Alper ÇALIK / a.calik@savunmahaber.com
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 9 Şubat’ta gerçekleştirilen bir lansman töreni ile Türkiye’nin Milli Uzay Programı’nı açıkladı. Törendeki konuşmasına, “Paylaşacağımız hedefler bir hayal ürünü değil; havacılık ve uzay teknolojilerinde bugüne kadar başardıklarımızın bir üst noktaya taşınmasıdır.” diyerek başlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye Uzay Ajansı (TUA) öncülüğünde yürütülecek Milli Uzay Programı’nı, 10 hedef halinde listeledi.
Bu hedefler şöyle sıralanıyor:
- Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yılında, sert iniş yöntemi ile Ay’a ilk teması gerçekleştirmek. 2028 yılında ise yumuşak iniş yöntemi ile Ay’a ulaşmak.
- Yeni nesil uydu geliştirme alanında, dünya ile rekabet edebilecek ticari bir marka ortaya çıkarmak.
- Türkiye’ye ait bir bölgesel konumlama ve zamanlama sistemi geliştirmek.
- Uzaya erişimi sağlamak ve bir uzay limanı işletmesi kurmak.
- Uzay havası ya da meteorolojisi olarak tanımlanan alana yatırım yaparak Türkiye’nin uzaydaki yetkinliğini arttırmak.
- Türkiye’yi astronomik gözlemler ve uzay nesnelerinin yerden takibi konularında daha yetkin bir ülke konumuna getirmek.
- Türkiye’de uzay sanayisi ekosistemini daha da geliştirmek.
- Uzay Teknolojisi Geliştirme Bölgesi kurmak.
- Uzay alanında etkin ve yetkin insan kaynağını geliştirmek.
- Bir Türk vatandaşını uzaya göndermek.
Yeni İş Birliklerinin Temelleri de Atıldı
Törende, Milli Uzay Programı’nın hayata geçirilmesi için kamu, üniversite ve özel sektörden paydaşlar, yürütülen çalışmaları somutlaştıracak 4 protokol ve sözleşme imzaladı. İlk olarak, TUA koordinasyonunda; TUSAŞ, Türksat ve TÜBİTAK Uzay arasında “Milli Uydu Üretim Şirketi Kurulmasına İlişkin Protokol” imzalandı. Protokole, TUA Başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, TUSAŞ Genel Müdürü Prof. Dr. Temel Kotil ve Türksat Genel Müdürü Hasan Hüseyin Ertok imza attı. Protokol ile Türkiye’deki uydu üretim faaliyetlerinin tek çatı altında toplanması amaçlanıyor.
İkinci imza, TUA ile İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) arasında “Havacılık ve Uzay Teknolojileri Alanlarında Bilimsel ve Teknolojik İş Birliği Protokolü” için atıldı. TUA Başkanı Yıldırım ile İTÜ Rektörü Prof. Dr. İsmail Koyuncu’nun imzaladığı anlaşma ile uzay operasyon merkezi çalışmaları ve Füzyon Enerji Sistemleri Araştırmaları (FESA) başta olmak üzere, havacılık ve uzay teknolojileri konularında iş birliklerinin yolu açıldı.
Törende; TUA, Sabancı Üniversitesi ve TÜBİTAK Uzay arasında, “Artırılmış X-Işını Zamanlama ve Polarimetri Uydusu Geniş Alan İzleme Uygulama Yazılımı Proje Sözleşmesi” de imzalandı. Sözleşmeyi imzalayanlar, TUA Başkanı Yıldırım, Sabancı Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yusuf Leblebici ve TÜBİTAK UZAY Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Mesut Gökten oldu.
Etkinlikte son imzalar; TUA, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ve ODTÜ Teknokent tarafından kurulacak “Uzay Teknoloji Geliştirme Bölgesinde Ortak Ar-Ge ve Teknoloji Geliştirme Çalışmaları Yapılması ve İşbirliği Protokolü” için atıldı. Protokolü, TUA Başkanı Yıldırım ile ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök ve ODTÜ Teknokent Genel Müdürü Serdar Raşit Alemdar imzaladı.
Türksat 6A ve İMECE, 2022’de Uzayda
Törende yaptığı konuşmasında, Türkiye’nin; kendi uydularını geliştirebilen, üretebilen ve test edebilen bir seviyeye çıkarıldığına işaret eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, bunun ilk örneğinin GÖKTÜRK-2 uydusu olduğunu; sırada, gece ya da gündüz fark etmeden her türlü hava şartında yüksek çözünürlüklü görüntü elde edebilecek GÖKTÜRK-3 uydusunun bulunduğunu açıkladı.
Erdoğan, TÜBİTAK Uzay tarafından geliştirilen yüksek çözünürlüklü yer gözlem uydusu İMECE’nin de entegrasyon işlemlerinin tamamlandığını ve testlerinin sürdüğünü bildirerek, bu uydunun da 2022 yılında uzaya fırlatılacağını kaydetti.
İMECE yörüngeye yerleştiğinde, tüm kurumların görüntü ihtiyacını karşılayacağını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Gözlem uydularında kazandığımız tecrübeyle haberleşme uydularını da kendi imkânlarımızla üreterek bu kabiliyete sahip 10 ülkeden biri olmakta kararlıyız.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 8 Ocak’ta uzaya fırlatılan Türksat 5A uydusu ile birlikte, faal haberleşme uydularının sayısının dörde yükseldiğini; yerli ve millî imkânlarla üretilen ilk haberleşme uydusu Türksat 6A’nın da 2022’de uzaydaki yörüngesine yerleştirileceğini söyledi.
Sektör Firmaları, Uzay Çalışmalarında da Öncü
Türkiye’nin uzay alanındaki kurumsal kapasitesine büyük önem verdiklerini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan; TÜBİTAK Uzay, TÜBİTAK SAGE, DeltaV, ASELSAN, TUSAŞ, Roketsan, Türksat ve İTÜ başta olmak üzere, birçok kuruluşta önemli projeler yürütüldüğünü aktardı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Uzay ve roket test merkezlerimiz, uzay sistemleri tasarım ve test laboratuvarlarımız, uydu haberleşme ve uzaktan algılama araştırma merkezlerimiz, yer kontrol istasyonlarımız, optik sistemler araştırma ve uygulama altyapılarımızla her geçen gün daha yetkin hâle geliyoruz. Artık, uzay sistemleri alanında montaj, entegrasyon ve test hizmetleri sağlayan uluslararası bir oyuncu konumundayız.” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin Uzay Vizyonunu TUA Yürütecek
Bugün yeryüzünde adaleti tesis etmenin yolunun, gökyüzünde güçlü bir şekilde var olmaktan geçtiğine vurgu yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Teknolojik kapasitemizi geliştirmek ve buradan doğacak olan ekonomiden faydalanmak için uzayda da olacağız… Elde ettiğimiz tecrübe ve birikimi, bilim, sanayi ve teknoloji ekosistemimize aktarabilmek için uzayda olacağız.” dedi.
“Güçlü ve bağımsız bir Türkiye’nin yerini, sadece dünyada değil uzayda da tahkim edeceğiz.” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu vizyonu yürütecek kurumun da TUA olduğunu duyurdu.
Türk Uzay Yolcusu için Türkçe İsim
Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasının sonunda, Millî Uzay Programı’nın hedeflerini anlattı ve 10’uncu hedefi açıkladıktan sonra, dil bilimciler başta olmak üzere tüm vatandaşlara seslenerek astronot ve kozmonot kelimelerinin yerine, “Türk Uzay Yolcuları” için Türkçe bir isim bulunması yönünde çağrıda bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, hedeflerin hepsinin ayakları yere basan hedefler olduğuna vurgu yaparak, “Türkiye’nin bu devrimi gerçekleştireceğinden; uzay yarışında güçlü bir aktör olarak yerini alacağından en ufak bir şüphe duymuyorum. Türkiye Uzay Ajansı’nın geliştireceği projeleri, Millî Uzay Programı’ndaki hedefleri bizzat takip edecek, destek olacağım.” açıklamasında bulundu.
