TUSAŞ ve Sarsılmaz ortaklığında kurulan TR Mekatronik, T129 helikopteri için T129 Top Sistemi ve HÜRKUŞ-C için silah podu geliştirme gibi çalışmalarıyla Türk savunma ve havacılık sanayisinin gelişimine katkı veriyor. Sarsılmaz da silah podunda kullanılacak 12,7 mm’lik SAR 127 MT AIR ağır makinalı tüfeğiyle bu çalışmalara destek veriyor.
T129’a Yeni Silah Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ve TR Mekatronik arasında imzalanan sözleşme kapsamında geliştirilen 20 mm Top Sistemi, 20×102 mm NATO standardı mühimmat ateşleyebilme yeteneğine sahip. Dakikada 750 mermi ateşleyebilen 3 namlulu silahın hareket sistemi, MIL-STD-1553
haberleşme arayüzüne sahip elektronik kontrol birimi ve servo motorlarla kontrol ediliyor. Top sistemi, herhangi bir nedenle iletişim kesilmesi durumunda helikopterin güvenli bir şekilde iniş yapabilmesi için acil durum konumlandırıcı ekipmanla da donatıldı.
Farklı platformlar için optimize edilebilecek şekilde tasarlanan T129 Top Sistemi, şu bileşenlerden oluşuyor:
- 20 mm’lik 3 namlulu silah sistemi
- T129 Taret Sistemi
- Elektronik Kontrol Birimi
- AC-DC Dönüştürücü Ünite
- Dirsek
- Esnek Mermi Yolu
- Lazer İşaretleyici
- Geri Tepme Sönümleyici
Zorlu Testlerden Geçti
Kalifikasyon çalışmaları kapsamında pek çok teste tabi tutulan T129 Top Sistemi, MIL-STD-810G standardına uygun olarak gerçekleştirilen çok sayıda çevresel testi de başarıyla tamamladı. Bu testler arasında;
- Sıcaklık Şoku
- Nem
- Şok
- Titreşim
- Yağmur
- Tuz Sisi
- Güneş Işıması
- EMI/EMC Testleri de yer alıyor.
T129’a Özel Taret Sistemi
T129 Taret Sistemi, helikopterin ihtiyaçlarını karşılamak için T129’a özel olarak tasarlandı. Bu sistemde, helikopter ile haberleşme, Elektronik Kontrol T129’a Özel Taret Sistemi Birimi tarafından sağlanıyor ve namlunun dönebileceği açıları belirleyen özel güvenlik sınırlamaları, geliştirilen yazılım aracılığıyla kontrol ediliyor. Servo motorlar, Elektronik Kontrol Birimi tarafından RS485 haberleşme arayüzü üzerinden kontrol ediliyor ve 28 VDC akımla çalışıyor. Helikopter platformu ile T129 tareti arasındaki güç dönüşümü, AC-DC dönüştürücü ünite aracılığıyla gerçekleştiriliyor. Bu sisteme özel olarak geliştirilen AC-DC dönüştürücü ünite, 7 kg ağırlığında olup gelen 115 VAC akımını 28 VDC akıma dönüştürerek 400 Hz frekansta 200 amper güç üretiyor.
Esnek mermi yoluyla T129 Taret Sistemi’ne bağlanan Dirsek birimi, mühimmat beslemesini desteklemek ve mühimmatın sisteme daha kolay itilmesini sağlamak için hızlandırıcı görevi görüyor. Sistemde bulunan 2 adet geri tepme sönümleyici sayesinde atış anında oluşan tepki kuvvetlerinin helikoptere asgari seviyede aktarılması sağlanıyor.
T129 Top Sistemi Teknik Özellikler Tablosu
| Mühimmat | 20×102 mm NATO |
| Mühimmat Tipleri | M56A3 HEI, M56A3 HEI-T, M55A2 TP-T, M53 API |
| Besleme Sistemi | Mayonla Besleme (M14A2) |
| Hareket Kontrolü | Servo Motor |
| Acil Durum Konumlandırıcı | Mevcut |
| Namlu Profili / Yiv-Set | 20 mm-3 Namlulu-Progresif Parabolik Hatveli RH (Sağ) |
| Ateşleme sistemi | Elektriksel Ateşleme |
| Elektronik Kontrol Birimi | MIL-STD-1553 haberleşme arayüzü |
| Ağırlık (Silah/Taret) | Silah 75 kg / Taret 67 kg |
| Ölçüler (EnxBoyxYükseklik) | 750×2.100×400 mm |
| Namlu Uzunluğu | 1.520 mm |
| Atım Sayısı | 750±50 rpm |
| Namlu Çıkış Hızı | 1.049±20 m/s |
| Dağılım | 100 atımda <2,5 mrad (gauss normal dağılım) 20 atımda <3,0 mrad (gauss normal dağılım) |
| Yüksek Sıcaklık | +55 °C sıcaklık şartlarına maruz kaldığında görev yapmaktadır. |
| Düşük Sıcaklık | -40 °C sıcaklık şartlarına maruz kaldığında görev yapmaktadır. |
| Çalışma İrtifası | 15.000 ft |
| Elektronik Hareket Limiti | Yukarı: 19°±1° Aşağı: -45°±1° Sağ:91°±1 Sol:91°±1° |
TR Mekatronik, Silah Podu’nda Sona Yaklaştı
Türk Başlangıç ve Temel Eğitim Uçağı Programı kapsamında geliştirilen HÜRKUŞ’un versiyonlarından biri olan HÜRKUŞ-C, hafif taarruz ve silahlı keşif görevlerini, düşük maliyet ve yüksek hassasiyetle yapılabilecek bir platform olarak öne çıkıyor. Bu uçağın bahse konu görevleri icra edebilmesi için silahlandırılması amacıyla başlatılan “12,7 mm Silah ve Silah Podu Geliştirme Projesi”, Mart 2021’de, TUSAŞ ile TR Mekatronik arasında imzalandı.
Projede geliştirilen silah podu HÜRKUŞ-C’nin kanat altında takıldığında, uçağın belirlenen hedeflere istenen performans kriterlerinde atış yapabilmesi mümkün hale gelecek. TR Mekatronik ana yükleniciliğinde devam eden projenin halihazırda tasarım aşamaları tamamlandı ve test faaliyetleri devam ediyor.
Silah podunda, Sarsılmaz tarafından geliştirilen SAR 127 MT AIR silahı kullanılıyor. Kalifikasyon çalışmaları tamamlanan SAR 127 MT 12,7 mm ağır makineli tüfeği üzerinden hava platformlarında kullanıma uygun olarak geliştirilen bu silah, daha yüksek atım hızına ve daha hafif bir yapıya sahip. Silahın entegre edileceği silah podunun geliştirilmesi çalışmalarında, Anova Ar-Ge firması da TR Mekatronik’in alt yüklenicisi olarak görev alıyor.
Dünya Standartlarında Bir Silah Podu
TR Mekatronik, geliştirdiği silah podunun dünyadaki muadilleriyle rekabet edebilecek özelliklerde olması için gerekli çalışmaları da büyük bir titizlikle yürütüyor. Bu özelliklerden öne çıkanlar arasında, uzaktan kumandalı silah kurma mekanizması ve 0,1º hassasiyette nişangah ayarı yapılabilmesi de yer alıyor.
Hava aracının taşıyabileceği faydalı yükün sınırlı olması nedeniyle podun tasarımında, hafiflik ön planda tutuluyor. Bu kapsamda gövdesi hafif ve dayanıklı malzemelerden üretilen podun, entegre edildiği uçağın sürüklemesini çok fazla arttırmaması için aerodinamik yapısına da büyük özen gösterildi.
Ateşlenen mühimmatın kovanlarının ve mayonlarının toplanabilmesi için “boş kovan ve mayon toplama sistemi” ile de donatılan silah podunda, farklı görevler için gereken çeşitli mühimmat tipleri kullanılabiliyor.
Silah podunun gerekli hallerde uçaktan ayrılabilmesi (jettison) için NATO standardında 14” bağlantı arayüzü de tasarlandı. NATO standardı 14” bağlantı arayüzüne sahip tüm sabit ve döner kanatlı platformlarda ilave ateş gücü sağlayabilmek amacıyla kullanılabilecek silah podunun kalifikasyon çalışmaları, aşağıdaki koşullara göre gerçekleştiriliyor:
- -55ºC & +70ºC çalışma sıcaklığı aralığı
- 35.000 ft irtifaya dayanım
- MIL-STD-810G titreşim ve şok gereksinimleri
- MIL-STD-461F EMI&EMC gereksinimleri
- Yapısal olarak HÜRKUŞ’un ivme sınırlarına dayanım
- Ortalama 1,5 kN altında bir geri tepme kuvveti
- Atış esnasında 10 A elektrik tüketimi
TR Mekatronik Silah Podu Teknik Özellikleri
| Kalibre | 12,7 x 99 mm NATO |
| Mühimmat Kapasitesi | > 250 fişek |
| Ölçüler | < 1.950x400x400 mm |
| Ağırlık | < 110 kg |
| Atış hızı | > 700 atım / dakika |
| Namlu çıkış hızı | > 700 m/s |
| Dağılım | < 7 mrad |
Sarsılmaz’dan Hava Araçları için SAR 127 MT AIR
Farklı tipteki makineli tüfeklerden oluşan geniş bir ürün yelpazesine sahip olan Sarsılmaz, iştiraki TR Mekatronik tarafından HÜRKUŞ-C için geliştirilen silah podu içerisine yerleştirilmek üzere, SAR 127 MT AIR ağır makineli tüfeğini geliştiriyor. Sarsılmaz’ın hava araçlarında kullanım için geliştirdiği SAR 127 MT AIR, üzerinden geliştirildiği SAR 127 MT gibi 12,7×99 mm NATO standardı mühimmat ateşliyor.
İleri mühendislik ve optimizasyon yöntemleriyle yüksek hızda atım yapacak şekilde yeniden tasarlanan SAR 127 MT AIR, dakikadaki atım hızının yüksekliği ve hafifliğiyle SAR 127 MT’den ayrılıyor. Hızlı soğuma unsurlarıyla donatılmış sabit namlusu ve hafifletilmiş iç parçaları ile SAR 127 MT AIR, silah podu vasıtasıyla helikopterlere de entegre edilebilecek.
Silah sistemleri de dâhil olmak üzere herhangi bir sistemin hava araçları üzerinde kullanımı söz konusu olduğunda, platformun ağırlık kısıtları gereği ilgili sistemin de olabildiğince hafif olması gerekir. Aranan en önemli özelliklerden bir diğeri de bu silahların atım hızının yüksek olmasıdır. Çünkü hava aracının hızına da bağlı olmakla birlikte, bu araçların herhangi bir hedefi etkili şekilde ateş altına alabileceği süre olan angajman penceresi, genellikle çok kısadır. Bu nedenle hava aracının, hedefine, kısa süre içerisinde çok sayıda mühimmat ateşleyebilmesi istenir.
Sarsılmaz’ın hava araçlarına yönelik olarak geliştirdiği SAR 127 MT AIR ağır makineli tüfek de dakikadaki atım hızının yüksekliği ve hafifliği ile öne çıkıyor. SAR 127 MT AIR, mayon beslemeyle dakikada 900-1.250 atım yapabiliyor. Namlu çıkış hızı 890 m/s olan ağır makineli tüfek, 1.610 mm azami uzunluğu; 915 mm namlu uzunluğu, 160 mm yüksekliği ve 33 kg’a kadar düşürülen ağırlığıyla havadan ateş desteğini en güçlü noktaya taşıyacak geliştirmelerle diğer versiyonlarından ayrılıyor. SAR 127 MT’ye kıyasla yaklaşık 5,1 kg daha hafif olan ve hemen hemen 2 kat daha hızlı atım yapabilen silah, hava araçları için ideal bir silah olarak öne çıkıyor.
SAR 127 MT AIR Ağır Makineli Tüfek Teknik Özellikleri
| Kalibre | 12,7 x 99 mm NATO |
| Çalışma Sistemi | Kısa Geri Tepme |
| Ateşleme Modları | Tam Otomatik |
| Besleme | Şerit (mayonlu mühimmat) |
| Mayon Tipi | M9 Mayon |
| Besleme Yönü | Sağdan veya soldan |
| Boş Kovan Atımı | Alt |
| Namlu | Alaşımlı Dövme Çelik Namlu |
| Dönü Uzunluğu | 1:15 inç |
| Yiv/Set Tipi ve Sayısı | 8 adet sağa dönüşlü (8RH) |
| Namlu Uzunluğu | 915 mm |
| Toplam Uzunluk | 1.610 mm |
| Yükseklik | 160 mm |
| Genişlik | 154 mm |
| Silah Ağırlığı | 33.000 g |
| Namlu Ağırlığı | 6.000 g |
| Namlu Çıkış Hızı | 890 m/s |
| Dakikadaki Atım Hızı | 900-1.250 atım/dakika |
| Azami Menzil | 7.400 m |
| Etkili Muharebe Menzili (Alan Hedefi) | 1.830 m |
| Etkili Muharebe Menzili (Nokta Hedefi) | 1.500 m |
| Kaplama | Mat Siyah |
| Aksesuar (Standart) | Temizleme Kiti ve Kullanım Kılavuzu |
Sarsılmaz, Savunma Sanayisi Odaklı Teknoloji Markası Olarak Yoluna Devam Ediyor
Sarsılmaz, gelecek için belirlediği teknoloji üretme hedefini, şu ana kadar geliştirdiği ve ürettiği silahlardan elde ettiği bilgi birikimi ve deneyimle şekillendiriyor. Tamamı Türkiye’de ilk kez milli olanaklarla geliştirilip üretilen bu silahlar, Sarsılmaz’ın teknoloji üreten bir savunma markası olma yolculuğunun sağlam birer adımı olarak dikkat çekiyor. Sarsılmaz’ın ülkemiz adına gerçekleştirdiği ilklerden biri daha olan yerli ve milli ağır makineli tüfek SAR 127 MT, Sarsılmaz’ın “savunma sanayisi odaklı teknoloji markası” olma hedefinin, yani 2023 vizyonunun temellerinden birini teşkil ediyor.
Sarsılmaz, SAR 127 MT AIR’i üzerinden geliştirdiği SAR 127 MT’yi, SSB ile 2019 yılının Nisan ayında imzaladığı, 12,7 mm Makineli Tüfek Tasarım Veri Paketini Hazırlama ve Üretim Projesi kapsamında geliştirdi. Sarsılmaz, SAR 127 MT’yi geliştirmek için SSB ile imzaların atılmasını müteakip, ilk olarak muadil silahları incelemeye başladı. Firma, tasarım sürecini tamamladıktan sonra, simülasyon çalışmaları ile tasarımlarını doğruladı. Bu kalibre Sarsılmaz’ın ürün gamına ilk defa girdiği için yeni yatırımlar yapılmasını da gerekli kıldı. Firma, bu yatırımları da tamamlayarak, makina ve üretim parkurunu yeniledi ve prototip imalatına başladı. İlk prototipler de yaklaşık 4 yıl önce, IDEF’19 fuarında sergilendi.
Tüm teknik veri paketi, Türkiye’de yalnızca Sarsılmaz tarafından geliştirilen 12,7×99 mm milli ağır makineli tüfek SAR 127 MT hem tam otomatik olarak çalışabiliyor hem de tek tek atış yapabiliyor. Uzaktan komutalı silah sistemlerine (UKSS) de entegre edilebilen SAR 127 MT, ayrıca gerekli arayüz bağlantıları yapılarak kara, deniz ve hava platformlarına da takılabiliyor. Kalifikasyon testleri tamamlanan 12,7×99 mm ağır makineli tüfeğin hızlı namlu değiştirme sistemine sahip kara versiyonu, tüm zırhlı kara araçlarında ve platformlarda kullanılabiliyor. Kalifikasyon testleri tamamlanan ve üretime geçilen silah, gerektiğinde her türlü kara, hava ve deniz platformlarında kullanılabilecek. Yaklaşık 38 kilogram ağırlığındaki silahın, üçayaklı sehpa ile kullanıldığında, bölge hedefleri için etkili menzili 1.830 metreye ulaşıyor. SAR 127 MT’nin azami menzili ise 7 bin 400 m’ye kadar çıkıyor. Sarsılmaz yetkilileri, SAR 127 MT’nin, 1.800 m mesafeden çelik çekirdekli mühimmat ile yapılan atışta, bir aracın motor bloğunu delebileceğinin altını çiziyor.
Silah ayrıca isteğe göre, sağdan ya da soldan yapılabilen şerit (mayonlu mühimmat) beslemesi sayesinde, entegre edildiği UKSS’ye ya da yerleştirildiği mevzinin yapısına kolaylıkla uyum sağlayabiliyor. Hava soğutmalı silah, hızlı değiştirilebilen namlu (QCB) özelliğine de sahip. Bu sayede, yoğun ateş baskısı sağlamak için silahın aralıksız ateş etmesi gereken durumlarda, nişancı, ısınan namluyu, yedek namluyla hızlı ve emniyetli şekilde değiştirebiliyor. Böylelikle silah, ateş baskısına ara vermeden birliklere ateş desteği vermeye ve ateş üstünlüğünü elde tutmaya devam edebiliyor.
Sarsılmaz’ın “karada, havada ve denizde” mottosuyla tanımladığı SAR 127 MT’nin üstün korozyon direnci olan ve namlu hedef balistiği etkinleştirilen deniz versiyonu da geliştiriliyor. Karada, havada ve denizde Türk Silahlı Kuvvetlerine (TSK) güç katacak. Bu silahların ilk teslimatları için gün sayan Sarsılmaz, SAR 127 MT ile ilk aşamada TSK’nın, ilerleyen dönemde de dost ve müttefik ülkelerin ihtiyaçlarını karşılamayı hedefliyor.
