan yayınlar, tatbikat olay akışında kullanıldığı gibi merkez içerisinde kapalı devre TV yayını da yapılabilmektedir.

Benzer şekilde, merkezde enjekte amaçlı olarak gazete ve basılı evrak oluşturma imkânı da bulunmaktadır.

 

3.4. Veri Merkezi

Merkezde hizmete sunulan simülasyon ve diğer bilgi işlem yazılımları, sanal makineler üzerinde kurgulanmış bir veri merkezi üzerinde çalışmaktadır. Veri merkezi, hizmet tabanlı bulut bilişim ve bir servis olarak, modelleme ve simülasyon kavramlarına uygun olarak tasarlanarak hizmete sunulmuştur. Bu veri merkezi, HAVELSAN Eğitim ve Simülasyon Teknolojileri Genel Müdürlüğü bünyesinde geliştirilen hizmet tabanlı bir yazılım geliştirme altyapısı olan BSiGMA (Bulut Üzerinden Hizmet Tabanlı Simülasyon Geliştirme ve Modelleme Altyapısı) ve HAVELSAN Eğitim Bulutu (HTEC / HAVELSAN Training and Education Cloud) ile uyumlu mimaridedir. BSiGMA mimarisi ve veri merkezi Şekil 6’da gösterilmiştir.

 

3.5. Simülasyon Yazılımları

Gerçek savaş şartlarının benzetimini bilgisayar ortamında gerçekleştirecek simülasyon sistemi (sanal ortam), bilgisayar destekli tatbikatın önemli bileşenlerindendir. Bu sanal ortama; “taktik çevre”, “sentetik ortam”, “global dünya” veya “ground rule / truth” adı da verilmektedir.

BDT uygulamalarında eğitim hedeflerine ulaşmak amacıyla önceden belirlenip simülasyon sistemi üzerinden oynanan senaryolar, ana ve tali olay listeleri yardımıyla zenginleştirilebilmektedir. Böylece, eğitilen kitlenin çok farklı taktik durumlarla karşılaşması ve bunlara karşı verecekleri tepkilerin iyileştirilmesi mümkün olabilmektedir.

 

Merkezdeki stratejik seviye simülasyon ihtiyacı, JTLS-GO yazılımı ile karşılanırken, taktik seviye ve kriz yönetimi simülasyon senaryoları VBS.3 ve farklı ciddi oyun uygulamaları ile karşılanabilmektedir. HAVELSAN tarafından geliştirilen MGKMOS (Müşterek Görev Kuvveti Modellemesi) ve Milli Taktik Çevre Yazılımları, analiz maksatlı simülasyon ve sentetik ortam simülasyon ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla kullanılacak yazılımlardır.

Yukarıda da verildiği üzere, Müşterek Harp Oyunu ve Eğitim Merkezi, herhangi bir simülasyon yazılımına bağımlı olmayıp ihtiyaçlar çerçevesinde, farklı simülasyon ve matematiksel analiz uygulamalarının kullanımına olanak sağlamaktadır.

 

3.6. Birleşik Harekât Merkezi (Joint Operations Center)

Bu merkezde; tatbikatın bulunduğu aşama, komuta kontrol sisteminin ortak operasyonel resmi (common operational picture), simülasyon haritaları ve İnsansız Hava Aracı (İHA) gibi istihbarat kaynaklarından elde edilen bilgi, komuta kontrol sistemi ara yüzleri de kullanılarak komuta kademesine sunulmaktadır. HAVELSAN tarafında geliştirilmiş olan Komuta Kontrol Sistemleri, merkezdeki simülasyon yazılımları ile entegre edilmiştir. Bu şekilde komuta kadrosu, tatbikattaki müşterek resmi, “train as you fight” prensibine uygun şekilde, gerçek harekât ortamında da kullandığı komuta kontrol sistemi ekranları üzerinde görüntüleyebilmektedir.

 

 

4. SONUÇ

BDT ve harp oyunu sistemleri, komuta kadrosu ve karargâhının maliyet etkin şekilde eğitilerek kabiliyetlerinin geliştirilmesine ve artırılmasına hizmet etmektedir.

Özellikle komutan, karargâh ve lider personelin, gerçek bir harekât esnasında karşılaşabilecekleri her türlü durumu tahayyül ederek karar vermelerine imkân sağlayan sistem ve yazılımlar; manevra, ateş desteği, hava savunması ve komuta-kontrol gibi muharebe sahası fonksiyon alanlarındaki süreçlerin gerçekçi koşullarda planlamasına ve icrasını mümkün kılmaktadır.

Müşterek Harp Oyunu ve Eğitim Merkezi için özgün olarak geliştirilen yazılımlar ile merkezde kullanılan diğer simülasyon sistemleri, tatbikatların maliyet-etkin nitelikte planlanmasına, oluşturulan senaryolar çerçevesinde belirlenen tatbikat hedeflerinin elde edilmesine ve/veya yürürlükteki harekât planlarının denenerek geliştirilmesine imkân sağlamaktadır.

Gerçekçi koşullarda ve önceden belirlenen senaryo ve hedefler çerçevesinde tasarlanan tatbikatlardan çıkarılan dersler, doktrin geliştirme, harp silah ve araçlarının modernizasyonu ve geliştirilmesiyle ilgili ihtiyaçların ortaya çıkarılması açısından da geleceğe yönelik faydalar ortaya koymaktadır.

HAVELSAN tarafından geliştirilmekte olan Müşterek Harp ve Eğitim Merkezi, silahlı kuvvetler için stratejik seviyede bir kuvvet çarpanıdır.

 4,623 Toplam Görüntüleme,  1 Günlük Görüntüleme