Makineli tüfekler, piyade muharebesini değiştiren bir silah olarak savaş tarihinde önemli bir yere sahip. Günümüzde, envantere giren tüm modern savaş platformlarının birincil silah tercihine dönüşen makineli tüfek, artan bir önemle kendisini geleceğe de taşıyor. 7,62 mm milli makineli tüfeğin; Ar-Ge’sini, farklı kullanım alanlarına yönelik tüm versiyonlarıyla birlikte kalifikasyonunu, üretimini ve envantere en yüksek adette teslimatını gerçekleştiren Sarsılmaz, SAR 762 MT ailesinin üyelerini, dost ve müttefik ülkelerin de dikkatine sunuyor.
Makineli tüfekler, Birinci Dünya Savaşı’nda sahne alan ve yüksek ateş gücüyle orduları siper savaşlarına mahkûm eden bir silah olarak muharebe tarihine geçti. İkinci Dünya Savaşı, Soğuk Savaş dönemi ve sonrasının tüm simetrik ve asimetrik muharebe ortamları, bu silahlara duyulan ihtiyacı daha da arttırdı. Her türlü zırhlı ve mekanize piyade aracında eş eksenli makineli tüfek gereksiniminin yanı sıra, gelişmekte olan insansız kara araçlarının da ilk silah tercihi daima makineli tüfek oldu. Makineli tüfekler, bir savaş alanında ateş gücü üstünlüğü sağlamanın en bilinen, pratik ve güvenilir çözüm yolunu oluşturdu.
Bir askeri birliğin ihtiyaç duyduğu tüm silahları üretme hedefiyle yola çıkan Sarsılmaz, hem silahlı kuvvetlerin hem de kolluk kuvvetlerinin 7,62 mm makineli tüfek ihtiyaçlarına cevap verebilmek için SAR 762 MT ailesini geliştirdi. Savunma Sanayii Başkanlığının “Platformlar İçin Milli Makineli Tüfek PMT 7,62” geliştirme projesi kapsamında çalışmalarına başlayan Sarsılmaz, silahı, günümüzün ve geleceğin tüm ihtiyaçlarına cevap verecek versiyonlarıyla birlikte ele aldı. 7,62 mm NATO standart fişeğini kullanan milli makineli tüfek, şu an için 5 farklı versiyona sahip bulunuyor.
Tasarım Esasları ve Temel Özellikleriyle SAR 762 MT
SAR 762 MT, 7,62×51 mm NATO standardı M80 fişeğini kullanacak bir şekilde tasarlandı. Silah, birçok NATO ülkelerindeki standart besleme esnasında parçalanan M13 mayonlu şeritler üzerinde, çelik çekirdekli M61, izli M62 ve manevra fişeklerini de kullanabiliyor.
SAR 762 MT’nin tüm modellerinin gövdesi, en az 50 bin atım yapmaya elverişli. Namlular ise en az 25 bin atımlık ömre sahip. Silah, -52 ve +72 ˚C aralığındaki sıcaklıklarda çalışabiliyor. Silahın hava soğutmalı namlusu, soğuk çelik dövme ve krom kaplama teknolojileriyle üretiliyor ve emsallerinden çok daha uzun bir ömür sunuyor. SAR 762 MT, hızlı namlu değiştirilebilme (QCB) özelliğiyle sayesinde, birden çok namlusuyla kullanıcısının yüksek ateş gücü ihtiyacını sürdürülebilir kılıyor.
Atış sonrasında mekanizması açık pozisyonda bekleyen (open bolt) SAR 762 MT ailesinin etkili menzili, nokta hedefleri için 800, bölge hedefleri için 1.100 metre. Makineli tüfek, aşırtma atışlarında 1.800 metreye kadar terminal etkisini koruyor ve silahın azami menzili 3.725 metreyi buluyor. Silahın farklı modellerinin ortalama ağırlığı ise 12 kg.
Modüler Tasarıma Sahip Bir Makineli Tüfek Ailesi
Günümüzün ve geleceğin tüm 7,62 mm makineli tüfek ihtiyaçlarına cevap vermek üzere, modüler bir tasarım felsefesiyle geliştirilen silah, 9 ana kompleden (fonksiyonel elemandan) oluşuyor.
- Gövde Komplesi
- Namlu Komplesi
- Mekanizma Komplesi
- Üst Kapak Komplesi
- Tetik Komplesi
- İrca Mili Komplesi
- Dipçik Komplesi
- Çatal Ayak Komplesi
- Aksesuar Komplesi
Bu sayede istenen ana komple, kullanıcı ihtiyaçlarına göre özelleştirilebiliyor ve silah, bu süreçte azami ortak parça kullanımı gözetildiği için lojistik ve ekonomik avantajları da içeren bir kullanıcı memnuniyeti sağlıyor.
Üst kapak komplesi üzerindeki Picatinny ray tertibatı sayesinde, her türlü nişangahın silah üzerine monte edilmesini olanaklı kılan SAR 762 MT, mayon değiştirme sırasında nişan hattını bozmayacak hassasiyette üretiliyor. Ayrıca nişan hattı dışında kalacak çeşitli ilave aksesuarların monte edilebilmesi için kundağın her iki tarafında yerleştirilen Picatinny raylarla da kullanıcıya büyük bir esneklik sağlıyor.
SAR 762 MT, En Zorlu Testleri Başarıyla Geçti
Sarsılmaz, silahlarının güvenilir ve istikrarlı bir şekilde çalışabilmesi için SAR 762 MT ailesinin üyelerini en zorlu testlerle sınayarak kalifikasyona büyük önem verdi. SAR 762 MT, TOP 3-2-045 standartlarındaki testlerin tümünde üstün bir başarı gösterdi. Bu kapsamda geçilen testler şu şekilde listeleniyor:
- İlk Muayene Testi
- Yüksek basınç Testi
- Değiştirebilirlik Testi
- Güvenilirlik ve Dayanıklılık Testi
- Doğruluk Dağılım ve Etkili Menzil Testi
- Yüksek Sıcaklık Testi
- Düşük Sıcaklık Testi
- Çamur Testi
- Düşme Testi
- Meyilli Atış Testi
- Tuz Sisi Testi
- Kirlenme Testi
- Dinamik Kum ve Toz Testi
- Buzlanma Testi
- Hızlandırılmış Yağmur Testi
- Lojistik Desteklenebilirlik Testi
- Şerit Çekme Testi
- Güneş Işıması Testi
- Kimyasal Etkileşim Testi
- Kendiliğinden Ateş Alma Testi
SAR 762 MT Ailesinin Ortak Teknik Özellikleri:
| Mühimmat | 7,62×51 mm |
| Namlu Profili / Yiv-Set | 1/12” – 4 RH (Sağ) |
| Ateşleme sistemi | Mekanizması Açık Pozisyonlu / Gaz Tahrikli |
| Besleme Sistemi | Mayonla Besleme (M13) |
| Namlu Ömrü | 25.000 atım |
| Dağılım | 100 m 10 adet seri atışta 9 vuruşu azami 150 mm 300 m 10 adet seri atışta 9 vuruşu azami 600 mm 500 m 10 adet seri atışta 9 vuruşu azami 1.000 mm |
| Yüksek Sıcaklık | +72±2 °C sıcaklık şartlarına maruz kaldığında görev yapmaktadır. |
| Düşük Sıcaklık | -52±2 °C sıcaklık şartlarına maruz kaldığında görev yapmaktadır. |
| Yüksek Basınç | Yüksek basınçlı fişekle atış yapıldığında silah çalışabilmekte ve silah parçalarında kırılma/çatlama olmamaktadır |
| Şerit Çekme Kuvveti | 5.500±%20 g |
| Ağırlık (Aksesuarlı / Aksesuarsız) | 12.250±150 g / 10.950±150 g (SAR 762 MT-D Modeli) |
| Şahlanma Değeri | 1,80 kN ±0,5 kN |
| Geri Tepme Değeri | 2,75 kN ±0,5 kN |
| İlk Hız | 850±30 m/s |
| Tetik Çekme Kuvveti | 65 N ±15 N |
| Kurma Kolu Çekme Kuvveti | 195 N ±20 N |
| Etkili Menzil-Azami Menzil* | 800 – 3.725 m |
| Meyilli Atış | Silahın açısı aşağı doğru 80-85º |
| Silahın açısı yukarı doğru 80-85º |
5 Farklı Modelde SAR 762 MT
SAR 762 MT’nin, şu an itibariyle 5 farklı modeli bulunuyor. Bunlardan SAR 762 MT-A; Uzaktan Komutalı Silah Sistemlerinde (UKSS) kullanılıyor. Piyadenin kullanımı için geliştirilen SAR 762 MT-B modeli ise hem çatal ayak ile hem de üçayaklı sehpa üzerinden ateşlenebiliyor. SAR 762 MT-C’nin ise zırhlı muharebe araçlarında, eş eksenli (co-axial) makineli tüfek olarak kullanılması hedefleniyor. SAR 762 MT-B ile çok benzer özelliklere sahip olan SAR 762 MT-D’nin ise ilave olarak, dakikadaki atım hızı 3 konumlu gaz valfi sayesinde değiştirilebiliyor ve zorlu şartlarda herhangi bir tutukluk yapmadan atışa devam edebilmesi sağlanıyor. SAR 762 MT-E ise deniz araçları için tercih ediliyor ve bu model, deniz ortamı kaynaklı korozyonlara karşı dirençli olacak biçimde üretiliyor.
SAR 762 MT Modelleri Arasındaki Farklar:
| VERSİYON: | A | B | C | D | E |
| KISA TİP TAMPON KOMPLESİ | X | X | |||
| DİPÇİK KOMPLESİ | X | X | X | ||
| TEK KADEMELİ GAZ VALFİ ( * ) | X | ||||
| ÜÇ KADEMELİ GAZ VALFİ ( ** ) | X | X | X | X | |
| A TİPİ ALEV GİZLEYEN | X | X | |||
| B TİPİ ALEV GİZLEYEN | X | X | X | ||
| GEZ KOMPLESİ | X | X | X | X | |
| ARPACIK KOMPLESİ | X | X | X | X | |
| NAMLU TAŞIMA KOLU | X | X | X | ||
| NAMLU KİLİDİ | X | X | |||
| ÜST EL KUNDAĞI | X | X | |||
| ALT EL KUNDAĞI | X | X | |||
| ÇATAL AYAK | X | X | |||
| AĞIRLIK | 10.600 (±150 g) | 12.250 (±150 g) | 11.800 (±150 g) | 12.250 (±150 g) | 11.000 (±150 g) |
SAR 762 MT’nin Beklenen Modeli
Sarsılmaz, 7,62×51 mm’lik SAR 762 MT-A makineli tüfeklerin ilk teslimatlarını, 22 Haziran 2021’de, Jandarma Genel Komutanlığına yaptı. Araç üstü platformlar için geliştirilen SAR 762 MT-A modeli, 4×4 taktik tekerlekli zırhlı araç üzerindeki uzaktan komutalı silah sistemine entegre edildi. “Platformlar İçin Milli Makineli Tüfek PMT 7,62” resmi geliştirme projesi kapsamında hayata geçen projede, A modelinin silah kulelerine entegre edilmek amacıyla tedariği sürpriz olmadı.
SAR 762 MT-A, savaş koşullarında sürekli bakım yapılamayacağı öngörüsüyle; barut gazı atıkları başta kirlenme sonucu oluşacak tutuklukları elimine etmek için, gaz valfini ayarlayarak mekanizmaya ulaşan gücü yükseltmek gerekeceği öngörüsüyle tasarlandı. Bu nedenle 3 konumlu gaz valfi ve kısa tip tampon komplesi kullanılan SAR 762 MT-A modelinde; alev gizleyen, gez ve arpacık kompleleri haricinde aksesuar bulunmuyor.
SAR 762 MT-B Modeli, Piyadenin Kullanması İçin Üretiliyor
SAR 762 MT’nin B modeli, piyade tarafından yaya veya araç üstünde kullanılmak üzere tasarlandı. Bu modelde, tek konumlu gaz valfi bulunuyor. Hidrolik tampon içeren dipçik komplesi ise piyadeye ateş esnasında hedefinden kopmaması için gerekli düşük geri tepme konforunu sağlıyor. Çatal ayakla arazi koşullarında kolay kullanım ve etkili nişan alma kabiliyeti sunan modelin, piyade birliklerinin elindeki eski model kadro makineli tüfeklerinin yerini alması hedefleniyor.
SAR 762 MT-C, Eş Eksenli Silah Olarak Kullanılacak
SAR 762 MT-C modeli, ana muharebe tankları başta olmak üzere araç içi kullanıma yönelik üretiliyor. Bu model; kısa tip tampon komplesi, 3 konumlu gaz valfi, selenoid kontrollü tetik mekanizması ve selenoid mekanizmayı aktive edecek kurma kolu yerine eklenen çelik tel ile diğer modellerden ayrışıyor. Araç içi kullanım hedeflendiğinden, alev gizleyen haricinde aksesuar içermeyen modelin, birçok zırhlı kara aracında servise girmesi bekleniyor. Bununla beraber, Roketsan’ın KMC-U kule sistemine de entegre edilen model, birçok diğer zırhlı araç platformunda kullanılmak üzere gün sayıyor.
Ailenin Referans Modeli: SAR 762 MT-D
Sarsılmaz’ın teslim ettiği ilk 100 makineli tüfek modeli olan SAR 762 MT-D, hem piyade hem araç üstü kullanımları için tasarlandı. SAR 762 MT-D, ayarlanabilir gaz valfi ile referans model olarak tanımlanıyor. Bu modelde de hidrolik tamponlu dipçikle silahın geri tepme kuvveti azaltılırken, standart gelen çatal ayak sayesinde piyadeye de nişan alma avantajı sağlanıyor.
Hem piyade hem araç üzeri kullanımlar için tasarlanan ve Sarsılmaz’ın Ar-Ge sürecinde 7,62 mm makineli tüfek ailesinin referans modeli olarak belirlediği bu SAR 762 MT-D, genel kullanıma uygun yapısıyla küresel çapta tüm silahlı kuvvetlerin ihtiyaçlarına hitap edebiliyor.
SAR 762 MT-E, Deniz Kuvvetleri İhtiyaçlarına Yönelik Geliştirildi
Bu modelde, tuzlu ve nemli ortamlarda aşınmaya karşı dirençli olan cerakote kaplama kullanılıyor ve bu sayede farklı renk konfigürasyonları da bulunuyor. 3 konumlu gaz valfi özelliğini koruyan model; alev gizleyen, gez ve arpacık haricinde aksesuar içermiyor. Hidrolik tamponlu dipçiği sayesinde tek erin kullanımına müsait olsa da çatal ayak içermeyen model, deniz platformlarında kullanılan mesnetlere monte edilebiliyor.
SAR 762 MT, En Yüksek Adette Envantere Giren Makineli Tüfek Ailesi
Mevcut 5 versiyonu da kalifiye edilen ilk yerli ve milli 7,62 mm makineli tüfek ailesi olan SAR 762 MT, Türk Silahlı Kuvvetleri ve kolluk kuvvetlerinin yanı sıra Özel Kuvvetler Komutanlığında da hizmetine girmiş bulunuyor. Modüler tasarım felsefesinin uygulandığı makineli tüfek, gelecekte ortaya çıkabilecek farklı isterlere en kısa sürede uyum sağlayabilecek şekilde tasarlandı. Bu sayede serinin, şu an mevcut olan 5 modelin ötesinde yeni versiyonlara da sahip olması bekleniyor. Sarsılmaz ayrıca, sadece Türkiye değil, tüm dost ve müttefik orduların da ihtiyaçlarını karşılamaya hazır, özel isterlere hızlıca adapte olabilen bir makineli tüfek ürettiğinin altını çiziyor.
En zorlu şartlarda bile sürdürülebilir ateş gücü üstünlüğü sağlayan SAR 762 MT ailesi, makineli tüfekleri çok daha uzak bir geleceğe hazırlayan, üstün Sarsılmaz ateşli silah teknolojisinin ve tasarım felsefesinin bir ürünü olarak, katıldığı tüm etkinliklerin ilgi odağı oluyor.
