Türk savunma ve havacılık sektöründe önemli bir yere sahip olan OSTİM Savunma ve Havacılık Kümelenmesi (OSSA), yeni yapılanması ve hedefleriyle üye firmalarını ileriye taşıma yolunda kararlı bir şekilde ilerliyor. OSSA’nın 22 Şubat tarihli 7. olağan genel kurulunda yönetim kurulu üyesi olarak seçilen İbrahim Yarsan, 24 Şubat tarihli yönetim kurulu toplantısında da yeni yapılanmaya liderlik edecek Yönetim Kurulu Başkanı olarak seçildi. OSSA Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Yarsan, OSSA’nın sektördeki mevcut durumunu ve gelecek hedeflerini, MSI Dergisi okuyucuları için anlattı.
Bizim için firmaların sadece sorunlarını değil, kabiliyetlerini de ilgili makamlara taşımak oldukça önemli. Bu şekilde, firmaların iş potansiyelini geliştirmelerine yardımcı olan belirli kapıları açarak firmalar ile ana yükleniciler arasında bir arayüz sağlıyoruz.
MSI Dergisi: İbrahim Bey, öncelikle OSSA’nın yeni yönetim kurulunu ve başkanlık göreviniz dolayısıyla sizi tebrik ederiz. OSSA’nın yeni yönetim kurulu olarak öncelikli gündem maddeleriniz ve hedefleriniz neler olacak?
İbrahim YARSAN: İyi dilekleriniz için teşekkür ederim. OSSA’nın öncelikli gündem maddeleri arasında; savunma ve havacılık sektöründeki yerli üretimi arttırmak, sektörümüzde yer alan firmalar arasındaki iş birliğini ve koordinasyonu güçlendirmek, uluslararası arenada rekabet edilebilirliği arttırmak, Ar-Ge çalışmalarına destek vermek ve sektörün sürdürülebilir bir şekilde büyümesini sağlamak yer alıyor.
Bildiğiniz üzere pandemi döneminde yaşanan zorluklar nedeniyle havacılık sektöründe de ciddi bir daralma yaşandı. Bu dönemin ve devamında da havacılık sektöründe yaşanan daralmanın sona ermesiyle birlikte, OSSA’nın sesinin daha gür çıkacağı yeni bir dönem başladı.
Yeni dönemdeki öncelikli hedeflerimiz de sektörümüzün daha iyi noktalara çok kısa süreler içerisinde gelmesine katkı sağlamak ve pandeminin ardından yaşadığımız süreci pozitif bir şekilde atlatmak olacak. Yönetim kurulumuz, bu hedefler ve gündem maddeleri doğrultusunda çalışmalarını sürdürüyor, sektörümüzün geleceği için en doğru adımları atmaya çalışıyoruz.
MSI Dergisi: Bu hedeflere ulaşabilmek için neler yapacaksınız; daha somut örnekler verebilir misiniz?
İbrahim YARSAN: OSSA olarak, üye firmalarımızı bir araya getirerek ortak ürünler ortaya çıkarmayı planlıyoruz. Bu sayede her bir firmanın özelleşmiş yeteneklerini birleştirerek daha kaliteli ve yenilikçi ürünlerin geliştirilmesine katkı sağlamış olacağız. Pandemi sonrasında yaşanan durgunluğun etkilerini geride bırakabilmek için de çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Kümelenmemizde yer alan firmalar arasındaki sinerjiyi arttırmak için farklı etkinlikler düzenliyoruz. Düzenli olarak gerçekleştireceğimiz etkinliklerle firmalarımız arasındaki iletişimi arttıracağız. Böylece, sektördeki tüm firmaların birlikte hareket edebileceği ortamlar yaratarak pandemi sonrasında sektörümüzün daha hızlı canlanmasını sağlayacağız.
Yeni teknolojileri takip ederek ve sektörel gelişmeleri yakından izleyerek kümelenmemizde yer alan firmaların çalışanlarının niteliğini arttırmak için eğitim programları da düzenleyeceğiz. Kümelenmedeki firmalar arasında bilgi ve tecrübe paylaşımını arttırarak daha hızlı ve daha etkili bir işleyişe ulaşmak ve sektörümüzde öncü bir kümelenme olmak için çalışıyoruz.
280 Üye Firmayla Güçlü ve Çok Yönlü Bir Kümelenme: OSSA
MSI Dergisi: OSSA’nın bugün ulaştığı noktayı kısaca anlatabilir misiniz?
İbrahim YARSAN: 16 yıllık bir kümelenme olarak, üye firmalarımızla birlikte Ticaret Bakanlığımızın desteğiyle 5 Ur-Ge projesi tamamladık. Bu doğrultuda, Ar-Ge, inovasyon, yeni pazarlar bulma, ihracat kanalları oluşturma, uluslararası iş birliğini geliştirme, teknolojiye uyum sağlama, kurumsallık, kalite sistemlerinde iyileştirmeler, ihtisaslaşma, yerli ve milli üretim konularında teşvik edici sinerjiler oluşturarak üye firmalarımızın rekabet güçlerini arttırmak, katma değeri yüksek ürünler üretmek ve yol haritaları ortaya koymak için çalışıyoruz.
KOBİ’ler özelinde stratejiler oluşturarak, rekabet avantajı sağlamak için yurt içi ve yurt dışında etkinlikler düzenliyoruz. Heyet ziyaretleri organize ederek, yurt içi ve yurt dışında tanıtım, temsil ve pazarlama faaliyetleri yapıyoruz. Ayrıca üniversite-sanayi iş birliği kapsamında teknoloji transferi ve ortak projelerle faaliyetlerimizi sürdürüyoruz.
OSSA olarak, Ankara başta olmak üzere; Balıkesir, Bursa, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Mersin gibi birçok farklı ilimizden 280 üye firmamız var ve bünyemizde 10.000’e yakın çalışanı ve 50’den fazla faaliyet kolunu barındırıyoruz. Üyelerimiz arasında; kara, hava ve deniz platformları için Ar-Ge, tasarım, yazılım, elektronik, elektromekanik, kompozit, talaşlı imalat, sac şekillendirme, yüzey geliştirme, test/kalibrasyon, kaplama/ boya, optik sistemler, hidroelektrik sistemler, makine/ekipman üretimi, insansız sistemler ve kablaj gibi birçok alanda nihai ürün ve alt sistemlerin üretimi için gerekli kabiliyet ve yetkinlikler bulunuyor.
OSSA, katılım sağladığı fuarlar ve B2B etkinlikler sayesinde Türkiye’deki diğer Ur-Ge projeleri için örnek teşkil ediyor. Ur-Ge projelerindeki başarılı uygulamalarımız, Ticaret Bakanlığı tarafından da 2 kez üst üste “İyi Uygulama Örnekleri” ödülüne layık görüldü. OSSA, 45 üye firmasının ERP sistemlerinin kurulmasına; 100’e yakın üyesinin AS9100(Havacılık ve Uzay Kalite Yönetim Sistemi) sertifikasyonu almasına, projeler kapsamında devlet desteklerini kullanarak katkı sağladı. Avrupa Komisyonu’nda küme yönetimi mükemmeliyetinin tescili olarak kabul edilen “Bronz Label” sertifikasını da yine öncü olarak alan OSSA, dünya genelinde sektörel birçok kurum ile de iş birliği protokolleri imzalamıştır.
MSI Dergisi: Üye sayınızla ilgili ulaşmak istediğiniz bir hedef var mı?
İbrahim YARSAN: Sektörümüzün ihracatta ana hedefi 10 milyar dolar seviyelerine ulaşılmasıdır. Genel anlamda bakıldığında ise sektörümüzün 4,4 milyar dolarlık 2022 ihracat rakamı, ülkemizin tüm ihracat rakamının yüzde 1,7’sini oluşturmaktadır. Bu rakamın daha yükseğe çekilebilmesi için yatırım ve finansmanın en önemli kalemler olduğunu düşünüyoruz. Belirlenmiş olan bu ihracat hedeflerine ulaşılabilmesi, ancak nitelikli alt yüklenicilerin geliştirilmesi ve desteklenmesi ile mümkündür. OSSA olarak mümkün olduğunca çok sayıda sektörel KOBİ’ye ulaşarak, belirlenen hedefler doğrultusunda kendilerine destek olmaya özen gösteriyoruz. Burada OSSA üyeliği açısından en çok önem verdiğimiz konunun ise üye firma sayımızı, nitelik ve kaliteyi ön planda tutan firmaların katılımı ile arttırmak olduğunu söyleyebilirim.
Firmaların Kabiliyetlerini de İlgili Makamlara Taşıyoruz
MSI Dergisi: OSSA, üye firmalarının problemlerinin çözümü konusunda neler yapıyor; onlara ne tür destekler sağlıyor?
İbrahim YARSAN: Üyemiz KOBİ’lerin, özellikle ana yüklenicilerle iletişim kurmalarında yaşadıkları zorlukları ortadan kaldırmak da misyonumuzun bir parçası. KOBİ’lerin ana yükleniciye doğrudan ulaşması bazen mümkün olmayabilir. Bu nedenle firma geri bildirimleriyle ve toplantılarla üyelerimizin ihtiyaçlarını raporlayıp ana yüklenicilere, Savunma Sanayii Başkanlığına (SSB), Ticaret Bakanlığına ve diğer ilgili kurumlara sunuyoruz. İşletmelerin karşılaştığı sorunlar; personel sıkıntısı, finansman sıkıntısı ve lojistik sorunlar gibi farklı alanlarda olabilir. Firmaların bu problemlerini raporlar halinde toplayarak, ilgili makamlara sunuyoruz. Şu anda 280 üyemiz var. Ancak bu sayı 700’lerde de olabilirdi. Ama biz, firmanın cirosuna, yaptığı işlere, vizyonuna ve misyonuna bakarak üyelik başvurularını değerlendiriyoruz. Üye sayımızın yüksek olması, bizim için öncelikli konu değil. Bizim için önemli olan, sektöre niteliğiyle fayda sağlayabilecek firmaların ortak çatısı olmak ve sektörü bir adım ileriye taşımaktır.
Biz sadece firmaların sorunlarını ilgili makamlara taşımakla kalmıyoruz; aynı zamanda firmalarla istişare ederek ve yönetim kurulumuzla değerlendirerek çözüm önerileri de sunuyoruz. Bunun yanı sıra bir firmamız yeni bir kabiliyet veya teknoloji kazandığında, yeni bir ekipman alarak kullanmaya başladığında, diyor ki; “Ben, ASELSAN’ın, Roketsan’ın, TUSAŞ’ın şu projesine, bu kabiliyetlerimle katkı sunabileceğimi düşünüyorum. Ama onlarla birebir temasa geçmeye çalıştığımda, bir türlü aradığım ilgili kişiyi bulamıyorum.” Bu konuda da devreye biz giriyoruz ve ilgili ana yüklenicinin ilgili biriminden, ilgili teknik kişi ile firmayı bir araya getiriyoruz. Bizim için firmaların sadece sorunlarını değil, kabiliyetlerini de ilgili makamlara taşımak oldukça önemli. Bu şekilde, firmaların iş potansiyelini geliştirmelerine yardımcı olan belirli kapıları açarak firmalar ile ana yükleniciler arasında bir arayüz sağlıyoruz.
Savunma ve havacılık alanındaki kümelenme çalışmalarının öncüsü olarak, yıllar içerisinde birçok şehrimizde kurulan sektörel kümelenme çalışmalarına destek olduk. OSSA olarak, tüm sektörel kümelenmelerimiz ile iyi ilişkiler içerisinde bulunduğumuzu ve ilerleyen dönemde de birlikte ortak projeler geçekleştirerek sektörümüze ve KOBİ’lerimize birlikte katkılar sunabileceğimizi düşünüyoruz.
Uluslararası İş Birliğine Odaklanıyoruz
MSI Dergisi: Bir kümelenme olarak OSSA nasıl bir fark yaratıyor?
İbrahim YARSAN: Bizim en büyük farkımız, ana yüklenici firmalarla kurabildiğimiz yakınlık diyebilirim. Örneğin, önümüzdeki günlerde bir ana yüklenicimizle firmalarımızı bir araya getireceğiz. Ardından diğer ana yüklenicilerimizle de benzer toplantılar düzenlemek istiyoruz. Ana yüklenici firmalarla bu şekilde toplantılar yaparak, ihtiyaçlarını öğreniyoruz. Sonra da kendi üyelerimiz arasında ihtiyaç duyulan konuları duyuruyoruz. Duyurduğumuzda, belki bize geri dönüş sağlayamayan firmalar da oluyor; ama biz biliyoruz ki o firma bu konu ile ilgilenebilir. Mutlaka o firmayla iletişime geçiyoruz. Bunun yanı sıra pandemi öncesinde OSSA üye rehberi çıkarttık. Tüm üyelerimizle görüşerek, firmaların faaliyet alanlarına, ürünlerine ve doğru bilgilerine ilişkin bilgi aldık. Bu rehberde, firmaların sektör tecrübeleri, hangi ana yüklenicileriyle çalıştıkları, sahip oldukları belgeler, şirket büyüklükleri ve yurt dışında çözüm ortakları olduğu firmalar gibi birçok bilgi yer almaktadır. Bu rehberi, ana yüklenicilere ulaştırarak, üye firmalarımızı tanıtmayı amaçlıyoruz.
Yeni hedeflerimizden birisi de Avrupa Birliği projelerine katılmak ve firmalarımızın uluslararası alanda daha güçlü bir konuma sahip olmasını sağlamaya yönelik olarak aracılık misyonumuzu güçlendirmek. Bu amaçla diğer yabancı kümelenmelerdeki firmalarla bir araya gelerek, üyelerimizin yurt dışındaki pazarlarda tanıtımını yapmak istiyoruz.
MSI Dergisi: OSSA’nın eğitim faaliyetlerine büyük önem verdiğini görüyoruz. Eğitim faaliyetleri kapsamında öncelikleriniz neler olacak? Üyelerinize yönelik 2023 yılı eğitimleriniz hakkında bilgi alabilir miyiz?
İbrahim YARSAN: OSSA olarak, firmaların savunma ve havacılıkta gelişmelerini sağlamak ve yerli üretime katkı sağlayarak uluslararası pazarlara açılmalarına destek olmak amacı ile öncelikle firmaların ihtiyaç analizini yapıyoruz. Firma bazında, temel eğitim ve danışmanlık ihtiyaçlarını belirliyoruz.
Ayrıca, firmaların rekabet güçlerinin arttırılması ve dış ticaret konularında eksikliklerinin tamamlanması amacıyla belirlenen konularda firmalara eğitim ve danışmanlık hizmeti sunarak; firmaların eksiklerini tamamlamaya yönelik çalışmalar yapıyoruz. Öte yandan, firmalarımızın dış pazarları tanıması ve buralarda pazar payı oluşturması için, dış ticaret eğitimleri almalarını sağlıyoruz. Belgelendirme, kalite, güvenilirlik ve müşteri memnuniyeti gibi konularda verilen eğitim ve danışmanlık hizmetleriyle uluslararası pazarlarda daha kaliteli ve güvenilir ürünlerin yer almasını sağlamayı hedefliyoruz.
2023 yılında da 40 farklı başlıkta firmalarımıza teknik ve idari yönlerden katkı sağlayacak bir eğitim içeriğimiz bulunmakta. Firmalarımızın ihtiyaç ve taleplerini ön planda tutarak; başta kalite yönetim sistemleri, yalın üretim ve sürekli iyileştirme süreçleri, Geometrik Boyutlandırma ve Toleranslandırma ile CMM Ölçüm Analizleri gibi teknik konuları da içerecek şekilde 2023 eğitim takvimimize başlatmış bulunmaktayız. Bazı eğitimlerimiz yıl başından bugüne tamamlanmış olmakla birlikte, yıl sonuna kadar firmalarımıza katkı sağlayabilecek birçok eğitim OSSA bünyesinde gerçekleştirilecek.
Ur-Ge Projelerinde Hedef İhracat
MSI Dergisi: Yurt dışında rekabet edilebilirliğin arttırılması amacıyla yürüttüğünüz Ur-Ge projeleri tarafında çalışmalarınız nasıl ilerliyor?
İbrahim YARSAN: En başından beri Ur-Ge projeleri konusunda en yoğun şekilde çalışan kümelenmelerden biriyiz. Şimdiye kadar 3 Ur-Ge projesi tamamladık ve 2 Ur-Ge projemiz de devam ediyor. Devam eden Ur-Ge projelerimizi tamamlandıktan sonra, 2 yeni Ur-Ge projesi daha başlatmayı planlıyoruz. Projeler kapsamında Ticaret Bakanlığı ile koordineli bir şekilde çalışarak tebliğlerin çıkması aşaması dahil gerekli tüm adımları atıyoruz. Ur-Ge projelerimizdeki faaliyetlerimiz arasında; eğitim, danışmanlık ve yurt dışı faaliyetler yer alıyor.
Yürüttüğümüz Ur-Ge projelerinde; firmaların kurumsallaşması, ihtiyaçlarının belirlenmesi, kalite yönetim sistemlerinin kurulması, yurt dışı fuarlarına katılım, kendilerini tanıtmak için kültür edinmeleri konularında ilerleme kaydettik; ancak bundan sonraki Ur-Ge projelerimizde asıl hedefimiz ihracat olacak. Bu noktada, sadece fuar ziyaretleri ile değil, firmalara pazar arama noktasında, doğru raporlama yapmaları için eğitim, danışmanlık ve yönlendirmeler yaparak ihracat potansiyellerini arttırmayı hedefliyoruz.
Türk savunma ve havacılık sanayisi, artık KOBİ’ler de dahil olmak üzere belli bir seviyeye geldi. Tabii ki önceliğimiz, yurt içindeki ihtiyaçları karşılamak. Ancak yurt içinde edinilen bilgi birikimi ile yurt dışına açılmak da bir diğer temel hedefimizdir. Bu nedenle yeni Ur-Ge projelerimizde, firmalarımıza ihracat potansiyellerini yükseltmek için destekler sunmayı, ürünlerini ve kabiliyetlerini yurt dışına açmayı planlıyoruz.
Yürüttüğümüz Ur-Ge projeleri ve üye firmalarımıza sunmuş olduğumuz devlet desteklerinin de katkıları ile firmalarımızın istihdam oranlarının artmasını da sağlıyoruz. En son kapanışını gerçekleştirdiğimiz projemiz kapsamında yürütülen faaliyetlerle desteklenen firmalarda, 866 kişilik istihdam artışı gerçekleşti; 3 firma sıfırdan ihracata başladı; 11 firma aktif ihracat gerçekleştirdi. İhracat yapan firmaların pazar sayısında 63 ülkelik artış oldu.
Proje öncesi 3 yılın ortalama ihracat rakamı ile proje dönemindeki 5 yılın ortalama ihracat rakamları karşılaştırıldığında, 15 milyon liralık artış görüldü.
Ayrıca bir proje tamamlandığında, henüz ihracata başlamasa da yurt dışında firmalarla gizlilik sözleşmeleri imzalayan, teklif verme sürecine başlayan ve bu gelişmelerin ciroya/ kârlılığa yansımalarının gelecek yıllarda etkisini göstereceğini belirten firmalar bulunuyor. İstihdam oranındaki yüzde 62,5, pazar sayısındaki yüzde 317 ve ihracattaki yüzde 77’lik artış, yürütülen projelerimizin başarısını ortaya koymaktadır.
MSI Dergisi: OSSA denildiğinde ICDDA (Savunma ve Havacılıkta Endüstriyel İş birliği Günleri) etkinliğine de değinmek gerekiyor. ICDDA ile ilgili planlarınızı öğrenebilir miyiz?
İbrahim YARSAN: ICDDA hem yurt içindeki hem de yurt dışındaki ana yüklenici ve alt yüklenicilerin bir araya geldiği, uluslararası bir etkinlik. ICDDA’in temel amacı, KOBİ’leri tanıtabilmek ve KOBİ’lerin bütün kabiliyetlerini hem yurt içindeki hem yurt dışındaki ihtiyaç sahiplerine sergileyebileceği, anlatabileceği bir ortam oluşturmak. 2022 yılı içerisinde, SSB ve Ticaret Bakanlığı destekleri ile 5’incisini organize ettiğimiz ICDDA etkinliğinde, birçok firma, yatırımcı ve kurumun da içerisinde yer aldığı 50’nin üzerinde ülkeden 100’e yakın yabancı katılımcı yer aldı.
KOBİ’lerimiz ve ana yüklenici firmalarımız, ICDDA 2022 sayesinde dünyanın en prestijli savunma ve havacılık şirketlerinin tedarik zinciri yetkilileriyle bir araya geldi. Etkinliğimizde, toplamda 7.500 B2B iş görüşmesi gerçekleştirildi, 20 adet iş birliği anlaşması imzalandı. 6’ncı ICDDA etkinliğimizi de daha geniş bir katılımla 17-19 Nisan 2024 tarihlerinde düzenlemeyi planlıyoruz.
OSSA, Sektörel İş Birliklerine Yön Veriyor
MSI Dergisi: OSSA’nın yurt içi ve yurt dışındaki savunma ve havacılık sanayisi kümelenmeleriyle yürüttüğü iş birliği çalışmaları konusunda neler söylemek istersiniz?
İbrahim YARSAN: Savunma ve havacılık alanındaki kümelenme çalışmalarının öncüsü olarak, yıllar içerisinde birçok şehrimizde kurulan sektörel kümelenme çalışmalarına destek olduk. OSSA olarak, tüm sektörel kümelenmelerimiz ile iyi ilişkiler içerisinde bulunduğumuzu ve ilerleyen dönemde de birlikte ortak projeler geçekleştirerek sektörümüze ve KOBİ’lerimize birlikte katkılar sunabileceğimizi düşünüyoruz. Bünyesinde 45 savunma ve havacılık kümelenmesi, bu kümelenmelere üye 4.300’den fazla firma ve 430’dan fazla araştırma enstitüsü barındıran Avrupa Havacılık Kümelenmeleri Birliği (European Aerospace Cluster Partnership / EACP) üyeliğimiz sayesinde Avrupa’nın birçok sektörel kümelenmesi ile iş birlikleri içerisindeyiz. Bu iş birlikleri kapsamında birçok farklı ülkeden kümelenme temsilcileri ile haftalık ve aylık bazlarda çalışma grupları toplantılarına katılım sağlayarak ortak iş birlikleri konularında fikir beyanında bulunuyoruz. 2022 yılında İtalya, İspanya, Romanya, Çek Cumhuriyeti ve Türkiye ortak konsorsiyumu ile Horizon 2020 projesi hazırladık. Ortak olarak yazımını gerçekleştirdiğimiz bu proje, bize de çok büyük tecrübe ve kümelenmeler arası network kazandırdı. 2023 yılında da yeni projeler sunabilmek adına EACP ile ortak çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
MSI Dergisi: Son olarak, OSSA ve Ankara Askeri Ataşeler Birliği AMAC arasındaki ilişkiler konusunda değerlendirmelerinizi alabilir miyiz?
İbrahim YARSAN: Ülkemizde bulunan askeri ataşeler, kümelenmemizin kabiliyetlerinin ve üye firmalarımızın potansiyellerinin yanı sıra ürün ve hizmetlerini kendi ülkelerine aktarabilecek yegane yetkililerdir. Bu sebeple askeri ataşelerimizi, başta SSB destekleri ile organize ettiğimiz ICDDA etkinliklerimiz olmak üzere, düzenlediğimiz toplantılara davet etmekte ve kendilerini bilgilendirmekteyiz. 2023 yılında da üye firmalarımızı hem askeri hem de ticari birçok ülke ataşeliği ile bir araya getirerek iş birlikleri oluşturmak ve kabiliyetlerimizi anlatarak kendi ülkelerindeki ilgili firma ve kurumlara bilgiler ulaştırmak hedeflerimiz arasında yer alıyor.
OSSA Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Yarsan’a, zaman ayırıp sorularımızı cevaplandırdığı ve verdiği bilgiler için okuyucularımız adına teşekkür ediyoruz.
