Türkiye ve Senegal arasındaki iş birliği, son yıllarda, hem silahlı kuvvetler hem de savunma sanayisi alanında önemli gelişmelere sahne oluyor. Türkiye ve Senegal’de karşılıklı eğitimler devam ederken Nurol Makina’nın EJDER YALÇIN ve EJDER TOMA araçları ise Senegal’de aktif rol alıyorlar. İki ülke arasındaki iş birliklerini, 22 Şubat 2016’dan bu yana Senegal Askeri Ataşesi olarak Türkiye’de görev yapan Albay Babacar Seck’ten dinledik.
Birol TEKİNCE: Geçtiğimiz 10 yılda, Türkiye ile Senegal arasındaki iş birliğinde ne gibi gelişmeler oldu?
Albay SECK: Özetlemek gerekirse bizim Ankara’daki diplomatik temsilciliğimiz, 2006 yılında açıldı. 2010 yılında, ilk büyükelçimizin Ankara’da görev yapmaya başlamasıyla diplomatik ilişkilerimiz de hız kazandı. O tarihten beri, ticaret ve savunma alanlarında bir iş birliği söz konusu olmakla birlikte, bu iş birliği oldukça sınırlı düzeydeydi. Ne Senegal ne de Türkiye, mevcut fırsatların yeterince farkında değildi. Senegal, hatta Afrika bile Türkiye için büyük bir kara delikti; başta Batılı ülkeler ve Asya ülkeleri olmak üzere, pek çok ülkenin hâkimiyeti altında olan bir pazara girmek, Türkiye için zor görünüyordu. Türkiye ise Senegal için; kendi kendine yetebilen, ticaretinin çoğunu; Asya ülkeleri, Batılı ülkeler ve Orta Doğu ülkeleri ile yapan, görece “uzak” bir ülkeydi. Ancak 2016 yılında, iki ülke arasındaki diplomatik ve askeri faaliyetler yoğunlaşmaya başladı. Ekonomide, askeri ilişkilerde ve savunmada, tam anlamıyla dinamik bir iş birliğine girdik. Bunun yansıması, 2015-2017 yılları arasındaki ticaret hacminde meydana gelen %113’lük, yani yaklaşık 250 milyon dolarlık artış oldu.
Elde edilen başarılara baktığımızda ise toplam değeri 800 milyon doların üzerinde olan pek çok yeni projenin başlatıldığını; bunlardan bazılarının hâlihazırda tamamlanmış olduğunu, bazılarının ise tamamlanmak üzere olduğunu söyleyebiliriz.
Birol TEKİNCE: Türkiye ile Senegal arasındaki askeri iş birliklerinin mevcut durumu hakkında bilgi verebilir misiniz?
Albay SECK: Senegal ve Türkiye arasındaki ikili askeri iş birliği, esasen, Türk Silahlı Kuvvetlerinin, Senegal Silahlı Kuvvetleri personeline yönelik eğitim programlarına dayanıyor. Eğitimler, genellikle Türkiye’deki, Türk Silahlı Kuvvetleri Barış İçin Ortaklık Eğitim Merkezi Komutanlığı ve Terörizmle Mücadele Mükemmeliyet Merkezi gibi eğitim merkezlerinde gerçekleştiriliyor. Senegal ise 2019 yılından bu yana, birçok Türk subayına Fransızca dil eğitimi veriyor.
Türkiye, Senegal Silahlı Kuvvetlerine verdiği eğitimlerin yanı sıra Senegalli askeri öğrencilere; Kara, Hava ve Deniz Harp Okulları, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Sağlık Bilimleri Üniversitesi bünyesinde de çeşitli eğitimler veriyor.
Birol TEKİNCE: Türkiye ile Senegal arasındaki savunma ve havacılık iş birliklerinin mevcut durumu hakkında bilgi verebilir misiniz?
Albay SECK: Senegal jandarması, terörle mücadele ve toplumsal olaylara müdahale kapasitesini arttırmak amacıyla 2017 yılında, 25 adet EJDER YALÇIN ve 2 adet EJDER TOMA için Nurol Makina ile bir sözleşme imzaladı. Araçlar, 4 Nisan 2018’deki Bağımsızlık Günü geçit töreninde sergilendi ve Senegal halkı tarafından büyük ilgi gördü. Yine 2018 yılında, Senegal Silahlı Kuvvetleri ve jandarmasından üst düzey iki ayrı heyet, çeşitli incelemelerde bulunmak üzere, Türkiye’ye geldi. Ayrıca Senegal Genelkurmay Başkanı ve beraberindeki dört yüksek rütbeli subay, İstanbul’da düzenlenen IDEF 2019’u ziyaret etti. Genelkurmay Başkanımız, fuar sırasında, Türk mevkidaşı Orgeneral Yaşar Güler ile de görüştü. Aynı yıl içinde, Dakar’da, Türkçe üzerine bir dil laboratuvarının resmi açılışı yapıldı. Bu sayede, eğitim programı için Türkiye’ye gelecek Senegalli öğrencilere, Türkiye’ye gelmeden önce, Türkçeye aşina olma imkânı sunuldu.
Ayrıca, iş birliği anlaşmaları uyarınca, Senegal’de veya Türkiye’de, düzenli olarak yıllık istişare toplantıları düzenleniyor. Bu toplantılar vesilesiyle taraflar birbirini ziyaret ederek aralarındaki iş birliğinin sonuçlarını birlikte değerlendirme fırsatı buluyor. Bugüne kadar, ikisi Senegal’de, biri Türkiye’de olmak üzere, üç toplantı gerçekleştirildi.
Her şeyden önemlisi, iki ülke arasındaki iş birliğinin; ortak değerler, vizyon, niyetler ve çıkarlar üzerine kurulu olduğunu bilmek güzel. Gerek sivil gerekse askeri çevrelerden Türk yetkililer, Senegallileri kardeş gibi gördüklerini sıklıkla ifade ediyor.
Birol TEKİNCE: Eklemek istediğiniz başka bir konu var mı?
Albay SECK: Her şeyden önemlisi, iki ülke arasındaki iş birliğinin; ortak değerler, vizyon, niyetler ve çıkarlar üzerine kurulu olduğunu bilmek güzel. Gerek sivil gerekse askeri çevrelerden Türk yetkililer, Senegallileri kardeş gibi gördüklerini sıklıkla ifade ediyor. İki ülke arasındaki ortaklığın, ticaretle ya da ilgili faaliyetlerle sınırlı olmasından ziyade; eğitimler, destekler, karşılıklı uzmanlık paylaşımları ve şirketler arası teknoloji transferlerinde, kazan-kazan yaklaşımına dayalı bir ortaklık olması gerektiğini vurguluyorlar. Hedefimiz; Senegal’i, hem askeri iş birliği hem de savunma sanayisi açısından yerel bir üs haline getirmek ve böylelikle Senegal’in, daha bağımsız ve daha güvenilir bir ülke olmasını sağlamak.
Son bir not olarak; halen devam etmekte olan birçok projeyi, uygulamamız gereken gizlilik sınırlaması nedeniyle tamamlanıncaya kadar sizinle paylaşamıyorum. Ancak, benim sevgili ülkeme, Senegal’e göstermiş olduğunuz ilgi ve özen için sizlere çok teşekkür ediyorum.
Senegal Askeri Ataşesi Albay Babacar Seck’e, zaman ayırıp sorularımızı cevaplandırdığı ve verdiği bilgiler için, okuyucularımız adına teşekkür ediyoruz.
