CANiK M2 QCB 12,7 mm ağır makineli tüfeğinin Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) tarafından gerçekleştirilen kalifikasyonunu başarıyla tamamlayan; bu tüfeğin, hem Türkiye’de hem de dünya genelindeki teslimatlarına devam eden Samsun Yurt Savunma (SYS), hedefine, orta kalibreli namlulu silahları koydu. Firmanın bu sınıfta kullanıma sunacağı ilk ürün ise 30×113 mm top olacak. Bu topun, SYS iştiraki UNIROBOTICS’in silah entegrasyonu kabiliyetleriyle birlikte kara, deniz ve hava platformlarının tercih edilen silahlarından biri olması hedefleniyor.
SYS, 12,7 mm sınıfında dünyanın en iyisi olarak nitelendirdiği CANiK M2 QCB ile ilgili tüm geliştirme ve kalifikasyon çalışmalarını tamamlamasının ardından, hedefine 30×113 mm topları koydu. Birleşik Krallık’ta yerleşik AEI Systems firmasının satın alınmasıyla, bu firmanın 30×113 mm topunu esas alan yenilikçi çözümler sunmaya hazırlanıyor.

12,7 mm Ağır Makineli Tüfek ile 40 mm Bombaatarın İşlevleri Tek Silahta
SYS Genel Müdürü C. Utku Aral, 30×113 mm’nin neden “doğru” kalibre olduğunu şöyle açıklıyor: “12,7 mm ağır makineli tüfek üzerinde yaptığımız çalışmaları tamamladıktan sonra geçeceğimiz bir üst seviye için akla ilk gelenler 20 mm ya da 25 mm top oluyor. Bunlara 30 mm topu da dâhil ettiğimizde, karşımıza, kovan ölçülerine göre büyük değişiklikler gösteren bir küme çıkıyor. Bunlar arasında, geri tepme kuvveti 12,7 mm’ye en yakın olanı, özel sönümleme sistemiyle kullanılan 30×113 mm. 30×113 mm topun düşük geri tepme kuvveti, onun, 4×4 gibi hafif bir araç üzerinde dahi seri atışlarda yüksek hassasiyetle kullanılabilmesine imkân sağlıyor.
30×113 mm toplarda hem yüksek infilaklı (HE) hem de zırh delici mühimmat kullanabiliyorsunuz. Bu da topun kullanım alanını genişletiyor. Kısaca şöyle diyebiliriz: 30×113 mm toplar, 12,7 mm ağır makineli tüfek ile 40 mm otomatik bombaatarın yaptığı işi birleştiriyor ve tek bir silahla iki görevi de icra edebilir oluyorsunuz.”

Tamburalı Mekanizma ile Ayarlanabilir ve Yüksek Atış Hızı
Dünya genelinde, 30×113 mm toplarla ilgili iki tasarım öne çıkıyor: tamburalı top (revolver cannon) ve zincir tahrikli top (chaingun cannon). Avrupa merkezli üreticiler, tamburalı mekanizmayı tercih ederken ABD’li üreticiler ise zincirli mekanizmayı kullanıyor.
Tamburalı mekanizma, dakikada 1.000 merminin üzerinde hızlarda atış yapmaya imkân sağlıyor. Ayrıca atış hızı, kullanım senaryosuna göre ayarlanabiliyor. Örneğin, bir kara aracında ya da helikopterde, dakikada 200 ila 300 mermilik atım hızı yeterli olabilirken bir savaş uçağında, atım hızının dakikada 1.000 merminin üzerine çıkması tercih edilebiliyor.
Zincir tahrikli toplar, tamburalı toplar kadar yüksek hızlara çıkamıyor. Diğer yandan bu topların iki farklı mühimmat kaynağından beslenmesi ve böylece ihtiyaca uygun mermileri kullanması mümkün oluyor. Bu topların, çalışmak için mermilerin ateşlenmesinden kaynaklanan enerjiye ihtiyaç duymaması, düzeneklerinin kullanım sonrasında daha temiz kalmasını dağlayabiliyor. Bununla berabere gelişen teknoloji ve doğru bakım prosedürleriyle tamburalı toplar, bu konudaki dezavantajlarını ortadan kaldırıyor.
SYS’nin 30×113 mm top konusundaki çözümü alan VENOM LR 30, tamburalı mekanizmaya sahip tasarım kullanıyor. Böylece, SYS de bu mekanizmanın tüm avantajlarına sahip çözümler önerebilecek.

Geri Tepme Kuvvetini Azaltan Özel Tasarım
AEI Systems, geçtiğimiz 2,5 senelik dönemde, 30×113 mm topu üzerinde önemli çalışmalar yaptı. Firma, topun, sönümlenmediği zaman 24 kN’ye ulaşan geri tepme kuvvetini, 7 kN seviyesine düşürmeyi başardı. 12,7 mm ağır makineli tüfekte ise bu değer, sönümleyici kullanılmadığında 15 kN seviyesinde oluyor.
Utku Aral, bu başarının birçok kapıyı açtığını vurguluyor: “Geri tepme kuvveti bu kadar düşürülen 30×113 mm toplar; 4×4 araçlardan 8×8 araçlara, paletli araçlardan deniz platformlarına ve hava platformlarına kadar geniş bir yelpazede kullanılabiliyor. Türk savunma ve havacılık sanayisinin, özellikle kara araçları alanında çok geniş bir ürün kümesi olduğunu; bunların Türk silahlı Kuvvetleri ve güvenlik güçleri tarafından yoğun olarak kullanıldığını; ayrıca dünyanın hemen hemen her bölgesine satıldığını göz önüne aldığımızda, 30×113 mm topun çok önemli bir güç çarpanı olacağını görebiliyoruz.”
Silah Entegrasyonu Kabiliyeti Fark Yaratacak
Piyade tarafından taşınıp kullanılamayacak kadar ağır bir silah olan 30×113 mm topun, mutlaka bir platforma entegre edilmiş şekilde kullanılması gerekiyor. Bu noktada ise devreye, SYS’nin iştiraki UNIROBOTICS giriyor.
Utku Aral, silah entegrasyonu kabiliyetleriyle ilgili şunları kaydediyor: “Eğer entegrasyon kabiliyetiniz yoksa 30×113 mm gibi bir silah sistemine sahip olsanız bile kontrol sizde olmuyor. Bu yüzden 2013 yılında UNIDEF’i ve 2020’de ise elektromekanik sistemler geliştirmek üzere UNIROBOTICS’i kurduk. UNIROBOTICS, bugün, Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığının açık deniz karakol gemileri için HAVELSAN ana yükleniciliği altında, 12,7 mm’lik uzaktan komutalı kule geliştiriyor. 30×113 mm top içinse TRAKON 30 kulesini geliştiriyor. Bu kule, Nurol Makina’nın EJDER YALÇIN 4×4 aracına entegre edildi. İnsansız kara sistemlerine yönelik de çalışmalarımız var. SAHA EXPO 2022’de, bu konuda bir sürpriz de yapacağız.”
Sırada Türkiye’de Üretim ve 20 mm Var
SYS, AEI Systems firmasını satın almasının ardından, firmanın ürünlerini, hem Birleşik Krallık’ta hem de Türkiye’de üretecek. İhracat cephesinde, Birleşik Krallık’ın geleneksel pazarlarında bu ülke üzerinden, Türkiye’nin daha avantajlı olduğu pazarlarda ise Türkiye üzerinden satış gerçekleşecek. SYS’nin bir diğer planı ise 30×113 mm topa yapılan iyileştirmelerin, 20×102 mm topa da uygulanarak bu kalibrede de yüksek rekabet gücü olan bir çözüm sunmak.
Utku Aral, izledikleri stratejilerin dünya genelinde de geçerli olduğunun altını çiziyor: “ABD’de, bu kalibrede topların, insansız sistemler üzerinde, hem dronsavar amaçlı hem de piyadeye destek amaçlı olarak kullanılması gündemde. Bu durum, bizim için de önemli bir referans. Bu konseptlerin, dünyanın önemli son kullanıcıları tarafından da tescillendiğini gösteren bir örnek. İnsansız kara sistemlerine silah entegrasyonunun ardından, insansız hava araçları için de çalışmaları başlatacağız. Top sistemlerimizle Türkiye’nin insanlı ve insansız hava platformlarında yer almayı hedefliyoruz.”

30×113 mm, SYS’nin 2012 Yılında Şekillenen Stratejisinin Devamı
SYS, 12,7 mm ile başlayan ve 30×113 mm ile devam eden orta kalibreli namlulu silahlar geliştirme yolculuğuna, 2012 yılında şekillendirdiği stratejisi uyarınca devam ediyor.
Faaliyetlerine 1998 yılında başlayan SYS, 2008 yılından itibaren, Ar-Ge ve tasarım çalışmalarına verdiği özel önemle kritik bir eşiği geçti. Bu süreçte, hangi ürünleri geliştirmesi ve bunların hangi özelliklere sahip olmaları gerektiğiyle ilgili dünya genelinde ciddi araştırmalar yaptı. Bu araştırmalar şunu gösterdi: Doktrinler ve çatışma şartları değişirken bazı kalibreler yetersiz kalıyor; bazı kalibrelerin yeterliliği ise bir kez daha ispatlanıyor.
SYS, bu doğrultuda üst kalibrelerde derinlemesine bir araştırma daha yaptı ve “Kendini bulmuş, yakın zamanda değişmesinin öngörülmediği kalibre hangisi?” sorusunun cevabını aradı. Cevabın da 12,7 mm olduğunu gördü. Bu tespitler ışığında, 2012 yılı itibarıyla 12,7 mm’lik ağır makineli tüfek geliştirme yönünde kararını verdi.
SYS, Türkiye’de, uzun namlulu silahların özel sektör tarafından da geliştirilebilmesinin önünü açan kararın 2017 yılında alınmasıyla 2018 yılında, Savunma Sanayii Başkanlığıyla “Platformlar için 12,7 mm Makineli Tüfek Projesi” (PMT 12,7 Projesi) sözleşmesini imzaladı. Bu proje kapsamında geliştirilen CANiK M2 QCB 12,7 mm ağır makineli tüfeğinin kalifikasyonu da bu yılın ilk yarısında başarıyla tamamlandı.
SYS, hâlihazırdaki çalışmalarını, “Kendini bulmuş, yakın zamanda değişmesinin öngörülmediği kalibre hangisi?” sorusunun bir diğer cevabı olan 30×113 mm top ile sürdürüyor.