Zeynep KAREL / zeynep@zeynepkarel.com
FNSS’nin hem yurt içinde hem de yurt dışında, yoğun bir rekabet ortamında projeler üstlenmesinin ve bunları başarıyla yürütebilmesinin arkasındaki önemli etmenler arasında, firmanın kalite kavramının gereklerini faaliyetlerine yansıtabilmesi yer alıyor. İş Mükemmelliği ve Yönetim Sistemleri Danışmanı, Mentor Yük. Müh. Zeynep Karel tarafından hazırlanan söyleşi dizisinin 6. bölümünde, FNSS Genel Müdürü ve CEO’su K. Nail Kurt, kalite kavramının faaliyetlerindeki yerini ve etkisini, MSI Dergisi okuyucuları için anlattı.
K. Nail KURT: Pandemi sonrası, bu süreçte elde ettiğimiz bazı tecrübelere dayanarak uygulamalarımıza yansıtabileceğimiz; uzaktan çalışma, yurt içi-yurt dışı firmalarla çevrimiçi toplantı organizasyonu gibi metotları da değerlendirebileceğimizi öngörüyorum. “Post-pandemi” olarak adlandırabileceğimiz bu dönem giderek yaklaşıyor ve hiçbir şeyin artık eskisi gibi olmayacağı bir dönem olacak. Bu döneme, olması muhtemel değişiklikleri en iyi şekilde analiz ederek hazırlanmak amacıyla 5 yıllık yeni stratejik iş planımızı hazırlıyoruz. Bu planda, yeni koşulları göz önüne alarak, özellikle kullanıcılarımızla ilişkilerimizi geliştirecek olanakları yaratıcı ve etkili şekilde kullanacağız.
Zeynep KAREL: Nail Bey, gerek sektör ve gerek yöneticilik tecrübenizle birlikte “kalite”ye verdiğiniz önemi, değeri ve aynı zamanda da kalite odaklı entegre yönetim sistemi yaklaşımınızı, birlikte yaptığımız çalışmalardan da çok iyi biliyorum. Bu nedenle kalite konusunda sizinle konuşacak çok şey var. Yine de sizinle bu söyleşiyi yapma fırsatını bulmuşken, klasik soruların biraz dışına çıkarak sorularımı, FNSS’nin özel durumu ve özel tecrübeleri kapsamında hazırladım. FNSS, bir ortak girişim şirketi; büyük ortağı köklü bir Türk sanayi firması, diğer ortağı ise uluslararası bir savunma devi. Bu ortamda, FNSS bünyesinde nasıl bir sinerji ortaya çıktı?
K. Nail KURT: Ortaklıklar, ortakların birbirini tamamlar özelliklerde olması ile değer kazanır ve devam eder. FNSS’nin durumu da kuruluşundan itibaren böyle oldu. Başlangıçta Nurol Holding’in Türkiye’deki varlığı, kredibilitesi, iş kurma ve iş yapma ve yönetim tecrübesi; FMC’nin ZMA teknik paketi ve üretim bilgisiyle harmanlanarak çok özel bir sinerji yaratıldı.
Bu sinerji, yıllar içinde; Nurol Holding’in büyümesi, bu süreçte önemli büyüme alanlarından birinin savunma sanayisi olması ve yabancı ortak hisselerinin 2004 yılından sonra BAE Systems sahipliğine geçmesiyle birlikte şekil değiştirdi. Bugün itibarıyla ortakların stratejik seviyedeki şirket hedeflerinde buluştuğu, anlaştığı, günlük yönetsel konulara karışmadan üst seviyede yönetsel prensipleri belirleyerek finansal sonuçları takip ve kontrol ettiği, son derece profesyonel ve verimli bir ortaklığa dönüştü.
Bugün, ürün portföyümüz, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) envanterinde bulunan ürünlerimiz ve ihracat başarılarımız, FNSS’nin, kalitesiyle kara sistemleri sektöründe global bir marka haline geldiğinin göstergesidir. Bu durum, her iki ortağımızın kültürünün FNSS bünyesinde en verimli şekilde harmanlanarak ortaya çok başarılı bir model çıkarılması sayesinde olmuştur.
Özetlemek gerekirse FNSS, ortak teşebbüs olarak kuruldu ve günümüze kadar da bunu başarılı bir şekilde sürdürebildi. Bu noktaya; kendi şirket kültürünü yaratmasıyla, çalışan memnuniyetiyle, müşteri ve paydaş memnuniyetiyle geldi. Bütünsel düşünüldüğünde ise “‘Kalite’, bu uygulamaların ve sonuçların tümüdür.” diye düşünüyorum.
Zeynep KAREL: Siz, aynı zamanda FNSS’nin en kıdemli çalışanları arasındasınız; dolayısıyla birçok sürecin bilfiil içinde oldunuz. Bu sinerjinin ortaya çıkma sürecinde FNSS, hangi konularda çok kolay ilerledi; hangi konularda zorluklar yaşadı?
K. Nail KURT: Tabii ki kurum kültürünün oluşumu ve şirket içerisinde yaygınlaşmasının sağlanması çok kolay gerçekleşmiyor. Biz de benzer sorunları yaşadık.
Özellikle ilk yıllarda, ortakların FNSS ile ilgili beklentileri ve yönetim tarzları arasında uçurumlar mevcuttu. İlk 3-4 yıl içinde bu konuların halledilmesi ve ortak bir zeminde buluşulması, çok zorlu süreçler olarak karşımıza çıktı. Neyse ki 2000’lere gelindiğinde, bunlar geride kalmıştı ve ortakların tam güveni ve desteğiyle yolumuza devam ettik. En üst düzeyde böyle bir güven ve destek oluşunca, bizim de yöneticiler olarak işlerimiz çok kolaylaştı tabii ki. Benim genel müdürlük dönemim itibarıyla bu konuların çözülmüş olması, benim için önemli bir şans diye düşünüyorum.
“Değerlerimiz, Yol Göstericimizdir”
Zeynep KAREL: Evet, hem FNSS hem de sizin için önemli bir şans olmuş. FNSS’nin geleceğini planlamanızda, kalite odaklı düşünce yapınız nasıl destek oluyor? FNSS’nin stratejik amaçlarını ve hedeflerini belirlerken, şirket değerlerinizi oluştururken ve yönetirken öncelikleriniz nelerdir? Neleri esas alırsınız?
K. Nail KURT: FNSS’de “Müşteriler”, “İnsanlar”, “Fark Yaratmak”, “Dürüstlük ve Tutarlılık”, “Hissedarlar ve Paydaşlar”, çok önemli değerlerdir.
FNSS’de yaratmış olduğumuz prensipler ve prensiplerimizin işleyişimizin bir parçası olması için yaptığımız çalışmalar, karşılaştığımız zorlukları daha kolay eleyip yönetebilmemizi sağlıyor diye düşünüyorum. Daha önce çeşitli platformlarda paylaşmıştık; fakat tekrar etmek gerekirse “Karar Alma, Adalet, Verimlilik, İletişim, Yaratıcılık, Takım Ruhu ve Değişim” ana başlıklarında, 7 farklı tanımı prensiplerimiz olarak belirledik. Bunları, şöyle ifade ediyoruz:
- Karar Alma: Tecrübelerimize dayanır, birbirimize danışır ve zamanında karar alırız. Sahiplenir, paylaşır ve kararlarımızın arkasında dururuz.
- Adalet: Adaleti; tarafsız, şeffaf, hesap verilebilir davranışlarımızla sağlarız.
- Verimlilik: Tüm kaynaklarımızı FNSS’nin çıkarları doğrultusunda en verimli şekilde kullanırız.
- İletişim: Önyargısız yaşarız, kendimizi açık ve net ifade ederiz. Birbirimizi anladığımızdan emin oluruz.
- Yaratıcılık: Yaratıcılığı ve yeni fikirleri destekler, her sese kulak veririz.
- Takım Ruhu: Birimiz hepimiz, hepimiz FNSS için çalışırız.
- Değişim: Değişiriz, değiştiririz; gelişiriz, geliştiririz.
Siz de takdir edersiniz ki son derece rekabetçi bir ortamda çalışıyoruz. Bu faaliyetlerimizde teknik üstünlük, fiyat avantajı, müşteri memnuniyeti gibi hususlar büyük önem arz ettiği gibi ürünlerimizin kalite ve güvenilirlik seviyeleri de en kritik tercih unsurlarını oluşturuyor. Dolayısıyla bizler kaliteye ürün bazlı yaklaşımlar gösterdiğimiz gibi tüm süreçlerimizin ve çalışanlarımızın da kalite seviyelerini en üst seviyelerde tutma amacı ve hedefindeyiz. Kalite kültürümüzü belirttiğim tüm bu alanlara yaydıkça bunun doğal sonucunun ürünlerimize artı değer olarak yansıdığını görüyoruz.
FNSS’nin geleceğini düşündüğümüzde, kalite kültürünün önemli bir tanımı olan “Sürdürülebilirlik” kavramının öneminin de farkındayız.
Sürekli iyileştirmenin, tüm fonksiyonlarımızda ve süreçlerimizde yer almasını sağlamaya çalışıyoruz. Her zaman daha iyisini yapabileceğimize olan inancımız en üst seviyede.
Stratejik hedeflerimizi belirlerken, iç ve dış tüm paydaşlarımızdan geri bildirimler alır, önümüzdeki dönemin teknolojik gelişimlerin öngörür, müşteri ihtiyaçlarımızı belirler ve bunlara yönelik projeler oluşturarak geleceğe hazır olmaya çalışırız. Oluşturduğumuz değerler ise de tüm bu planlamada bizim yol göstericimizdir.
Zeynep KAREL: FNSS’nin kaliteyi bütünsel iş yapma biçimi haline getirmesinin, tüm paydaşlarıyla sürdürülebilir bir gelecek yaratma hedefinin, vizyonunun, içinde yer aldığını yurt içi ve yurt dışı projelerdeki başarılarının, aldığı ödüllerini, tüm okuyucularımıza ilham vereceğinden eminim.
Zeynep KAREL: FNSS’ye özel bir durum olarak, uluslararası iş birliklerinizin; ortak geliştirme ve üretimden, yurt dışında tesis işletilmesine kadar geniş bir yelpazeye sahip olduğunu görüyoruz. Bu değişik iş modellerinde, müşteri beklentilerini uyumlandırma süreçlerini nasıl ele aldınız? Burada, FNSS’yi farklı kılan noktalar neler oldu?
K. Nail KURT: Şirketimizin en ayırt edici özelliği, müşteri ihtiyaçlarını doğru anlayıp onlara en uygun çözümleri yaratmasıdır. Teknoloji transferi ve ortak üretim faaliyetlerini içeren iş birlikleri, her zaman sunduğumuz çözümler içerisinde yer alıyor. FNSS’nin, önce ürünleriyle hizmet verdiği ülkelerde kalıcı iş birliklerini arttırmak için ortaklıklar kuran ve faaliyetlerini yerleşik olarak sürdüren bir şirket olduğu, sektörde bilinen bir olgu haline geldi. Bunun örnekleri olarak Suudi Arabistan’da, Malezya’da ve Umman’da yapmış olduğumuz faaliyetler sayılabilir. Benzer faaliyetleri, orta sınıf tank projesi kapsamında Endonezya için de yapıyoruz. Dolayısıyla yurt dışında tesis işletilmesi konusunda oldukça yüksek bir tecrübeye sahibiz. Bu iş modelindeki başarımız da aslında mevcut süreçlerimizi, mevcut üretim ve entegrasyon tecrübelerimizi ve proje yönetimi bakış açımızı farklı ülkelerdeki uygulamalarımıza yansıtmamızdan kaynaklanıyor. Bu noktada FNSS’yi farklı kılan nedir sorusuna en net cevap sanırım “Müşteri beklentilerini, ürün tasarımının en başından ürünün kullanımdan kaldırılmasına kadar olan proje ömür döngüsünde en etkin bir şekilde karşılayabilme yeteneğimiz”dir.
Zeynep KAREL: FNSS, aynı zamanda birçok alt yüklenici ile çalışıyor. Alt yüklenicilerden kalite başta olmak üzere beklentileriniz neler?
K. Nail KURT: Hem sektörümüzün geneli hem de FNSS için önemini vurgulamak açısından bu soruyu şu şekilde cevaplamak isterim: Biz FNSS olarak, tedarikçilerimizi ayrılmaz bir parçamız ve paydaşlarımız olarak görüyoruz. Doğal olarak tedarikçilerimizden de beklentilerimiz var. Burada kazan-kazan ilkesiyle hareket ediyoruz. FNSS, kurulduğundan bugüne Savunma Sanayii Başkanlığımızın stratejileriyle paralel şekilde tedarikçilerini oluşturmuş ve yerli ve milli üretim stratejilerine uygun şekilde tedarikçilerini geliştirmiş bir firmadır.
Mevcut ve üstlenmeyi hedeflediği projelerle FNSS daha da büyüyor. Bu büyüme, beraberinde kapasite artışını zorunlu kılıyor. Çoklu proje ortamının getirdiği bu yoğunluğun dışarıya verilecek iş hacmini de arttırması doğaldır. Tedarikçilerimizin bu büyüme senaryosuna, hem kapasite hem de kalite olarak uyumu, onlarla iş birliğimizi daha da arttıracak. Büyüme ile beraber gelen riskleri ve fırsatları beraber yönetebildiğimiz sürece başarılı olacağız ve yeni ve daha büyük projelere imza atacağız. Müşteri memnuniyetinin sağlanmasında önemli bir rolü olan tedarikçilerimiz de bu büyüme eğilimine uyum göstermek zorundalar.
Zamanında teslimat, yapılan teslimatların kalitesi ve verimliliği, müşteri memnuniyetini daha da arttırıyor. Teslimat performanslarının iyileştirilmesi, ret oranlarının düşürülmesi, hatta sıfıra indirilmesi ve beraberinde maliyetlerin azaltılması, beklentilerimiz arasında yer alıyor.
Pazardaki değişiklikler, değişen dünya ve talepler ile beraber iş yapış şeklimiz de değişiyor. Yöntemlerimizi ve kurallarımızı gözden geçirmek ve ihtiyaçlar doğrultusunda kendimizi geliştirmemiz gerekiyor. Bu amaca hizmet edecek şekilde tedarikçilerimizin sınıflandırılması ve seçimi, daha da önem kazanıyor.
Yerli üretim, FNSS’nin ilk kurulduğu günden beri sürekli gündeminde tuttuğu en önemli konulardan biri oldu. Bugün geldiğimiz noktada, yerli ve milli üretim konusunda ne kadar doğru düşündüğümüzü tekrar görüyorum.
Savunma sanayisi tedarikçileri, geldiğimiz noktada artık parça üretiminin ötesinde, tasarım dâhil ürün gerçekleştirmeye doğru evrimleşme başladılar. Bizim beklentimiz de onlardan anahtar teslim alt sistemler alabileceğimiz noktaya gelmeleri.
Yeni Stratejik Planımızı Hazırlıyoruz
Zeynep KAREL: İçinde bulunduğumuz dönemde, özellikle pandeminin de etkisiyle her alanda değişimler yaşıyoruz ve yaşamaya da devam edeceğiz. Hem kurumsal yapınızı hem de uluslararası iş yapma tecrübenizi göz önüne aldığımızda, FNSS’nin önünde nasıl bir yol haritası var? Önümüzdeki döneme dair öngörüleriniz ve yapmak istediklerinizi okuyucularımızla paylaşabilir misiniz?
K. Nail KURT: Pandemi koşulları her şirketi etkilediği gibi FNSS’yi de özellikle ilk dönemlerinde etkiledi. Ancak, almış olduğumuz kararlarla ve çalışanlarımıza vermiş olduğumuz desteklerle bu süreci asgari olumsuzlukla atlamayı başardık. Tabii bu kararlarımız, iş yapış modellerimize de yansıdı. Özellikle fiziksel teması en aza indirmek için uzaktan çalışma altyapımızı ve metodolojimizi epey geliştirdik. Pandeminin en yoğun dönemlerinde uzaktan çalışma imkânı olan personelimizin tamamını belirleyerek evden çalışma metodunu uyguladık. Şirket içindeki COVID-19 vakalarını en az seviyeye indirdik. Tabii bu planlamaları yapmak, mevcut süreçlerimizi ve iş yapış modellerimizi dikkate aldığımızda çok kolay olmadı. Ancak, bu süreci başarılı bir şekilde yönettiğimize inanıyorum.
Pandemi sonrası, bu süreçte elde ettiğimiz bazı tecrübelere dayanarak uygulamalarımıza yansıtabileceğimiz; uzaktan çalışma, yurt içi-yurt dışı firmalarla çevrimiçi toplantı organizasyonu gibi metotları da değerlendirebileceğimizi öngörüyorum. “Post-pandemi” olarak adlandırabileceğimiz bu dönem giderek yaklaşıyor ve hiçbir şeyin artık eskisi gibi olmayacağı bir dönem olacak. Bu döneme, olması muhtemel değişiklikleri en iyi şekilde analiz ederek hazırlanmak amacıyla 5 yıllık yeni stratejik iş planımızı hazırlıyoruz. Bu planda, yeni koşulları göz önüne alarak, özellikle kullanıcılarımızla ilişkilerimizi geliştirecek olanakları yaratıcı ve etkili şekilde kullanacağız.
Zeynep KAREL: FNSS, kuruluşundan bu yana yurt içi-yurt dışı birçok büyük ve önemli projede yer aldı. Bunları başarıyla tamamladı ve sektörde çeşitli ödüller aldı. Bu başarılarınızdan öne çıkanları sizden dinleyebilir miyiz?
K. Nail KURT: Evet, FNSS olarak birçok alanda ilklerimiz oldu. Bu çalışmalarımız, sektörde birçok ödülle taçlandırıldı. Bunların başında ihracat ödülleri yer alıyor. Ayrıca insan kaynakları çalışmalarımızdan ötürü “Brandon Hall” ödülü aldık. 2020 yılında da “Defense 100” listesine girmeyi başardık.
Ödüllerden öne çıkanları şöyle sıralayabilirim:
- 2018 – SSI Savunma ve Havacılık Sanayisi 2018 Yılı Başarılı İhracatçılar Ödülleri – Kara Taşıtları ve Aksamları Ürün Grubu İhracat 1.’si, “İhracatını En Fazla Arttıran Firma” ve “En Fazla İhracat Yapan 3. Firma” ödülleri
- 2019 – Ankara Ticaret Odası – İhracat Kategorisi ödülü
- 2019 – IFS Gelecek Yatırımcıları Zirvesi “Genç Destekçisi Şirket Ödülü” kategorisi – Gelecek Yatırımcısı ödülü
- 2019 – Brandon Hall Mükemmeliyet Ödülleri – “İK’nın Güvenebilir Danışmanlığı Projesi” ile ”En İyi İK Veri Analitiği”, ”En İyi İnsan Kaynağı Yönetimi İnovasyonu” ve ”En İyi İK Stratejisi ve Ölçüm Modeli” kategorilerinde ödül
- 2019 – TÜHİD – FNSS MILDESIGN 2019 Uluslararası Kara Araçları Tasarım Yarışması – En İyi Uluslararası Proje ödülü
- 2020 – “Fortune 500 Türkiye” – 164. sıra ve Ankara ili içinde Ulaşım Araçları ve Bakım sektöründe 3. sıra
- 2020 – Defense News Top 100 – 98.sıra (2019 yılı sonuçları değerlendirmesi)
- 2020 – “Türkiye’nin En Büyük Sanayi Kuruluşları – İSO500” – 105. sıra
- 2020 – British Safety Counsil – Uluslararası İş Güvenliği Ödülü
- 2021 – Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (EU OSHA) – İş sağlığı ve güvenliği uygulamaları çerçevesinde ve belirlenen “Sağlıklı İşyerleri Yükü Hafifletir: Kas-İskelet Sistemi Hastalıkları” kampanyasına FNSS, “Yüksekte Ergonomik Çalışma” uygulamasıyla katılmaya hak kazandı.
- 2021 – Ege Kalkınma Derneği – “En İyi Savunma Sanayii Kara Araçlar Üreticisi” Ödülü
- 2021 – SSI Savunma ve Havacılık Sanayisi 2021 Yılı Başarılı İhracatçılar Ödülleri – “Kara Araçları Kategorisinde Son 10 Yılda En Fazla İhracat Yapan Firma Ödülü” ve “Savunma Sektörü Genelinde En Fazla İhracat Yapan Üçüncü Firma Ödülü”
Bu başarılarla ilgili şunları söylemek isterim: Türkiye, savunma sanayisinde son 30 yıl içerisinde çok yol aldı; ancak geldiğimiz nokta kesinlikle yeterli değil. Çok çalışmaya devam etmeli, bunu yaparken de kullanıcılarımıza değer katacak yaratıcı çözümlere odaklanmalı ve hiçbir zaman pes etmemeliyiz. Bunlarla birlikte, ülkemizin savunma sanayisi olarak Savunma Sanayii Başkanlığımız liderliğinde tüm paydaşlarımızla artan bir koordinasyon içinde olmamız ve verimli kaynak kullanımı gereklerine de önemle vurgu yapmak isterim. Bu şekilde bulunduğumuz noktadan çok daha ileriye gideceğimize kesinlikle inanıyorum. Bu vesileyle size ve tüm MSI Dergisi ailesine, havacılık ve savunma sektörünü bilgilendirme ve aydınlatma yolunda uzun yıllardır kalitesinden ödün vermeyen yaklaşımı için teşekkür ederim.
Zeynep KAREL: Söyleşimizde belirttiğiniz;
- Kurumsal kültürünüzü iş yapış biçimi olarak içselleştirip benimsemeniz,
- Beraberinde ortaklık yapınızın verdiği sinerjiyle başta çalışanlarınız olmak üzere, müşterileriniz, tedarikçileriniz, hissedarlarınız kısacası tüm paydaşlarınıza verdiğiniz değer,
- Oluşturduğunuz temel prensipleriniz,
- Müşteri ihtiyaçlarını doğru anlamaya verdiğiniz önem,
- Zamanında ve kaliteli teslimat şartlarına titizlikle uymanız,
- Yurt içi – yurt dışı projelerinizi “proje ömür döngüsü” çerçevesinde yönetmeniz,
- Müşteri memnuniyetine gösterdiğiniz hassasiyetiniz,
- Kaliteyi yalnızca ürün esaslı değil tüm süreçlerinizde ve çalışanlarınızda en üst seviyede tutma hedefiniz ve
- Gelecek odaklı kalite kültürünüzün önemli tanımını “sürdürülebilirlik” olarak benimsemeniz ve bu konudaki yüksek farkındalığınız,
sizi farklı kılan unsurların başında geliyor.
Kaliteyi bütünsel iş yapma biçimi haline getirmeniz, tüm paydaşlarınız ile sürdürülebilir bir gelecek yaratma hedefiniz, vizyonunuz, içinde yer aldığınız yurt içi ve yurt dışı projelerinizdeki başarılarınızın, aldığınız ödüllerinizin, tüm okuyucularımıza ilham vereceğinden eminim.
Ayrıca, okuyucularımıza verdiğiniz ve “Çok çalışmaya devam etmeli, bunu yaparken de kullanıcılarımıza değer katacak yaratıcı çözümlere odaklanmalı ve hiçbir zaman pes etmemeliyiz.” şeklinde özetleyebileceğimiz mesajınıza yürekten katılıyorum. Bu mesajı sizden dinlerken Mustafa Kemal Atatürk’ün çalışmak ile ilgili çok beğendiğim bir sözü aklıma geldi: “Milli hedef belli olmuştur. Ona ulaşacak yolları bulmak zor değildir. Denebilir ki, hiç bir şeye muhtaç değiliz. Yalnız bir tek şeye çok ihtiyacımız vardır: Çalışkan Olmak!”
Bu güzel ve keyifli söyleşimiz için size ve tüm ekibinize teşekkür ederim.
Zeynep KAREL ve K. Nail KURT’a, bu söyleşi kapsamında vakit ayırdıkları ve verdikleri bilgiler için, okuyucularımız adına teşekkür ediyoruz.
