HAVELSAN Ar-Ge ve Platform Entegrasyon Direktörü Deniz Remzi Dumlu ile Yonca-Onuk Tersanesi Genel Müdürü Yavuz Uras, HAVELSAN TV Youtube kanalında, 30 Eylül’de canlı olarak yayınlanan programda, SANCAR Silahlı İnsansız Deniz Aracı (SİDA) ile ilgili soruları yanıtladı. Tolga Özbek’in moderatörlüğündeki programa, MSI Dergisi de soruları ile katıldı.
Dumlu, MSI Dergisi’nin, ADVENT sisteminin insansız bir platform olan SANCAR SİDA’ya uyarlanırken nasıl bir süreç yaşandığına dair sorusuna verdiği yanıtta, ADVENT yazılımının bir ürün ailesi olduğunu belirtti ve şunları kaydetti: “SİDA projesi ile beraber Yonca-Onuk ile yaptığımız iş birliği kapsamında ADVENT’in ismini de ROTA koyduk. ADVENT ROTA’nın bu tip insansız platformlarda da belli yetenekler sergilemesi için bir türevini oluşturduk. Dolayısıyla havadaki, karadaki, denizdeki diğer ADVENT’lerle uyumlu olmanın yanında; içerisinde birtakım karar destek, yapay zekâ üniteleri barındıran, üzerindeki görev yüklerini de diğer gemilerde olduğu gibi kullanan, ağ destekli yetenek kapsamındaki açılmış olan kanalları da kullanmasına imkân tanıyan bir ADVENT sistemi koymuş olduk.”
“Yapay Zekâ ile Yönlendirmeniz Mümkün”
Dumlu, SANCAR SİDA’nın önemli özelliklerinden bir tanesinin otonom kullanım olduğunu belirterek şunları ekledi: “Otonom kullanım esnasında üzerinde bir görev yükünüz ve buna vermiş olduğunuz bir görev var. Görevi icra ederken, üzerinde karar verici insan yok. Vermiş olduğunuz görevi icra ederken birtakım kararlar vermesi lazım. Bu kararlar içerisinde kullanabileceğiniz birkaç alternatif var. Bunlardan bir tanesi kural tabanlı sistemler. Bu kurallar silsilesini uygulayabilirsiniz. Bazı alanlarda da kurallar serisi çeşitlendiğinde, yapay zekâ ile yönlendirmeniz de mümkün. Her ikisinin karma şeklini ADVENT ROTA’da görüyor olacağız.”
“Tecrübemiz Sayesinde SANCAR’ı İnşa Ederken Bir Zorluk Yaşanmadı”
Uras ise MSI Dergisi’nin “insansız platform tasarlamanın zorluklarına” dair sorusunu yanıtlarken; yaklaşık 35 senedir, gemi inşa sektörünün yüksek süratli platformlarını tasarladıklarını hatırlatarak şunları söyledi: “10 ülkenin 14 farklı organizasyonunda bu botlarımız kullanılıyor. Biz bu geçen süre zarfında elde ettiğimiz tecrübeyi, bilgi birikimini, SANCAR’ın gerek tasarım gerekse inşa alanındaki faaliyetlerine de yansıttık. İnsanlı yerine insansız olarak inşa ettiğimiz bu botumuzda, özellikle ekipmanın yerleştirilmesine yönelik olarak genel aranjmanlarımızı ortaya koyduk. Bu bilgi birikimimiz ve tecrübemiz sayesinde SANCAR’ı insansız olarak inşa ederken bir zorluk yaşanmadı. HAVELSAN ile birlikte, bu botun ileride ihtiyacı olabilecek konseptlere yönelik olarak görevlendirilmesi, tasarlanması açısından birlikte fikir jimnastiği yaparak ‘daha neler yapabiliriz’i hep düşündük tartıştık. Bunun üzerindeki çalışmalarımız da detaylı olarak devam ediyor.”
“Yaza Doğru SANCAR’ı Teslim Etmiş Olacağız”
ADVENT savaş yönetim sistemi (SYS) tabanlı ilk insansız görev sistemine sahip SANCAR SİDA’nın testlerinin devam ettiğini belirten Uras, gelinen aşamayı şu sözlerle anlattı: “Şu anda otonomi ile ilgili testleri icra ediyoruz. Botun yazılımsal ve uzaktan kullanım şekillerine yönelik olarak testlerimizi tamamladık büyük ölçüde. Şu anda otonomi ile ilgili testleri yaklaşık bir aydır devam ediyor. Bunları tamamladıktan sonra herhalde önümüzdeki senenin ortalarına ya da yaza doğru SANCAR’ı teslim etmiş olacağız.”
SAHA EXPO’da SANCAR SİDA Maketi ile Yer Alacak
SAHA EXPO 2022 fuarında SANCAR SİDA’nın maketini sergileyeceklerini belirten Uras, SANCAR’ın bir nevi lansmanını yapmayı düşündüklerini kaydetti. Uras, SAHA EXPO 2022 kapsamında düzenlenecek “İnsansız Deniz Sistemlerinin Geleceği ve Türkiye’nin Potansiyeli” panelinde de konuların detaylı olarak tartışılacağını söyledi.
