Tüm dünyada kritik teknolojiler arasında sayılan güdümlü füze ve mühimmat alt sistemlerinin, hem yerli hem de milli olarak geliştirilmesi, büyük önem taşıyor. Kuruluşundan itibaren, Türkiye’de henüz geliştirilmemiş yenilikçi teknolojiler ve ürünler üzerinde çalışan Meteksan Savunma, güdümlü füze ve mühimmat alt sistemleri konusunda da bir dizi ürün geliştirdi ve bunları, hem ulusal hem de uluslararası füze ve mühimmat geliştiricilerinin kullanımına sundu.
Güdümlü füzeler ve mühimmat, menzilleri ve hassasiyetleri ile silahlı kuvvetlerin vurucu gücünde, stratejik düzeyde önemli bir yere sahip. Güdümlü füzeler ve mühimmat, bu nitelikleri ile hem bir ürün olarak hem de alt sistemleri ile beraber kritik teknolojiler arasında yer alıyor. Birçok ülke, bu kritik teknolojileri, başka ülkelerle paylaşmıyor ya da çok sıkı kurallar ve kısıtlamalar çerçevesinde paylaşıyor.
Meteksan Savunma, sektöre; yenilikçi, özgün ve Türkiye’de henüz geliştirilmemiş çözümler sunma misyonu doğrultusunda, güdümlü füze ve mühimmat sistemleri için bir dizi alt sistem geliştirdi. Bunların bir bölümü, yurt dışından tedarik edilmelerini engelleyen veya oldukça uzun süreçler gerektiren hükümet izinlerine tabi oldukları için, milli kritik sistemler arasında yer alıyor.
Meteksan Savunma’nın, güdümlü füze ve mühimmat platformlarına yönelik çözümleri, şöyle sıralanıyor:
- GNSS (Global Navigation Satellite System / Küresel Seyrüsefer Uydu Sistemi) Alıcısı
- GNSS Anteni
- Anti-Jamming GNSS (Karıştırma ve Aldatmaya Dayanımlı Küresel Konumlama Anten ve Alıcı Sistemi)
- Taktik Data Linkler
- Füze Veri Bağları
- Radar Altimetreler
- Telemetre Vericisi (TMV)
- Uçuş Sonlandırma Sistemi
Meteksan Savunma’nın bu çözümleri, hem Türkiye’nin hem de dost ve müttefik ülkelerin geliştirdiği farklı füze ve mühimmat sistemlerinde, başarıyla görev yapıyor.
Ülkelerin Açmadığı Kritik Teknolojiler
Savunma, havacılık ve uzay sektöründe, her teknoloji, kuşkusuz sahibi olan kurum ve kuruluşlar tarafından korunuyor. Diğer yandan, akademik yayınlar, teknoloji transferi anlaşmaları ya da benzer teknolojilerin, askeri olmayan alanlarda da uygulanmaya başlanması gibi gelişmeler sonucunda, bazı teknolojiler, “öğrenilerek” elde edilebiliyor.
Güdümlü füze ve mühimmat sistemlerinde ise teknoloji transferi, hemen hemen hiçbir durumda gündeme gelmiyor. Sadece savunma, havacılık ve uzay sektöründe kullanılan kritik teknolojilerin, sivil dünyaya yansımaları gerçekleşmiyor. Bu konularda akademik yayınlar da kısıtlanıyor. Bu şartlar altında, söz konusu teknolojiler, “öğrenilemiyor”, ancak Ar-Ge çalışmaları ile “geliştirilebiliyor”.
Meteksan Savunma Haberleşme Sistemleri Genel Müdür Yardımcısı Dr. Erdal Torun, bu ortamda neleri başardıklarını, şöyle ifade ediyor: “Neticede, kritik teknolojilerden kaynaklı zorluklar, savunma ve havacılık alanındaki malzeme tedarikinde yaşanan ihraç kısıtları olarak karşımıza çıktığı için, alternatif çözümler geliştirilmesi; üstelik bunun da maliyet etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekiyor. Aynı zamanda, geliştirilen ürünlerin, füze ve mühimmat sistemlerindeki yüksek hız ve manevra gibi kabiliyetler kaynaklı operasyonel ve çevresel gereksinimleri de en iyi şekilde karşılaması gerekiyor.
Meteksan Savunma olarak, güdümlü füze ve mühimmat sistemleri için mevcut ürünlerimizi geliştirirken tam olarak bunları başardık. Uzun soluklu Ar-Ge çalışmaları sonunda, platformların aerodinamik yapısı ile tümleşik ve özgün milli çözümler ortaya çıkartabildik. Platform üzerine entegre edilebilir hazır ürünlerin yanı sıra platform ile bütünleşmiş elektronik ve elektromanyetik yapılarda tasarımları da geliştiriyoruz ve bunları optimize ediyoruz.
Ele aldığımız projelerde, her kullanıcı ve platform sahibi ile açık iletişime dayalı bir güven inşa ederek iş birliklerini güçlendiriyoruz. Geliştirdiğimiz ürünlerin seri üretim ve test altyapılarını da büyüterek ihtiyaçları en hızlı şekilde karşılamayı hedefliyoruz.”
En Zorlu Şartlarda Yüksek Performans
Güdümlü füze ve mühimmat sistemleri; yüksek hız ve ivme ile sıcaklığının hızla arttığı veya düştüğü ortamlarda seyir yapan; operasyon sırasında oluşan şok, titreşim ve anormal ısıl çevre koşulları göz önüne alındığında, en zorlu şartlara maruz kalan savunma sistemleri arasında yer alıyor. Bu zorluklara, bir de bu sistemlerin alt bileşenlerinin, çok düşük hacme ve ağırlığa sahip olması gerekliliği ekleniyor. Ayrıca, tüm alt sistemlerin, ortama göre soğutma ya da ısıtma ihtiyaçları olabildiği gibi, güç tüketimlerinin de düşük seviyede olması gerekiyor.
Meteksan Savunma’nın çözümleri, tüm bu zorlu gereksinimleri, farklı füze ve mühimmat sistemlerinde karşılayabildiğini göstermiş, “sahada kendisi ispatlamış” ürünler olarak öne çıkıyor.
Dr. Torun, ulaştıkları nokta ile ilgili şunları söylüyor: “Özellikle anten ve radom gibi, dış ortamda zorlu koşullara maruz kalarak elektromanyetik etkiler sonucunda sistem performansını doğrudan etkileyen bileşenler konusunda, mükemmele yakın çözümleri çıkartabilecek mühendislik ve üretim altyapısına sahibiz. Bu alanda önemli ilerlemeler kaydetmeye devam ediyoruz.”
Farklı Uydu Sistemleriyle ve Farklı Frekanslarda Çalışma Kabiliyeti
Güdümlü füze ve mühimmat platformlarının benzersiz gereksinimleri, bu gereksinimlere uygun olarak geliştirilmiş alt sistemler gerektiriyor. Bugün, hemen hemen her askeri sistemde bir GNSS alıcısı ve anteni bulunsa da füze ve mühimmat platformlarındaki alıcılar ve antenler; çevresel koşullara dayanım, düşük hacim ve düşük ağırlık konularında farklılaşıyor. Meteksan Savunma’nın GNSS Alıcısı ve GNSS Anteni de hem bu gereksinimleri karşılıyor hem de çoklu uydu kümeleriyle ve farklı frekanslarda çalışabilme kabiliyeti sağlıyor. Firma, GNSS alıcılarını, özellikle hazır yongalar kullanmadan, özel donanımlar tasarlayarak geliştirdi. Böylece, ihracat kısıtlarına bağlı kalmadan, platform üreticilerinin arzu ettikleri performans ve işlevselliği, en iyi şartlarda sağlayabiliyor.
Yüksek Güvenilirlikli Telemetre Çözümü
Telemetre vericilerinin, füze ve mühimmat sistemlerinin zorlu gereksinimlerine ek olarak, çok yüksek bir güvenilirliğe sahip olması gerekiyor. Çünkü füze ve mühimmat sistemlerinin geliştirme ve atış testlerinden itibaren, görev sırasında bir sorun yaşandığında, neyin yanlış gittiğinin anlaşılması için, telemetre alt sistemlerinden aktarılan verilere başvuruluyor. Meteksan Savunma’nın Telemetre Vericisi (TMV) de çift çıkış ve yedekleme sayesinde, güvenilirliğini sahada defalarca ispat etmiş bir çözüm. TMV, en iyi kapsamayı sağlayan ve çok yüksek ısılara dayanıklı olan çoklu anten alt sistemine sahip ve aynı zamanda rakiplerine göre maliyet etkin bir ürün.
Karıştırmaya ve Aldatmaya Dayanıklı Küresel Konumlama
Meteksan Savunma’nın karıştırmaya ve aldatmaya dayanımlı küresel konumlama alıcı sistemi Anti-Jamming GNSS, güdümlü füze ve mühimmat sistemlerinde, güvenilir konum bilgisi için etkin bir çözüm sunuyor. Kullanılan faz dizili antenlerin sayısına bağlı olarak, birden fazla karıştırıcının yönü tespit edilebilerek karıştırıcı sinyallerinin filtrelenmesi sağlanıyor. Bu sayede, karıştırıcılardan gelen yüksek genlikli sinyaller ve aldatma yapmaya çalışan karıştırıcıların ürettiği sahte uydu sinyalleri de uzaysal olarak filtrelenebiliyor; sonuç olarak, füze ve mühimmat sistemlerinin operasyonel başarısı ile insansız hava araçları (İHA) ve insanlı keşif uçaklarının hayatta kalma şansı, büyük ölçüde arttırılabiliyor.
Meteksan Savunma, bu alandaki ürünlerinin ve sistem çözümlerinin saha testlerini başarıyla tamamladı. Firma, bunların farklı alt birimlerini kullanarak ihtiyaçlara göre özelleşmiş, tümleşik çözümler sunuyor. Firmanın İHA, füze, mühimmat ve kara ve deniz araçları için farklı anten birimleri ile oluşturduğu modüler çözümlerinin ortak yanı ise hafif ve küçük boyutlarda olmaları.
Meteksan Savunma’nın elektronik harp alanında sahip olduğu bilgi birikimi, kazandığı altyapı ve geliştirdiği yazılım tabanlı tasarım mimarileri sayesinde, Anti-Jamming GNSS Anteni ve sinyal işleme birimi, eniyilenmiş (optimum) ve maliyet etkin bir çözüm sunuyor.
Türkiye’nin Özgün Taktik Data Link Çözümü, Meteksan Savunma’dan
Meteksan Savunma; TDMA (Time Division Multiple Access / Zaman Bölümlü Çoklu Erişim) prensibi ile ağ yapısında çalışan, milli donanım kriptolu, özgün dalga şekline sahip, karıştırmaya karşı dayanıklı ve yüksek hızlı sayısal iletişime olanak sağlayan taktik data link (TDL) çözümleri sunuyor. Firmanın bu alanda geliştirdiği bir ürünü, tüm kalifikasyon testlerinden başarıyla geçerek akıllı füzelerde kullanıma hazır hale geldi. Bu ürün, Türkiye için bir ilk olma özelliği de taşıyor.
Meteksan Savunma’nın, seyir füzeleri için geliştirdiği TDL çözümleri, arzu edilen tüm platformların Ağ Destekli Harekât konseptine uygun şekilde ihtiyaçlarını karşılamak üzere, esnek ve modüler bir yapıya sahip. Platformların operasyonel gereksinimlerine göre güncellenebilir Yazılım Tabanlı Telsiz (SDR) mimarisinde geliştirilen, tümleşik veya harici Veri Linki İşlemcisi (DLP) desteğini sağlayabilen bu sistemler, aynı zamanda Türkiye’nin ağ merkezli TDL projelerinin geleceği için önemli bir temel teşkil ediyor.
Füze ve Mühimmat Veri Bağlarında Tek Adres
Türkiye’de, tanksavar füzelerinden hava savunma sistemi füzelerine kadar geniş bir yelpazede, Meteksan Savunma’nın füze veri bağları kullanılıyor. Bu veri bağlarının bir kısmı envantere girdi ve başarıyla görev yapıyor. Bir kısmı da yakın zamanda envantere girmeye hazırlanıyor.
Meteksan Savunma, bu alandaki çözümlerini, yazılım tabanlı, modüler ve esnek mimari ile tümleşik bir altyapıda geliştirdi. Firma, bir yandan da bu ürün ve çözümlerini, birlikte çalışabilirlik ve standartlaştırma yönünden eniyilemeye çalışmaları yürütüyor.
Meteksan Savunma, ulusal ve uluslararası füze ve mühimmat üreticileri ile iş birliklerini, uzun yıllardır sürdürüyor. Firma, özellikle geliştirme projelerinde, ilk aşamadan itibaren yakın bilgi paylaşımının yapıldığı bir çalışma düzeninde ilerlediğinde, ortaya çok daha iyi sonuçlar çıkıyor. Bu modelde, yürütülen detaylı analizler sayesinde, gereksinimlerin en başta olgunlaşması sağlanarak ileri safhalardaki riskler asgariye indiriliyor. Firma, ayrıca, prototip ürünlerin kalifikasyonu sonrası platforma entegrasyonunda, saha ve uçuş testlerinde ve teslimatlar sonrasında da mutlaka füze ve mühimmat üreticisinin yanında yer alarak her türlü desteği veriyor.
Radar Altimetre, Ulusal ve Uluslararası Kullanıcıların Tercihi
Meteksan Savunma’nın radar altimetre ürün ailesi, CRA serisi ürünlerden oluşuyor. CRA serisi ürünler, radyo frekansı spektrumunun C bandında çalışıyor. Bu ürün ailesi, ulusal kullanıcıların yanı sıra iki farklı uluslararası kullanıcı tarafından da tercih edilmiş durumda.
Uçuş Sonlandırma Sistemi
Tıpkı TMV çözümünde olduğu gibi, Uçuş Sonlandırma Sistemi’nin de yüksek güvenilirlikle çalışması gerekiyor. Operatörler görevi bitirmeye ihtiyaç duyduklarında veya sistemde beklenmeyen bir durumun oluşması halinde güvenli bir şekilde görevin sonlanması için, bu sistemlerin güvenilirliği, kritik öneme sahip. Meteksan Savunma’nın bu çözümü de kendisini sahada ispat etmeyi başardı.
Stratejik Teknolojileri, Sektörün Kullanımına Sunuyoruz
Meteksan Savunma, güdümlü füze ve mühimmat alt sistemleri ürün ailesini, bu sistemlerin doğasından kaynaklanan zorlukların yanı sıra “ilkleri yapmanın” zorluklarını da göğüsleyerek geliştirdi.
Güdümlü füze ve mühimmat alt sistemleri, hem kritik teknolojilerin yer aldığı hem de çok özel çalışma şartları nedeniyle kalifikasyonun zor olduğu bir alan. Örneğin, çoğu durumda, nihai testlerinizi yapabilmek için, benzer performansa sahip bir platform ile kıyaslamaya ihtiyaç duyuluyor. Özellikle füze ve mühimmat platformlarınızı yeni geliştiren bir ülke iseniz bunun sahadaki karşılığı, füzeyi geliştirirken bu füzenin alt sistemlerini de geliştirmek oluyor.
Dr. Torun, böyle bir çalışma modelinin, özel yaklaşımlar gerektirdiğine dikkat çekiyor: “Hem ana platformu hem alt sistemlerini aynı anda geliştiriyorsanız alt sistemleri, ancak tasarıma ve teknolojiye tamamıyla hâkim bir firma, değişen gereksinimler karşısında esneklik göstererek ortaya koyabilir. Meteksan Savunma olarak, başardığımız da bu oldu. Kuruluş misyonumuzun bir gereği olarak, stratejik teknolojileri, sektörün kullanımına sunduğumuz için gurur duyuyoruz.”
