Ateşli silahlar alanında, özellikle son dönemde yaptığı yatırımlarla 12,7 mm ağır makinalı tüfek üretmeye başlayan ve Türkiye’nin tabanca ihracatının dörtte üçünü tek başına karşılayacak kapasiteye ulaşan Samsun Yurt Savunma (SYS), kuruluşunun 25’inci yılında büyümesini sürdürüyor. Üretim altyapısı ve mühendislik kabiliyetlerini sürekli geliştiren SYS, iştirakleri UNIROBOTICS ve AEI Systems ile birlikte savunma ve havacılık sektörünün sürekli değişen ve gelişen kurallarına ayak uyduruyor. Ateşli silah üretiminde çıtayı sürekli yukarıya taşıyan SYS iştirakleri, kendisinin ve iştiraklerinin ürettiği silah sistemleri ve uzaktan komutalı stabilize silah istasyonlarıyla birlikte, ateşli silahlar alanında entegre çözümler sunan küresel bir aktör haline geldi.
SYS, CANiK markası altında tasarlayıp ürettiği ateşli silahlarla küresel güç haline gelirken, dünya genelinde silah sistemlerine yönelik giderek artan özel ihtiyaçlar doğrultusunda, 2020 yılında UNIROBOTICS’i kurdu. Elektromekanik, gömülü sistemler ve mekatronik alanlarında teknolojik katma değeri yüksek ürünler ve sistemler ortaya koyma hedefiyle, bir SYS iştiraki olarak yola çıkan UNIROBOTICS, silah sistemi entegrasyon çalışmaları kapsamında, aktif dengeleyicili silah mesnetleri; kara, deniz ve hava platformları için uzaktan kontrollü silah sistemleri ve silah yönetim sistemleri geliştirerek kısa sürede savunma ve havacılık sektörünün aranan oyuncusu haline geldi.
AEI Systems ile Orta Kalibrede Yeni Bir Soluk
60 yılı aşkın deneyimiyle orta kalibre top sistemleri tasarım ve üretiminde dünyanın önde gelen üreticilerinden biri olan Birleşik Krallık merkezli AEI Systems’ın satın alınması, SYS’nin bu alanda dominant aktörlerden biri haline gelmesine giden yolu açtı. Bu girişim aynı zamanda, Cumhuriyet tarihinde, savunma sanayisi alanında Birleşik Krallık’ta yapılmış ilk firma satın alma özelliğini de taşıyordu. Kuruluşundan bu yana; kara, deniz ve hava platformları için küçük ve orta kalibreli askeri silah sistemlerinin tasarımını ve üretimini yapan AEI Systems, özellikle VENOM LR topunun sahip olduğu düşük geri tepme (low recoil) ve yüksek ateş gücü sayesinde Türkiye’de bir süredir yürütülen “orta kalibre otomatik top geliştirme” çalışmalarına yeni bir soluk getirdi.
Uçan Platformlar için Kritik Çözüm: VENOM LR
2000’li yılların başında edinilen muharebe sahası deneyimleri, jet uçakları için gerek hava-hava, gerek hava-yer angajmanlarında kullanılacak bir silah ihtiyacı ortaya çıkardı. Bu kapsamda 1950’lerde üretilen ADEN topu üzerinde kapsamlı bir geliştirme ve hafifletme çalışmaları yapılmasıyla VENOM LR topu üretildi. 30×113 mm top mermisinin düşük geri tepmesi ve yüksek gücü, uçan platformlar için ortaya koyulan gelecek öngörülerindeki kritik gereksinimlere cevap verdi. AEI Systems, VENOM LR’nin yanı sıra sunduğu askeri savunma ekipmanının çeşitliliğiyle de dikkat çekiyordu. SYS’nin kalifikasyonunu tamamlayıp seri üretimine başladığı 12,7 mm ağır makinalı tüfeği ve AEI Systems’ın geliştirdiği VENOM LR başta olmak üzere orta kalibre toplar, UNIROBOTICS tarafından geliştirilen uzaktan komutalı silah sistemlerinin vurucu gücünü oluşturdu. Böylece SYS, iştirakleri UNIROBOTICS ve AEI Systems ile birlikte hem silah kulelerini hem de bu kulelerde kullanılacak silahları üretebilen küresel bir aktör haline geldi. Bu sayede ayrıca, aynı çatı altında üretilen silahın ve kulenin birlikte çalışma performansı da en üst seviyeye taşınmış oldu.
UNIROBOTICS, Zor Olanı Tercih Ederek Başladı
Gerek deniz gerekse kara platformları için özel önem arz eden uzaktan komutalı stabilize silah sistemleri, bir makineli tüfeği ya da topu, personeli riske atmadan, isabet oranı yüksek bir silah sistemine dönüştürüyor. Bu sistemlerin arkasında ise modern elektro-optik sensörlerle bütünleşmiş, iletişim ve bilgi işlem yeteneklerini de kullanan bir aklın bulunması gerekiyor. ASFAT A.Ş. ana yükleniciliğinde inşa edilen HİSAR sınıfı Açık Deniz Karakol Gemilerinde kullanılacak bir silah kulesi geliştirmek amacıyla HAVELSAN’ın alt yüklenicisi olarak kolları sıvayan UNIROBOTICS, silah istasyonları arasında en yüksek isterlere sahip, en zorlu alanda yola çıktı.
HİSAR Sınıfı Açık Deniz Karakol Gemileri için TRAKON Targan
Deniz platformlarına yönelik çözümlerin, korozyona karşı özel dayanım ölçütleri dışında, savaş gemisiyle tam uyumlu çalışabilmesi gerekliliği, bu alanı zorlu hale getiren başlıca faktörler olarak öne çıkıyor. Çünkü geminin savaş yönetim ve bilgi dağıtım sistemiyle uyumluluk için gelişmiş elektro-optik sensörler gibi donanım bileşenlerinin yanı sıra kullanımı kolaylaştıran arayüzler ve operatörün işini kolaylaştıracak algoritmalar gibi yazılım bileşenlerine de hâkimiyet gerekiyordu. Bu doğrultuda Ekim 2021’de, ASFAT A.Ş.nin projedeki görev sistemlerinden sorumlu altyüklenicisi HAVELSAN ile sözleşme imzalayan UNIROBOTICS, Türk Deniz Kuvvetleri için inşa edilen Açık Deniz Karakol Gemilerinde kullanılacak TRAKON Targan uzaktan komutalı stabilize silah sistemi (UKSS) tasarlamaya başladı. SYS üretimi CANiK QCB M2 12,7 mm ağır makinalı tüfeğinin kullanıldığı TRAKON Targan’ı kısa sürede üretmeyi başaran UNIROBOTICS, dikkat çekici sonuçlara ulaştı.
UNIROBOTICS Kendi Ekosistemini Oluşturdu
Ürün tasarımı sürecinde ihtiyaç duyacağı tüm teknolojileri kendi bünyesinde geliştirme yaklaşımı benimseyen UNIROBOTICS, insan kaynakları ve altyapı alanında ciddi yatırımlar yaparak silah istasyonunda kullanılacak tüm alt sistemler için uzman ekipler oluşturdu. Mekanik tasarım ve üretim, motor ve kontrolcüler başta olmak üzere elektronik bileşenler, elektro-optik sistemler, özel devre kartı tasarımları, yazılımlar gibi alanlarda birbirine paralel çalışmalar yürütmek üzere görevlendirilen ekipler, yeni projelere hızlı bir şekilde entegre oldu. UNIROBOTICS, TRAKON Targan’ı tasarlama ve üretme sürecinde ihtiyaç duyacağı alt sistem ve komponentler için sektördeki diğer oyuncularla işbirliğine yönelik çalışmalar başlattı. Bu sayede konnektörden kabloya, motordan sürücüye, mekanik malzeme ve hammaddeden elektronik PCB dizgisine kadar birçok alanda sektörün normlarını özümsemiş firmaların yer aldığı bir ekosistemle çalıştı.
Çoklu Sistem Geliştirme Yaklaşımı Benimsendi
İnsan kaynakları ve altyapının kurulduğu ön hazırlık sürecinin ardından, ön tasarım ve kritik tasarıma geçiş süreçlerinde önemli bir karar alan UNIROBOTICS, çok daha hızlı şekilde prototipe ilerlemek yerine; çok alternatifli, biraz daha uzun sürecek ama güvenli bir AR-GE yaklaşımı benimsedi. Türkiye’ye uygulanan ambargoların, küresel tedarik zincirindeki kırılmaların ve çip krizinin de etkisiyle aynı iş için birden fazla sistem geliştirme yaklaşımını tercih etti. Kullanım potansiyeli gördüğü tüm komponent ve alt sistemlerin tedarikinde risk almaktan çekinmeyen firma, yüksek sayıda, farklı markalarda ve birden fazla tedarikçiden satın alma gerçekleştirdi. İç fonksiyonel testler ve belli doğrulamalar için gereken süreyi uzatsa da zamanla bu yaklaşımın isabetli bir tercih olduğu görüldü.
UNIROBOTICS, tedarik ve stok yönetimini de bu maliyetli ama güvenli sürecin parçası haline getirdi. AR-GE aşamasından başlayarak gerçekleştirilen bu tercihin doğruluğunu, UNIROBOTICS Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Ömür Baç, şu sözlerle özetledi: “Savunma ve havacılık sanayisindeki tedarik yönetimi, çok kritik bir noktada. Çalıştığımız firmaya bir elektronik kart ürettirmek istediğimizde, kartın tüm alt komponentlerini de yanımızda götürüyoruz. Tasarımı ve komponentleri veriyoruz ve ‘Sadece PCB üretimini yapacaksın’ diyoruz. Bugün bir komponentin tedariki için 1,5-2 yıl bekleme süresi olduğunu göz önünde bulundurdukça, maliyetlerimizin yükselmesine ve aldığımız risklere rağmen bu kararımızın doğru olduğunu anlıyoruz.”
TRAKON Ailesini Ortaya Çıkaran Sistem
Öte yandan kalifikasyon süreci devam eden TRAKON Targan silah istasyonu, HİSAR sınıfı gemilerin yakın savunmasında kullanılacağı için en gelişmiş isterler doğrultusunda, en son teknolojilerle geliştirildi. UNIROBOTICS’in, TRAKON Targan’ı geliştirme sürecinde uyguladığı yaklaşım, ilave yatırımları asgariye indirerek yeni türevler geliştirmeyi de mümkün kıldı. Bu durum, özellikle daha düşük isterlere sahip silah kuleleri talep eden potansiyel müşteriler için maliyet avantajını da beraberinde getirdi. UNIROBOTICS’in birden fazla sistem geliştirme yaklaşımı sayesinde, çok kısa bir zaman diliminde silah kuleleri alanında bir ürün ailesi ortaya çıktı.
UNIROBOTICS’in halihazırda geliştirdiği uzaktan komutalı stabilize silah istasyonları; 30×113 mm topla donatılan TRAKON silah istasyonu, 12,7 mm CANiK M2 QCB ağır makinalı tüfek taşıyan TRAKON Targan silah istasyonu, 5,56 mm, 7,62 mm makineli tüfek, 40 mm bombaatar ya da 12,7 mm ağır makinalı tüfek taşıyan TRAKON Lite silah istasyonu ve yine TRAKON Lite ile aynı silahların kullanılabildiği TRAKON Crew aktif dengeleyicili silah kaidesinden oluşuyor.
Tek Kaynaktan Sağlanan Çözüm
Son dönemde hafif piyade birliklerine ihtiyaç duyulan ateş desteğini sağlamak üzere insansız kara araçları (İKA) geliştirilmeye başlandı. Zırhlı araçların giremeyeceği coğrafyalarda, etkin ve doğrudan ağır ateş desteğinin sağlanabilmesi amacıyla HAVELSAN’ın Dijital Birlikler Konsepti kapsamında geliştirdiği KAPGAN’a, UNIROBOTICS’in, AEI Systems’ın VENOM LR 30×113 mm topunun kullanıldığı TRAKON UKSS’si entegre edildi. Stratejik adımlar atılarak ortaya koyulan bu entegre çözüm, VENOM LR topuyla birlikte TRAKON UKSS’sini tek kaynaktan temin etmek isteyen potansiyel kullanıcılar nezdinde SYS’yi de öne çıkardı.
Silah İstasyonlarının Gelişimi Devam Ediyor
UNIROBOTICS’in çözümlerinden CANiK M2 QCB 12,7 mm ağır makinalı tüfeği entegre edilmiş TRAKON Lite kulesi, UNIDEF’in Silahlı Römork Sistemi (SRS) ile birlikte, yüksek nem ve sıcaklık koşullarına sahip olan tropikal iklim şartlarında deneniyor. TRAKON Lite silah kulesi ayrıca, yine HAVELSAN’ın küçük İKA’sı BARKAN üzerine de entegre edildi. TRAKON serisi silah istasyonlarını hem insanlı hem insansız sistemler için geliştirmeye devam eden UNIROBOTICS, sahip olduğu birikim ve şemsiyesi altında bulunduğu SYS’nin sağladığı ateşli silah bilgisiyle bu ailenin farklı platformlarda kullanımına yönelik çözümler üzerinde de çalışmalarını sürdürüyor.
