Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) tarafından başlatılan hafif, orta ve ağır sınıf insansız kara aracı projelerinde geliştirilen ve geliştirme faaliyetleri devam eden insansız kara araçları (İKA), 9 Kasım’da, Ankara’da, FNSS tesislerinde düzenlenen “İnsansız Kara Araçları ve Askeri Robotik Teknolojiler Töreni”nde bir araya geldi. Törenin ardından gerçekleştirilen canlı gösterimlerde, her sınıftan farklı İKA’lar, kabiliyetlerini sergiledi. Törende ayrıca, orta ve ağır sınıf İKA’lara yönelik sözleşmeler imzalandı.
Son yıllarda İKA projelerine ağırlık veren SSB, çalışmalarını; hafif, orta ve ağır olmak üzere 3 sınıf araç üzerinde yürütüyor (Tablo 1). Törende ilk konuşmayı gerçekleştiren SSB Proje Müdürü Esra Çavuş, bu çalışmalarla ilgili bilgileri paylaştı.
Tablo 1. SSB’nin yürüttüğü projelerde geliştirilen hafif, orta ve ağır sınıf İKA’lar
| Hafif Sınıf İKA’lar | Orta Sınıf İKA’lar | Ağır Sınıf İKA’lar |
| GEKO KOMODO EJDER ACROB FCR360 MERLİS | HANÇER FEDAİ BARKAN ASLAN UKAP | GÖLGE SÜVARİ BOĞAÇ |
Çavuş’un verdiği bilgilere göre SSB, İKA’larla ilgili konsept belirleme çalışmaları kapsamında, tüm kullanıcı unsurlarla koordinasyon sağladı. İhtiyaçlar, saha tecrübeleri ile birlikte değerlendirildi.
Hafif İKA sınıfındaki çalışmalar, 2018 yılında, teknoloji kazanım ve Ar-Ge projeleriyle başladı. Ayrıca prototip üretimler gerçekleştirildi. Seri üretim sözleşmelerinin 2020 yılı içinde imzalanmasının ardından, aynı yıl 50’nin üzerinde İKA teslim edildi. Ürünler, 2021’i de kapsayan bir takvimde, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından sahada denendi ve başarılı sonuçlar alındı. Bu yıl içinde, 100 adedin üzerinde hafif sınıf İKA daha teslim edildi.
2019 yılında başlayan orta sınıf İKA’larla ilgili çalışmalarda, konsept oluşturulması ve teknik isterlerin belirlenmesinin ardından, 2020 yılında proje sözleşmeleri imzalandı. Ortaya çıkan araçların prototiplerinin üretilmesi ve bunların birbiriyle yarıştırılması faaliyetleri ise bu yıl içinde tamamlandı.
SSB’nin ağır sınıf İKA faaliyetleri ise M113 zırhlı araçlarının insansızlaştırılması konusunda odaklanmış durumda. Bu kapsamda, 5 farklı konseptte araç geliştirilmesi planlanıyor: Silahlı Muharebe Aracı, Taktik Aldatma ve Keşif Aracı, İstihkâm Keşif Aracı, Lojistik Araç ve Komuta Kontrol Aracı. Bu araçlarla yapılacak denemelerin ardından seri üretime geçilmesi hedefleniyor.
SSB’nin İKA’larla ilgili gündemindeki konu başlıkları ise şöyle sırlanıyor:
- Sürü teknolojileri
- Entegre haberleşme çözümleri
- Siber savunma sistemleri
- İnsanlı-insansız sistemlerin operasyonel kullanımı
- Komuta-kontrol istasyonu
- Otonomi ve yapay zekâ çözümleri
- Faydalı yük entegrasyonu
- İnsansız sistemlerin müşterek kullanımı
“Geleceğin Muharebe Sahasını Şekillendireceğiz”
Törende bir konuşma yapan Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir, şunları söyledi: “Geleceğin muharebe sahasının nasıl şekilleneceğinin örneklerini görüyoruz. İnsansız hava araçlarında (İHA) sağladığımız başarıyla beraber kara, deniz ve denizaltı araçlarında benzeri sistemleri ortaya koymak, çok rollü insanız araçlara doğru yol almak gerektiği aşikâr. Çoklu operasyonel ihtiyaçlara, ancak bu tür sistemlerin entegrasyonunu ve beraber çalışabilirliğini sağlayabilirsek cevap verebiliriz… Bizim amacımız, hasımlarımıza sürpriz etkisi yapacak bazı unsurları sahaya vermek.
İKA yolculuğumuz başlayalı epey oldu. Çeşitli boyut ve kapasitede araçlarımızın prototiplerini sahaya verdik. Burada kullanıcılar ve kuvvetlerle yapılan iş birliğinin ve onlardan gelen geri bildirimlerin ne kadar değerli olduğunu belirtmeye gerek bile yok. Onlarsız bu gelişmeyi kaydetmek mümkün değil ve gelecekte de onlarla beraber hareket edeceğiz. Geleceğin muharebe sahasını şekillendireceğiz.”
Prof. Dr. Demir; hava, kara ve deniz, birden fazla ortamda harekât yapabilme kabiliyetine sahip insansız araçların geliştirilmesi yönünde beklentileri olduğunu da belirtti. Konuşmasının sonunda, sektöre şu mesajı verdi: “Geleceğin teknolojilerine yönelik oluşacak fikirleri ve önerileri sonuna kadar dinlemeye ve desteklemeye hazır olduğumuzu belirtmek isterim.”
FNSS’nin Gölge Süvarisi Envantere Girmeye Hazırlanıyor
Prof. Dr. Demir’in konuşmasının ardından, imza törenlerine geçildi. Ağır Sınıf İnsansız Kara Aracı Seri Üretim Niyet Beyanı, Prof. Dr. Demir ve FNSS Genel Müdürü ve CEO’su K. Nail Kurt tarafından imzalandı.
Niyet beyanı, FNSS tarafından geliştirilen ağır sınıf insansız kara aracı ailesi Gölge Süvari’yi konu alıyor. İlk aşamada, farklı konfigürasyonlarda 5 adet Gölge Süvari’nin geliştirilmesi planlanıyor.
M113 platformu üzerine inşa edilen Gölge Süvari ailesi, uzaktan komuta edilebiliyor veya otonom olarak hareket edebiliyor. Aynı zamanda, gerektiği durumlarda bir sürücü tarafından, klasik bir zırhlı muharebe aracı gibi de kullanılabiliyor. Göreve uygun faydalı yüklerin entegrasyonuna imkân veren bir tasarıma sahip olan araçlar, ateş desteği ve lojistik destek gibi bir dizi görevi yerine getirebiliyor.
Araç ailesinin, önümüzdeki dönemde, FNSS tarafından geliştirme çalışmaları devam eden otonomi kiti ile donatılması hedefleniyor. Böylece aracın keşif, lojistik, ikmal ve istihkâm görevlerini, çeşitli otonom kabiliyetlerle yerine getirebilmesi mümkün olacak. Bu kabiliyetler arasında; devriye, takip ve üsse geri dönüş gibi manevralar yer alacak.
Gölge Süvari’ye, FNSS’nin SABER-25 kulesi de entegre edilecek.
Orta Sınıf Araçlar için de İmzalar Atıldı
Orta Sınıf İnansız Kara Araçları Seri Üretim Niyet Beyanı ise Prof. Dr. Demir, ASELSAN Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Prof. Dr. Haluk Görgün, Best Grup Genel Müdürü Turgut Şenol, Electroland Genel Müdürü Ferhat Uğur ve HAVELSAN Genel Müdürü Dr. Mehmet Akif Nacar tarafından imzalandı.
Törende son olarak İnsansız Kara Araçları ve Robotik Teknolojiler Ekosistemi paydaşları, anı kartonunu imzaladı. Kartona; SSB, Altınay, Arox Bilişim Sistemleri, ASELSAN, Best Grup, Electroland, Esetron Mekatronik, FNSS, HAVELSAN, Hoytek Mühendislik, Katmerciler, Kuartis Teknoloji, MilSOFT, RAS Teknoloji, Tekatron Mühendislik Savunma ve Ulusal Makina yetkilileri tarafından imza atıldı.
İmza törenlerinin ardından, açık alana geçildi ve hafif, orta ve ağır sınıf İKA’ların gösterimleri izlendi.
Gölge Süvari, FOTONİKS KUZGUN Panoramik Kamera Sistemi ile Görüyor FNSS’nin Gölge Süvari ağır sınıf insansız kara aracının algılayıcıları arasında, FOTONİKS tarafından geliştirilen KUZGUN Panoramik Kamera Sistemi de bulunuyor. KUZGUN, törende sergilenen Gölge Süvari aracının üzerinde ve törende Gölge Süvari ile ilgili gösterilen tanıtım filminde yer aldı. Filmde, aracın karar destek sistemleri ve sensör setlerinin gösterildiği bölümde adı geçen sensörlerden biri de KUZGUN oldu. 360 derece durumsal farkındalık sağlayabilen KUZGUN, farklı araçlarda kullanıma girmiş, olgun bir çözüm olarak dikkat çekiyor. KUZGUN’un performansının arkasında ise Fotoniks’in tasarladığı görüntü işleme algoritmaları bulunuyor. Otonom olarak görev yapacak şekilde geliştirilen Gölge Süvari’nin, bir dizi sensör ile çevresini en iyi şekilde algılayıp en doğru hareket şekline karar vermesi gerekiyor. Klasik sensörlerin kısıtlı görüş açısından kaynaklanan engelleri ortadan kaldıran KUZGUN, 360 derecelik bir durumsal farkındalık sağlıyor.
